در اقدامی بیسابقه و با هدف جلوگیری از بیثباتی و هرج و مرج در منطقه و تهدید مرزهای کشور، نیروهای نظامی ایران و عراق در مرزهای کردستان عراق مانور مشترک برگزار میکنند.
در حالی که تهدیدهای داعش در عراق همچنان ادامه دارد، بدنبال برگزاری همهپرسی از سوی اقلیم کردستان عراق برای استقلال این منطقه از دولت مرکزی عراق این موضوع قویاً با مخالفت دولت مرکزی این کشور مواجه شده و بسیاری از کشورهای منطقه ازجمله ایران آن را توطئه رژیم صهیونیستی برای بر هم زدن امنیت منطقه و تجزیه دولت عراق میدانند.
دولت عراق دراین باره هشدار داد است که این همهپرسی میتواند بیثباتی در منطقه را به دنبال داشته باشد.
ایران و ترکیه هم که مرزهای مشترک با اقلیم کردستان دارند، از برگزاری این همهپرسی ابراز نگرانی کردهاند و رؤسای جمهور دو کشور در گفتوگویی تلفنی عدم لغو این همهپرسی را عامل بروز هرج و مرج در منطقه خواندند.
پیش از این گفتوگوها نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی در ملاقات با حیدر عبادی، نخستوزیر عراق، که به تهران سفر کرده بود با همهپرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کردند و با اشاره به سوابق تاریخی عراق تاکید کردند که این کشور باید یکپارچه بماند و حق چنین کشوری، ایستادن بر روی پای خود و مقابله قدرتمندانه با کسانی است که به دنبال برخورد با عراق هستند
همچنین سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در سفر به ترکیه و دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری آن کشور گفت که برگزاری همهپرسی هم عراق، هم ایران و هم ترکیه را درگیر خواهد کرد.به همین علت مقامات دو کشور تاکید دارند که چنین کاری امکانپذیر نیست و نبایستی صورت گیرد.
در عین حال مقامات کشورمان برای جلوگیری از برگزاری این همهپرسی تفرقه انگیز گفتوگوهای زیادی را با مقامات اقلیم کردستان انجام دادند اما این گفتوگوها به نتیجه نرسید.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در اینباره گفته بود که زمانی که گروههای مختلف از اقلیم کردستان به ایران آمدند به آنها صراحتا گفتیم؛ این کار تشنج جدید در درون عراق بهوجود میآورد چراکه هنوز ماجرای تروریستی حل نشده و شما بحران جدیدی را ایجاد میکنید هر چند آنها توضیحاتی داشتند که گفتیم این موضوعات باید در گفتوگوهای سیاسی حل شود و نباید برای این مسائل و نکات، بحرانی ایجاد کرد.
سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران نیز که عهدهدار پرونده عراق است طی ملاقاتهایی که با رهبران اقلیم کردستان داشته است مخالفت شدید جمهوری اسلامی ایران را به آنها اعلام کرده و نسبت به تبعات استقلال خواهی به ویژه پیامدهای امنیتی آن هشدار داده است.
جالب آنجاست که تنها طرفی که از همهپرسی اقلیم کردستان حمایت کرده، رژیم صهیونیستی است که به صراحت اعلام کرده از همهپرسی حمایت میکند. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به صراحت اعلام کرده که طرفدار استقلال کردستان است و برای تحقق آن به مقامهای امریکایی فشار میآورد. از اینرو به خوبی مطامع این رژیم در حمایت این همهپرسی در منطقه را میتوان دریافت که آنها به دنبال تبعاتی هستند که پیامدهای تشکیل رژیم جعلی صهیونیستی در منطقه داشته که از جمله آنها ناامنی منطقه، جنگ میان همسایگان و رشد جریانهای تروریستی در منطقه است.
ایجاد تدابیر امنیتی
باید در نظر داشت کشور ایران، ترکیه و سوریه مانند عراق دارای جمعیت کرد هستند و وقتی در همسایگی آنان بخشی از کردها اعلام استقلال کنند، درواقع موجب میشود که در آن کشورها هم این خواستههای مشابه طرح شود که میتواند بحرانهای طولانیمدت به آنان تحمیل کند، بنابراین طبیعی است که به موضع گیری بپردازند.
