فرانسه همچنان اصرار دارد که نقش منفی در قبال جمهوری اسلامی ایفا و خود را مهرهای در دستان آمریکا نشان دهد چنانکه در این راه حتی حاضر به فروش استقلال سیاسی و قضایی خود شده است که نمود آن استرداد مهندس ایرانی به آمریکاست که مغایر با تمام قوانین حقوق بشری و عرفهای سیاسی و دیپلماتیک صورت میگیرد.
در اقدامی سوالبرانگیز دادگاه فرانسوی با استرداد جلال روحاللهنژاد مهندس ایرانی مرتبط با "تامین تجهیزات راداری مقابله با پهپاد" به آمریکا موافقت کرد. دادگستری آمریکا این مهندس ۴۱ ساله ایرانی را به نقض تحریمهای این کشور علیه ایران متهم کرده است. او ۳ ماه پیش بنا به درخواست ایالات متحده آمریکا بعد از ورود به فرودگاه شهر «نیس» در جنوب فرانسه دستگیر شد و از آن زمان در بازداشت به سر میبرد.
مقامهای قضایی آمریکا مدعی شدهاند مهندس ایرانی که کارشناس فیبر نوری است تلاش کرده سامانههای صنعتی ریزموج و سامانههای ضدپهپاد را از طریق امارات متحده عربی به ایران منتقل کند. وکیل این شهروند ایرانی در گفتوگو با رسانههای فرانسوی گفته دستگیری موکل او با انگیزههای سیاسی صورت گرفته است. خبرگزاری رویترز نوشته حکم استرداد این تبعه ایران برای اجرایی شدن بایستی توسط نخستوزیر فرانسه هم تأیید شود. در واکنش به این اقدام فرانسه مرکز غیردولتی ساماندهی پهپادهای غیرنظامی کشور به همراه شرکتهای دانش بنیان فعال در حوزه هوافضا و پهپاد اقدام یک دادگاه فرانسوی را برای استرداد یک مهندس ایرانی بازداشت شده به آمریکا را در بیانیهای محکوم کردند.
در بیانیه منتشر شده از سوی تشکلهای ذکر شده آمده است: رادارهای موج میلیمتری جهت رصد و مقابله با پهپادها تجهیزاتی غیرنظامی و نوظهور جهت محافظت فرودگاهها و اماکن حیاتی هر کشور در مقابل ورود ریز پرندههای بدون سرنشین هستند و تهیه آن نه تنها امری نظامی و مشمول تحریم نیست بلکه از الزامات حفاظت از حریم هوایی و فرودگاههای غیرنظامی و مطابق با اصول هواپیمایی سازمان ملل (ایکائو) میباشد و حق همه کشورهای دنیاست. همچنین در بخشی از این بیانیه مطرح شد: به دولت فرانسه یادآور میشویم که چنین اقدام سیاسی که هم مغایر با توافق برجام و هم ناقض قوانین بینالمللی میباشد ممکن است عواقب جدی برای متخصصان و بازرگانان فرانسوی مستقر در ایران ایجاد نماید.
پاسخ به چند پرسش
نکتهای که در این میان باید مورد توجه باشد این است که اگر اقدام فرانسویها براساس اقدام برای امنیت و خدمت به بشریت باشد پیش از هر چیز فرانسه باید پاسخگو باشد که چرا پس از گذشت چند سال هنوز اقدامی برای مجازات عاملات انتقال خونهای آلوده به ایران نکرده است.؟ چرا هنوز گروهک تروریستی منافقین در خاک این کشور ازادانه فعالیت میکنند و نشست برگزار میکنند؟ چگونه ادعای اقدام برای امنیت و ثبات بشریت میکند در حالی که حاضر به اجرای تعهدات خود در صنعت خودرو و هواپیما که مستقیما با جان مردم مرتبط است نیست؟ پاسخ به این سوالات واهی بودن ادعاهای حقوق بشری فرانسه را آشکار میسازد.
