در حالی که حدود یک هفته از انتشار نامه خواسته برخی اصلاحطلبان و اپوزسیونهای خارجنشین مبنی بر مذاکره بیقید و شرط با امریکا به سران کشور گذشته است، برخی از امضاکنندگان با پشیمانی و یا تغییر تاکتیک در حال تطهیر اقداماتی هستند که حتی داد همطیفیهای خود را نیز درآورده است. شاید اعلام برائت زودهنگام برخی از افراد موسوم به جریان اصلاحات و دولتیها اعضای امضاکننده نامه را به پشیمانی و تغییر تاکتیک واداشته است.
نظر شخصی چند چهره سیاسی!
یک عضو مجمع روحانیون مبارز و یک اصلاحطلب درباره این نامه گفت: موضع رسمی جریان اصلاحات توسط احزاب قانونی اصلاحطلب و یا نهادهای شناخته شدهای مثل جبهه اصلاحات مطرح میشود، افرادی که پای نامه مذاکره با ترامپ را امضا کردند نظر شخصی خود را اعلام کردند.
مجید انصاری در گفتوگو با ایسنا، در ارتباط با نامه برخی از فعالین سیاسی و مدنی مبنی بر مذاکره با آمریکا، اظهار کرد: نامهای که منتشر شده است نامه جریان اصلاحات نبوده است، عمدتا افرادی که امضایشان پای این نامه است خارجنشینان هستند و ارتباطی با جریان امروز اصلاحات ندارند. وی ادامه داد: این نامه توسط چهرههای متفاوت عرصه سیاست امضا شده که همانطور که گفتم بیشترشان در کشور نیستند اما در عین حال امضای چند چهره سیاسی اصلاحطلب داخل از کشور نیز تا آنجایی که من در اخبار دیدم پای این نامه وجود دارد.
انصاری یادآور شد: این چهرههای اصلاحطلب قطعا نظر شخصی خودشان را بیان کردند و ارتباطی با تصمیمگیری نهایی تمام اعضای جبهه و جریان اصلاحات ندارند. جبهه اصلاحات گسترده است و از شخصیتهای مختلفی تشکیل شده است. اگر از موضع جریان اصلاحات بخواهد مطلبی عنوان شود تبعا باید فرآیند تشکیلاتی خودش را طی کند.
وی گفت: اگر بخواهیم بگوییم که نامه یا نظری منتسب به جریان اصلاحات است باید آن موضوع حتما در احزاب رسمی جریان اصلاحات و یا تشکلهای جمعی فراگیر مثل شورای عالی سیاستگذاری یا جبهه اصلاحطلبان مطرح شود و در نهایت توسط سخنگو آن موضوع به اطلاع رسانهها برسد.
انصاری سپس تصریح کرد: بنابراین براساس پروتکل کاری اصلاحطلبان میتوان گفت آن چیزی که به عنوان نامه اصلاحطلبان مطرح شده است نظر چند شخص منتسب به جریان اصلاحات است.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو اظهار کرد: شخصا نظر من این است که با پیمانشکنی، قلدری و زورگویی آمریکا که با سیاستهای شخص آقای ترامپ اعمال شده است نه تنها جمهوری اسلامی ایران، بلکه امروز بسیاری از کشورهای همپیمان آمریکا نسبت به این رفتار غیرمتمندانه و غیرمسئولانه معترض هستند و به نوعی مقابل سیاستهای امروز آمریکا قرار گرفتند.
این فعال سیاسی اصلاحطلب سپس ادامه داد: خروج آمریکا از پیمان محیط زیستی در فرانسه و کمیسیونهای حقوق بشر و بر هم خوردن بسیاری از قراردادهایش با کشورهای بزرگی مثل چین، کره و کانادا نشان میدهد که دورهای از تنشزایی و خودکامگی در دوره سیاست خارجی آمریکا در جریان است. وی ابراز عقیده کرد: با دولت و کشوری که یکطرفه و قلدرمابانه زیر تعهداتی که خودشان دادهاند میزنند، نمیشود مذاکره کرد. هیچ مذاکرهای با چنین دولت و شخصی از ضمانت اجرایی برخوردار نیست.
واکنش شدید نوه امام خمینی(ره)
نوه امامخمینی(ره) با اشاره به نامه برخی فعالان سیاسی به مسئولان نظام برای مذاکره با ترامپ، آن را نامهای برای دعوت به ذلت و زبونی مردم ایران توصیف کرد.
