یک استاد علوم سیاسی معتقد است طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها»مجلس نه تنها مانعی برای دولت نیست بلکه کمک به دولت و وزارت خارجه است.
تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» در مجلس یازدهم واکنش های زیادی را به همراه داشته است. بر اساس این طرح، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد توافق هسته ای در قبال ایران و عادی نشدن روابط کامل بانکی و عدم رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون در مجلس شورای اسلامی اجرای داوطلبانه سند (پروتکل) الحاقی را متوقف کند.
درباره اهمیت این طرح و آثار آن نظر «حبیب فاضلی» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران را جویا شدیم. وی گفت: اول اینکه موضوع هستهای مسالهای مربوط به «امر ملی» است و نباید آن را به علایق و مسایل خرد و جناحی کاهش داد. اگر این اتفاق بیافتد که متاسفانه دارد میافتد، بعید است بتوان توفیقی به دست آورد. اینکه آمریکا توانسته خواسته خود را به موضوع منازعه سیاسی داخلی در ایران بویژه در سطح حاکمیت تبدیل کند اصلاً نشانه خوبی نیست. به نظرم این طرح دو سال دیر تصویب شد و باید فردای خروج آمریکا از برجام چنین طرحی تصویب میشد. با توجه به جمیع جهات، به نظرم اگر ایران همان ۱۹ اردبیهشت از برجام خارج می شد، وضعیتی خرابتر از آنچه طی این دو سال اتفاق افتاده رخ نمی داد و حداقل الان تکلیف دولت و ملت روشن بود.
این استاد علوم سیاسی در پاسخ به این سوال که فکر می کنید این طرح مجلس برای دستگاه سیاست خارجی کشورمان یک اهرم و قدرت چانه زنی فراهم می آورد یا مانعی در پیشبرد اهداف و برنامه های دیپلماتهای کشورمان خواهد بود؟ اظهار داشت: تاریخ سیاست خارجی کشورها نشان میدهد که همه کشورها برای روابط خارجی شان به یک قطب و یا جناح راست نیاز دارند، وجود یک راست در قدرت حتی بعنوان اپوزیسیون، برای تعامل و کسب دستاورد توسط میانه روها در عرصه دیپلماسی بسیار موثر است. اگر مساله هستهای را در چارچوب «امر ملی» ببینیم، این طرح نه تنها مانعی برای دولت نیست بلکه بهترین کمک به دولت و وزارت خارجه است. اگر چنین خواسته هایی نباشد، آن وقت دیپلماتها بر چه اساسی می خواهند چانه زنی کنند و چه حقوقی را مطالبه کنند؟ اگر قوام السطنه موضوع امتیاز نفت شمال را به مجلس به عنوان نماینده افکار عمومی گره نمی زد، آیا موفق می شد؟ الان هم کسانی که چنین طرح و ایده هایی را مانع میدانند یا مخالفت میکنند، متاسفانه استدلال نمیکنند تنها توئیت می کنند و در میروند. یک نکته مهم نباید فراموش شود که برجام هدف نبود ، بلکه یک وسلیه و مسیر برای رفع تحریم ها بود و لاغیر. حالا که این مسیر مسدود شده بالاخره باید یک کاری کرد یا نه.
فاضلی همچنین درباره نقاط قوت این طرح گفت: من اصلا نویسندگان این طرح را نمی شناسم اما به نظر من این طرح کاملا در چارچوب برجام است و چیزی فراتر از آن نیست. مهمترین نکته این طرح ماده ۶ است که بازرسیهای فراتر از پادمان را متوقف میکند. بیان این ماده به گونه ای است که در صورت رفع تحریم ها و ایجاد مراودات مالی در حوزه مالی و بانکی، عمل به پروتکل الحاقی میتواند برگردد. البته نمایندگان فراموش کرده اند که عمل به پروتکل الحاقی دواطلبانه بوده و نیازی به مشروط کردن آن نبوده است. توجه به اورانیوم فلزی و غنای اورانیوم بالای بیست درصد از نکات مثبت طرح است. این استاد دانشگاه تهران همچنین معتقد است، یکی از کاستی های طرح اینکه اصلا به مساله خسارت در دو سال گذشته، ترور دانشمندان و لزوم بازرسی زرادخانه اسرائیل و عربستان و امارات اشاره ای نشده است. حالا که قرار شده مجلس به موضوع ورود کند بهتر بود طرح کامل تر و مفصل تری می نوشتند. آنچه که مهم است این است که به نظرم این طرح پس از تصویب شورا به مثابه مطالبه ملی دانسته شود و از دولت و مجلس صدای واحدی شنیده شود.