کاسبکاری باجخواهانه
مسئله دیگر که تجربه تاریخ است با توجه به سابقه کاسبکارانه فرانسه در طول مذاکرات و بعد از آن این سناریو مطرح است که فرانسه با این اقدام به دنبال باجخواهی از ایران باشد چنانکه مقامات فرانسوی چندینبار اعلام کردهاند که اولا برجام ناقص است و باید بحث موشکی و منطقهای به آن افزوده شود و از سوی دیگر موصبه شورای عالی امنیت ملی ایران را غیرقابل پذیرش و رویکرد غیرسازنده در برابر تعهدات برجامی خود برداشتهاند. اگر رویکرد فرانسه نیز با این هدف صورت گرفته باشد میتوان گفت که آنها در یک توهم سوخته قرار دارند چراکه ایران در هیچ شرایطی حاضر به مذاکره بر سر موشک و منطقه نیست و از سوی دیگر مصوبه شورای عالی امنیت ملی در باب واکنش ایران به نقض عهدهای طرفهای مقابل غیرباقل تغییر بوده و چنانکه گام اول آن اجرا شده ظرف ۲ ماه اعلامی گام بعدی آغاز خواهد شد.
ایران براساس حقوق و تکلیف رفتار میکند و حاضر به تسلیم شدن در برابر باجخواهیها از جمله اقدام کنونی فرانسه نمیشود هر چند که از تمام ظرفیتهای موجود برای حمایت و آزادسازی اتباع خود در سراسر بهره خواهد گرفت و از حقوق خود در پیگیری این مهم کوتاه نخواهد آمد نکته مهم آن است که اقدام فرانسه در بازداشت دانمشند ایرانی نقض تمام قوانین جهانی مبنی بر آزادی علمآموزی و اموزش است و هیچ کشوری نمیتواند مانع از آزادی تبادل اطلاعات شود. اقدام فرانسه در بازداشت دانشمند ایرانی در اصل جنگ فرانسه با روند علمی ایران است که نقض آشکار قوانین جهانی است و فرانسه باید پاسخگوی این اقدام ضد علمی باشد.
حرکت در مسیر بیراهه
از نکات بسیار مهم آن است که پاریس همچنان بر پیمودن مسیر در جادهای انحرافی و غیرسازنده اصرار دارد. اقدام فرانسه در استرداد دانشمند ایرانی به آمریکا اقدام علیه حقوق بشر است چراکه سابقه آمریکا نشانگر رفتارهای غیرانسانی آنها با زندانیان است چنانکه از ۵/۲ میلیون زندانی در آمریکا که اکثرا رنگینپوست هستند بسیاری از آنها حتی تفهیم اتهام نشده و در بدترین شرایط در زندان به سر میبرند. نهادهای حقوق بشر بارها درباره وضعیت بحرانی زندانهای آمریکا هشدار دادهاند افرادی بسیاری در زندانهای آمریکا جان خود را از دست دادهاند. بر این اساس اقدام فرانسه تهدید جان این دانشمند ایرانی است و فرانسه باید پاسخگوی عواقب مشکلات پیش آمده برای او باشد. فرانسه مدعی حقوق بشر به جای استرداد دانشمند ایرانی باید به دنبال بازخواست آمریکا و وضعیت بحرانی زندانهای این کشور باشد که عدم این رویکرد واهی بودن ادعاهای حقوق بشری فرانسه را آشکارتر میسازد. البته نباید از یاد برد که سران فرانسه در ماههای اخیر با سرکوب گسترده مردم کشورشان و نیز حمایت از عربستان در کشتار مردم یمن و البته اقدام نظامی خود فرانسه در لیبی در حمایت از جنگ و کشتار نشان دادهاند که واژه حقوق بشر برایشان معنایی ندارد.