حجت الاسلام مرتضی اشراقی در پاسخ به سؤالی درباره نامه شماری از فعالان سیاسی درخصوص ضرورت مذاکره با آمریکا، اظهار کرد: بدون شک در هوش سیاسی نویسندگان این نامه باید تردید کرد؛ چراکه پیشنهاد مذاکره با دولتی که شدیدترین تهدیدات و بیادبانهترین رفتارها را با تمام دولتها و ملتهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران اعمال میکند، پیش از هر موضوعی زیر پا گذاشتن عزت ملی مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران است.
وی «عزت اسلامی» را مهمترین آرمان امام راحل و رهبر معظم انقلاب خواند و افزود: حتی یک فرد بیتجربه هم تصدیق میکند که وقتی یک دولت دائماً کشوری را تهدید میکند با او باید با زبان قدرت سخن گفت نه اینکه پیشنهاد مذاکره داد! ایکاش نویسندگان این نامه درک میکردند که در چنین برههای اگر پیشنهادشان عملی شود جز ذلت و زبونی برای ایران هیچ نتیجهای حاصل نخواهد شد و کشور حتی حداقل آوردههای مادی و مالی را هم کسب نخواهد کرد.
نوه امام خمینی(ره) ادامه داد: کدام دولتی در موقعیت اینچنینى توانسته حق ملت خود را از زورمندان بستاند که اکنون بخواهد تکرار شود؟! در شرایط حاضر وقت مذاکره با زیادهخواهان نیست بلکه وقت ایستادگى و مقاومت در برابرشان هست. در شرایط موجود بینالمللی و با وجود سبکمغزی چون ترامپ، ایستادگی و مقاومت در برابر زیادهخواهی مستکبرین، جوابگوی خواستههای بهحق ملت ایران است.
اشراقی با بیان اینکه خوی استکباری، خوی بلعیدنِ بدون منطق و دلیل است و دولتِ فعلی آمریکا بیشتر از بقیه دولتهای پیشین آن کشور به چنین خوی درندهای شهره است، افزود: در مواقع اینچنینی باید علاوه بر رفتارهای عاقلانه، مقاومت در برابر خوی استکباری بهخرج داد زیرا این خوی درنده قصد دریدن را دارد که البته یقیناً بدانید که هیچ غلطی هم نمیتواند بکند.
وی تأکید کرد: مردم عزیز ایران باید هوشیار باشند زیرا که دشمن با پیشنهادهای رنگین از طریق نفوذیها، درب باغ سبز نشان میدهد ولی مطمئن باشید آن طرف درب باغ سبز پوشالی، جهنم است.
نوه امام خمینی(ره) با بیان این نکته که "«مذاکره» امر پسندیدهای است؛ اما با چهکسی و در چه موقعیت و شرایطی؟" خاطرنشان کرد: آیا با دولتی که برای سوداگریهای خویش حتی از معاهده آبوهوایی پاریس خارج میشود و هر لحظه امکان دارد زیر هر تعهد بینالمللی بزند میتوان مذاکره کرد؟! دولتى که در حمایت از رژیم کودککش و ظالم صهیونیستى از شوراى حقوق بشر سازمان ملل متحد خارج میشود، قابل مذاکره و گفتوگو است؟!
اشراقی تأکید کرد: امروز که همه مسئولان کشور در حال تدبیر جهت حل مشکلات کشور هستند ارائه پیشنهاد مذاکره با آمریکا آدرس غلط دادن به افکار عمومی است و صف واحد در مقابل خصم آمریکا را دچار تشتت میکند. دولت و تمامى مسئولان اجرایى و قانونگذاری نیز باید همت بیشترى بهخرج دهند و نگذارند مشکلات و جنگ اقتصادىاى که دشمنان نظام اسلامى علیه ملت ایران به راه انداختهاند فشارى بیش از این به مردم وارد نماید.
وی ادامه داد: گرانیهای بیحدومرز باید کنترل شود و نباید بیبرنامه در این خصوص بود. دولت، جلوی سودجویان این عرصه را بگیرد و با ابزارهایی که دارد و با کمک دیگر نهادهای مسئول به کنترل قیمتهای غیرمعقول بپردازد. گرانیهای بیسابقه علاوه بر فشار بر قشر ضعیف و آسیبپذیر جامعه، قشر متوسط جامعه را نیز درگیر خود کرده است و باید نسبت به این اتفاق سریعاً راه علاج ارائه دهند. دولت و مجلس موظف هستند معیشت مردم را در اولویت کاری خود قرار دهند و نسبت به آن حساس باشند.
نوه امامخمینى(ره) متذکر شد: همه مردم ضمن حفظ وحدت و همدلى خویش، گوش به فرمان رهبرى معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهاى باشند تا از این برهه حساس و سخت گذر نماییم.