از سوی دیگر کارشناسان سیاسی در اینباره بر این عقیده هستند که بسیاری بر این اعتقادند که نگرانی از همهپرسی استقلال کردستان فقط شامل ایران و ترکیه نمیشود. بلکه کشورهای عربی نیز باید اساسا خطرات تجزیه عراق را درک کنند. اگر عراق تجزیه شود این نسخه میتواند به سرعت برای کشورهای دیگر منطقه به خصوص عربی که مشکل اقلیتهای قومی را دارند، تجویز شود و این موضوع میتواند خطری بالقوه برای آنها باشد.
حالا به گفته سخنگوی ارشد نیروهای مسلح، رزمایش نظامی ایران و عراق در مرزهای مشترک دو کشور طی روزهای آینده برگزار میشود تا ایران ضمن اعلام اقتدارو هماهنگی خود با دولت مرکزی عراق به دشمنان طراح این توطئه از جمله اسرائیل نشان دهد که اجازه نمیدهد که آنها اهداف خود را در منطقه عملی سازند.
سردار سیدمسعود جزایری درخصوص جلسه دیروز فرماندهان نظامی با موضوع کردستان عراق اظهار داشت: در راستای اجرای سیاستهای اعلامی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر احترام به یکپارچگی و حفظ تمامیت ارضی کشور عراق و نیز به دنبال درخواست دولت عراق در جهت همکاری جمهوری اسلامی ایران برای استقرار حاکمیت دولت مرکزی در پایانههای مرزی دو کشور، نشست فرماندهان نیروهای مسلح به ریاست سردار سرلشکر محمد باقری در ستاد کل نیروهای مسلح برگزار شد.
جزایری افزود: در این جلسه با تأکید مجدد بر تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق و غیرقانونی بودن همهپرسی استقلال در شمال این کشور، تصمیمات لازم جهت برقراری امنیت در مرزها و پذیرش نیروهای دولت مرکزی عراق جهت استقرار در پایانهها اتخاذ شد.
وی گفت: در این جلسه مقرر شد رزمایش مشترک اقتدار توسط نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و واحدهایی از ارتش عراق در مرزهای مشترک در مناطق مرزی قصرشیرین تا پرویزخان، مرز باشماق در مریوان و مرز تمرچین درپیرانشهر در روزهای آینده برگزار شود.
تاکید بر استقرار امنیت مرزها
این رزمایش در حالی برگزار میشود که ایران مرزهای هوایی خود را با اقلیم کردستان بسته اعلام کرده بود و ساعاتی پس از بسته شدن مرزهای هوایی ایران با اقلیم کردستان عراق رزمایش سپاه در غرب کشور برگزار شد. پس از این رزمایش ارتش جمهوری اسلامی نیز به دنبال برگز اری سلسله رزمایشهای امنیتی خود در این منطقه، رزمایش یکانهای واکنش سریع خود را در غرب کشور برگزار کرد.
به گفته سردار پاکپور رزمایشها سپاه در مناطق «مورد علاقه» گروههای مسلح تروریستی ناحیه غرب کشور برگزارشده است.
پیشتر نیز علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی ایران تاکید کرده بود که ایران در چارچوب تامین امنیت مرزهای مشترک در رویکرد خود برای مقابله با حضور و فعالیت ضدانقلاب ایرانی که در مناطقی از کردستان عراق تردد دارند به صورت جدی تجدید نظر کرده و با شیوههای کاملا متفاوت نسبت به گذشته رفتار خواهد کرد.
امیر سرتیپ امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز با اشاره به بسته شدن مرزهای هوایی کشورمان گفته بود که امیدوارم مسئولان اقلیم پیام لازم را از انسداد مرزهای هوایی ایران با منطقه کردستان که به درخواست دولت مرکزی بغداد انجام شده بهخوبی دریافت کرده باشند.
اما پس از این امر مقامات کردستان عراق اعلام کردند که هيچيک از دروازههای مرزی كردستان را به ارتش عراق واگذار نمیكنند و این امر میتواند تهدیدی مهم برای مرزهای کشورمان باشد.
از این رو یکی از اهداف برگزاری این رزمایش با ارتش عراق از سوی منابع نظامی کشورمان استقرار حاکمیت دولت مرکزی عراق در پایانههای مرزی ایران با عراق اعلام شده است.
چراکه ناامنی در عراق نه تنها صلح و ثبات در این کشور را تهدید میکند بلکه در کشورهای پیرامون هم تاثیر میگذارد و هزینههای امنیتی را برای این کشورها و منطقه افزایش میدهد و مانع روند توسعه میشود. لذا واکنش قاطع، هوشمندانه و هماهنگ به این استقلال طلبی از سوی کشورهای منطقه امری ضروری است.