اصرار به رسوا شدن
نکته مهم دیگر این است که اقدام فرانسه زیر سوال بردن اعتبار سیاسی و استقلال دستگاه قضایی فرانسه است. سران الیزه با این استرداد از یکسو به جهانیان عدم استقلال سیاسی خود را نشان دادهاند و از سوی دیگر عدم استقلال دستگاه قضایی کشورشان را آشکار ساختهاند. رویکردی که قطعا به تزلزل بیشتر جایگاه فرانسه در اتحادیه اروپا و عرصه جهانی به عنوان کشوری وابسته و غیرمستقل منجر خواهد شد. سران فرانسه مسئول حقارتی هستند که در حوزه سیاسی و قضایی به ملت فرانسه با این اقدامات غیراصولی همچون استرداد دانشمند ایرانی وارد میسازند.
آمریکا به دنبال چیست؟
مروری بر گذشته رفتاری آمریکا نشان میدهد که اقدام این کشور مبنی بر استرداد دانشمند ایرانی دارای سابقه است چنانکه در گذشته نیز دانشمندان ایران از سایر کشورها ربایش و با ادعاهای واهی زندانی کردهاند. اقدام آمریکا یک راهزنی و آدم ربایی آشکار است که تمام اصول و قوانین جهانی را نادیده میگیرد. اخیرا نیز دکتر مسعود سلیمانی از محققان ارشد سلولهای بنیادی و دانشیار دانشگاه تربیت مدرس که حدود ۸ ماه پیش برای سفری علمی و تحقیقاتی به امریکا سفر کرده بود، به اتهام نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران در این کشور بازداشت میشود و در زندان به سر میبرد که خود سندی دیگر بر رفتار غیرانسانی و راهزنانه آمریکا است. اقدامی که هر چند در ظاهر قدرت آمریکا را نشان میدهد اما به اذعان جهانیان برگرفته از ناتوانی و شکست آمریکا در برابر اراده ملت ایران در عدم تسلیم شدن در برابر زیادهخواهی آمریکاست. آمریکا که در حوزه نظامی ناتوان بوده و تحریمهایش نیز کارایی خود را از دست داده با اقدامات ظاهرسازانه و راهزنی آشکار، به دنبال پنهانسازی آن شکستهاست.
یک تذکر مهم
اما آنچه بیش از هر چیز نمود دارد و باید مورد توجه باشد این است که برخلاف فرانسه که عدم استقلال سیاسی و قضایی اش را اشکار ساخته و نیز به رغم تصور آمریکا که با قلدری و دزدی آشکار (ربایش دانشمندان و اتباع ایرانی در سراسر جهان و زندانی کردن آنها در آمریکا به بهانههای واهی) جمهوری اسلامی کشوری با استقلال سیاسی و استقلال و ازادی دستگاه قضاست بر همین اساس از یکسو از تمام ظرفیتهای دیپلماتیک، سیاسی، حقوقی و قضایی برای ازادی اتباع دربند آمریکا بهره خواهد گرفت و از سوی دیگر دستگاه قضایی ایران با استقلال کامل رفتار کرده و تسلیم باجخواهی آمریکا در باب جاسوسان آمریکایی و یا انگلیسی بازداشتی در ایران نمیشود.
خواب آشفته باجگیرانه آنها هرگز تعبیر نخواهد شد. ساختار قضایی ایران همواره مستقلا عمل کرده چنانکه تاکنون نیز تسلیم فشارهای آمریکا برای آزادی جاسوسان آمریکایی و یا فشار انگلیس برای آزادسازی جاسوس این کشور نشده و براساس اصول قضایی که مستقل از هرگونه وابستگی خارجی و سیاسیکاری است عمل کرده است. در این میان فرانسه باید به این مهم توجه داشته باشد که با این اقدامات نمیتواند به باجخواهی و یا تغییر نگاه برجامی ایران بپردازد و چنانکه ملت ایران در راهپیمایی حمایت از مصوبه شورای عالی امنیت ملی اعلام کردند، اقدام گام به جام در تعلیق تعهدات برجامی حق ایران است و طرفهای مقابل گزینهای جز اجرای کامل برجام ندارند.
نویسنده: ماهورا کیهانی