در عین حال دولتیها از سخنگوی دولت و تا رئیس دفتر روحانی نیز این نامه را پرعیب و نقص دیدند و اصل مذاکره را رد کردند.
مذاکره به صلاح کشور نیست
همچنین یک فعال سیاسی درخصوص مذاکره با آمریکا گفت: اگر بعضا برخی از چهرههای محدود نامه مذاکره با آمریکا را امضا کردهاند، هیچ ربطی به جریان اصلاحات ندارد، نظر شخصی خودشان است و نمیتوان آن را نظر همه اصلاحطلبان دانست.
جواد امام درباره مذاکره با آمریکا آن هم در شرایط فعلی کشور گفت: باتوجه به وضعیتی که در حال حاضر ترامپ به وجود آورده است، مذاکره با آمریکا درست نیست. وی یادآور شد: رئیسجمهور ایالات متحده زیر تعهدات کشورش در بحث تفاهمات هستهای با ما زده است، او در حال زورگویی و تحقیر ماست پس چه مذاکرهای باید صورت بگیرد؟
این فعال سیاسی اصلاحطلب خاطرنشان کرد: ما با اصل مذاکره مشکلی نداریم، اگر جایی لازم است که حقوق کشور و ملت حفظ شود، حتما مذاکره خواهیم کرد اما در این شرایط حتما مذاکره به نفع ما نخواهد بود.
امام تاکید کرد: اگر بعضا برخی از چهرههای محدود نامه مذاکره با آمریکا را امضا کردهاند، هیچ ربطی به جریان اصلاحات ندارد، نظر شخصی خودشان است و نمیتوان آن را نظر همه اصلاحطلبان دانست. وی تاکید کرد: در این شرایط هرگونه اقدامی که باعث تضعیف کشور شود و حاکمیت ملی را زیر سوال ببرد با آن مخالف هستیم.
امام با بیان اینکه اگر بنا به مذاکره بود، بهترین شرایط را در زمان آقای اوباما داشتیم، عنوان کرد: امروز بدون در نظر گرفتن حقوق مردم و کشور با یک آدم بی ادب، قلدر و بیمنطقی که همه دنیا با او مخالف هستند روبهرو هستیم.
انکار امضا به سبک کرباسچی
در وهله نخست این کرباسچی بود که به رغم داشتن رسانههای زنجیرهای ترجیح داد در گفتوگو با فارس!! بعد از یک هفته امضایش را انکار کند! و بگوید: «من چنین نامهای را ننوشتهام؛ چه کسی امضای من را پای این نامه گذاشته است؟»
یکی از امضاکنندگان نامه مذاکره با آمریکا گفت: من این نامه را ننوشتم و در نظرخواهی که از من شد گفتم باید تضمین لازم برای عدم تکرار کارهای ترامپ از آمریکا گرفته و بعد مذاکره انجام شود.
غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران است که در مصاحبه با روزنامه اعتماد نوشتن و ارسال این نامه را تایید کرده است!! در گفتوگو با فارس گفت: «در گفتوگو با روزنامه اعتماد از من در مورد نگارش نامه درخصوص مذاکره با آمریکا نظرخواهی شد. من گفتم که آمریکا حتما باید تعهد و تضمین به دولت ایران بدهد که دیگر کارهای آقای ترامپ تکرار نشود و با این قید و شرط مذاکره با آمریکا انجام شود. ما گفتیم اگر میخواهد چنین نامهای نوشته شود باید در مرحله اول دولت آمریکا تضمین دهد که دیگر کارهای آقای ترامپ را تکرار نکند و در مصاحبه با روزنامه اعتماد نیز به جزئیات این موضوع اشاره کردم.»
توضیحات کرباسچی و اما و اگرهای وی درباره نامه موسوم به «تسلیم» در حالی است که وی در مصاحبه با اعتماد ضمن حمایت کامل از این نامه، دلایلی را برای آن برمیشمرد، او به اعتماد در پاسخ به سوال«پیشنهادی که شما و برخی از فعالان سیاسی طی نامهای مبنی بر مذاکره مستقیم با امریکا مطرح کردید با توجه به خروج امریکا از برجام معنای سیاسی این نامه چیست؟ رسیدن به یک بنبست سیاسی؟» گفت: خیر به معنای بنبست سیاسی نیست زیرا در نامه اشاره شده است که اگر امریکا تضمین دهد بدعهدی نکند و مسئولان بتوانند چنین تضمینی از این کشور اخذ کنند، بدون پیششرط جدید میتوان برای حل مسائل با امریکا گفتوگو کرد. این نامه مشروط بر آن است که امریکا دیگر در قبال ایران بدعهدی نکند.