چنین هدفی برای امنیت ایران یک الزام راهبردی است تا مانع از شکلگیری فتنهای در منطقه شود که امنیت ملی و تمامیت ارضی ایران را به صورت مستقیم در معرض تهدید قرار میدهد.
البته نباید فراموش کرد که به طور طبیعی اولویت جمهوری اسلامی ایران در بازداشتن کردها از ادعای استقلال خواهی، معطوف به اقدامات سیاسی و دیپلماتیک است. اما اگر تلاشهای سیاسی به نتیجه نرسد ایران برای سایر گزینهها از جمله واکنش نظامی و امنیتی، تحریم اقتصادی، بستن مرزها، عدم پذیرش استقلال و... نیز در نظر خواهد گرفت. بخصوص اینکه این مسئله تنها موضوع داخلی عراق تفسیر نمیشود و دولت مرکزی عراق که با ایران قرارداد امنیتی دارد از ایران خواسته تا این دولت را برای حل این مسئله یاری دهد. بنابراین نگاه ایران به این مسئله تابعی از شرایط امنیتی و نظم منطقهای خواهد بود.
تاکید بر مدیریت تحولات بعد از همهپرسی
در همین حال اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور در تماس تلفنی بن علی ییلدیریم نخستوزیر ترکیه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با اقدامات ناامنکننده تمامیت ارضی عراق مخالف است.
وی گفتوگوهای سهجانبه ایران، ترکیه و عراق را در سطح دستگاهای اطلاعاتی و وزرای امور خارجه مفید ارزیابی کرد و وحدت رویه در مدیریت شرایط کنونی را ضروری دانست و گفت: رایزنیهای ما در بغداد تداوم دارد و تلاش مینماییم تحولات بعد از همهپرسی مدیریت شود.
جهانگیری افزود :مبنای ما مصوبات مجلس عراق و تصمیمات دولت العبادی بوده و قانون اساسی عراق باید محور باشد.ما باید بغداد را در مدیریت اوضاع قویا حمایت نماییم.
معاون اول رئیسجمهور، عراق را کشوری مهم در میان کشورهای عربی دانست و تاکید کرد: به لطف خدای بزرگ، برنامه قدرتهای بزرگ در عراق شکست خورده است.
جهانگیری تصریح کرد: به هیچوجه نباید اجازه دهیم که مرزهای بین المللی مخدوش شود و باید از تمامیت ارضی عراق و سوریه به طور کامل حمایت کنیم و همبستگی ایران و ترکیه در این راستا بسیار مهم و تاثیرگذار است.
نخستوزیر ترکیه نیز با بیان اینکه تحولات اخیر منطقه بیش از سایر کشورها در کانون توجه ایران و ترکیه قرار گرفته، اهمیت ارتقای سطح روابط و هماهنگیها میان تهران و بغداد را مورد تأکید قرار داد و گفت: همهپرسی در شمال عراق، یک اشتباه استراتژیک بود و این مسئله در نتیجه زیادهخواهی برخی افراد ایجاد و باعث شده که آرامش در سطح منطقه برهم بخورد.
نخستوزیر ترکیه تأکید کرد: ایران، ترکیه و عراق باید بعنوان کشورهای همسایه ابتکار عمل بیشتری از خود نشان دهند و به همکاری و هماهنگیهای خود بیفزایند.
ییلدیریم با اشاره به گفتوگوی تلفنی خود با نخستوزیر عراق خاطرنشان کرد: ما برای تمامیت ارضی عراق و سوریه اهمیت فراوانی قائل هستیم و با تجزیه در این کشورها و ایجاد دولتهای ساختگی در منطقه مخالفیم. وی بر لزوم حمایت از عراق تأکید کرد و گفت: عراق نیز باید همکاریهای خود را با ایران و ترکیه افزایش دهد. چراکه گسترش روابط و هماهنگیهای سه جانبه میان ایران، ترکیه و عراق بسیار راهگشا خواهد بود.
نخستوزیر ترکیه با تصریح اینکه همبستگی ایران و ترکیه نیز در جلوگیری از مشکلات و حل مسائل فعلی عراق بسیار مؤثر خواهد بود، بر لزوم استمرار هماهنگی و همبستگی بیشتر ایران و ترکیه تأکید کرد.