گزارش وال استریت ژورنال بر این اساس منتشر شده است که مقامات سه کشور اروپایی که در برجام نقش دارند، به این نتیجه رسیدهاند که اگر ایران بتواند تا سا ل۲۰۲۰ در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کند، رأیدهندگان آمریکایی ممکن است، رئیسجمهور جدیدی انتخاب کنند که روال کار را تغییر خواهد داد.
آمریکا ۱۸ اردیبهشتماه سالجاری از برجام خارج شد و رسماً اعلام کرد که به توافق هستهای هیچ پایبندی ندارد، هر چند ترامپ و حاکمیت آمریکا، پیش از این نیز تعهدات خود را در قبال برجام اجرا نکرده بود، اما با خروج رسمی از این توافق بینالمللی فاز تازهای از دشمنیهای خود را علیه جمهوری اسلامی آغاز کرد.
آمریکا گام به گام در حال اجرای تحریمهای اقتصادی یکجانبه علیه ایران است که در این راه برخی از کشورهای وابسته به این رژیم با او همراه و همگام شدهاند. اروپا سعی کرده است با ظاهرسازی در بازی سیاسی خود با ایران، نشان دهد که به توافق هستهای با جمهوری اسلامی پایبند است، اما هیچ اقدام عملی و تضمین لازمی را برای ماندن در برجام ارائه نکرده است، حتی خرید نفت خود را از ایران کاهش داده و شرکتهایی که در ایران سرمایهگذاری کرده بودند، به کشورهای خود باز گشتند و روابط اقتصادی را با جمهوری اسلامی قطع کردند، بدون اینکه جریمهای و غرامتی بپردازند.
تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا کمی بیش از ۲ سال باقی مانده است و تا زمان اجرای مرحله اصلی تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران نیز کمی بیش از یک ماه؛ آبانماه سالجاری قرار است که ایالات متحده مرحله اصلی تحریمهای اقتصادی علیه ایران را که براساس قطع کامل صدور نفت ایران بنا شده، اعمال کند.
اینکه اروپا توقع دارد ایران تا سال ۲۰۲۰ مقاومت کند تا شاید اتفاقی در آن انتخابات بیفتد و ترامپ رأی نیاورد، یک راهکار بچگانه و بیارزش است، از این منظر که نمیتوان به چنین احتمال و نظریهای اعتماد و استناد کرد، آیا آمریکا و اروپا به توافق هستهای که امضا کردند پایبند بودهاند که برای حفظ برجام نابود شده وغده سال ۲۰۲۰ را میدهند؟!
گرچه جمهوری اسلامی ایران در این ۴۰ سال گذشته تاکنون، سیاست مقاومت را در پیش گرفته و براساس همین روش توانسته است به پیشرفتهای زیادی در زمینههای گوناگون دست یابد، مقاومت پیشبینی و راهکار قابل توجهی از سوی اروپا نیست که پیشنهاد شده است. ایران باز هم در این شرایط به مقاومت و مبارزه خود ادامه میدهد، چراکه تحریمها و تهدیدات بسیار شدیدتری از تحریمهای کنونی آمریکا و سازمان ملل را پشت سر گذاشته و توانسته است تأثیر آنها را بر کشور بکاهد.
نمیتوان براساس اگر و اما که از سوی اروپا به نام یک راهبرد و راهکار ارائه شده است، پیش رفت. مشکل ماهیت آمریکا است و بیاراده بودن اروپا که نمیتواند نسبت به یکجانبهگراییهای ایالات متحده موضعگیری کند و تن به خواستههای آن ندهد. اکنون نزدیک به ۶ ماه است که ایران و اروپا بر سر زنده ماندن برجام مذاکره میکنند، که هم زمان و هم هزینه زیادی برای آن صرف شده است. نتیجه چنین دیپلماسیای اگر به این مرحله رسیده است که ایران باید تا سال ۲۰۲۰ مقاومت کند تا شاید ترامپ شکست بخورد، بیارزش و غیر قابل قبول است. اروپا با این پیشنهاد انتظار دارد، جمهوری اسلامی همچنان به توافق هستهای پایبند باشد و آن را اجرا کند، بازرسان سازمان بینالمللی انرژی اتمی به مراکز هستهای سرک بکشند و آژانس نیز هر بار پایبند بودن ایران به برجام را تأیید کند، اما اروپا و آمریکا هیچ اقدامی انجام ندهند.
فرمول اروپا برای ادامه برجام، تنها به نفع طرفهای غربی توافق هستهای با ایران است، چنین راهکاری را هیچ عقل و منطق سلیمی نمیتواند بپذیرد، اگر قرار بر ادامه تحریمها و اجرا نکردن تعهدات توافق هستهای از سوی اروپا و آمریکا باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز شرایط فعالیتهای هستهای خود را به پیش از برجام باز میگرداند و حتی این حق را دارد تا ظرفیت فناوری هستهای خود را گسترش داده و افزایش دهد، آنگاه است که آمریکا و غرب دستشان خواهد آمد که با جمهوری اسلامی ایران چگونه رفتار کنند. در غیر این صورت پیروز قطعی میدان نبرد مقاومت و هستهای آمریکا و اروپا خواهند بود که به خواستههای خود خواهند رسید، قرار نیست جمهوری اسلامی ایران بر سر توافق هستهای که حق قانونی و بینالمللی او است، هم پیاز را بخورد، هم چوب را و هم پول بدهد. حتی بیانیه مشترکی که روز گذشته میان ایران و ۱+۴ منتشر شد باز هم تنها در بیان و حرف باقی ماند و هیچ نشانهای از عمل در آن دیده نشد.
نویسنده: محمد صفری