کرباسچی درباره واکنش حاکمیت به این ناه نیز گفته: حاکمیت جمع بندیهای خاص خود را دارد. این نامه به معنای تصمیمگیری برای مذاکره مجدد با امریکا نیست بلکه یک نظر و تحلیل سیاسی است که توسط یک جمع ارایه شده است. این نظر و تحلیل با توجه به مجموعه بن بستها و مشکلاتی است که امریکا پس از خروج از برجام با آنها مواجه شده. امریکا امروز در وضعیت خوبی به ویژه در برابر کشورهای اروپایی قرار ندارد و ما میتوانیم از این فرصت استفاده لازم را داشته باشیم اما این نامه در فضای سیاسی ایران تعیینکننده نیست بلکه یک تحلیل است. حاکمیت و دولت همواره به مجموعه تحلیلها و نظرها توجه کردهاند. در این میان ممکن است به چند نظر توجه کنند و با برخی نظرات و تحلیلها به صورت کلی مخالف باشند. درباره شرایط کنونی کشور نظرات مختلف است. به عنوان مثال ما در برخی موضوعات شاهد برخوردهای بسیار تند و خشنی هستیم اما در مقابل در برخی موضوعات دیگر شاهد برخوردهایی هستیم که با یک تحلیل و نظر مانند همین نامه موافقت و به آن عمل شده است. به لحاظ بینالمللی و سیاسی ما به ژستی که در این نامه اشاره شده است، نیاز داریم. این ژست آن است در صورتی که امریکا و ترامپ تضمین دهند که دیگر بدعهدی رخ ندهد و اعتماد ایران را بازسازی کند، ایران حاضر به گفتوگو خواهد بود. این یک ژست منفی نیست.
او در عین حال در پاسخ به سوالی که صرحا نقشش در امضای نامه را بیان دارد «زمانی که این نامه را مینوشتید به نوع ضمانت امریکا نیز فکر کردهاید؟ ضمانت امریکا چگونه باید باشد که بتواند اعتماد ایران را جلب کند؟» گفت: این موضوعات ریز ماجرا است و ما نمیتوانیم الان در اینباره صحبت کنیم. به عنوان مثال وقتی یک معاهده بینالمللی بسته میشود، باید نیازمند تصویب در مجلس امریکا باشد اما اکنون بحث ما جزییات ماجرا نیست. اجمال مساله آن است ایران بتواند در چنین شرایطی که امریکا نیازمند مذاکره با ایران است و بارها آن را اعلام کرده، ایران یک ژست بینالمللی اینچنینی داشته باشد.
جنگ در مقابل مذاکره تئوری که بارها افشا شد
اما یکی دیگر از امضاکنندگان نامه جلال جلالیزاده است که در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه این نامه فقط یک پیشنهاد برای حل مشکلات کشور است، گفت: من معتقدم منافع مذاکره بیشتر از جنگ است.
این نماینده پیشین مجلس و فعال سیاسی اصلاحطلب در پاسخ به انتقاداتی که به پیشنهاد مذاکره با آمریکا از سوی جریانهای سیاسی کشور و دولت مطرح شده است، اظهار کرد: مسئولان میتوانند این پیشنهاد را بپذیرند و یا آن را رد کنند، اما نباید هر کس نظر خود را درباره موضوعات مختلف بیان کرد، مورد هجمه قرار گیرد. وی معتقد است: مذاکره با آمریکا موجب میشود که برگ برنده در اختیار ایران باشد و آمریکا در تنگنا قرار گرفته و افکار عمومی دنیا با ایران همراه شوند.
در حالی این موضوعات مطرح میشود که بارها عنوان شد، آنهایی که ایران را بر سر دوراهی جنگ یا مذاکره و پذیرش زیادهخواهی دشمن قرار میدهند خواسته یا ناخواسته با القای توهم جنگ در زمین دشمن بازی میکنند. این گزارش چندی پیش با تیتر «توهم جنگ» به طور مفصل تحلیلهای غلط بودن این توهم را در روزنامه سیاست روز بررسی کرد. در نهایت میتوان اینطور نتیجه گرفت که موضع هماهنگ و انقلابی جناح چپ و راست موجب پشیمانی و یا تغییر تاکتیک جریانی شد که میخواست جام زهری را که در پایان مجلس ششم به مقام معظم رهبری تعارف کرد امسال به رهبری بنوشاند.
نویسنده: سوشیانت آسمانی