نزدیک به ۸ سال است که دولت تدبیر و امید، ایران را درگیر توافقی کرده است که نه تنها سودی برای کشور نداشته بلکه زیانبار نیز بوده است. حرف اول و آخر آنهایی که اصرار بر مذاکره با آمریکا و رسیدن به توافق بر سر مسائل هستهای ایران داشتند، یک نکته بود و آن لغو همه تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران. استدلال برای مذاکره با آمریکا برچیدن تحریمهای اقتصادی بود و لاغیر؛ جناح اصلاح طلب که اکنون نیز با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اعتقاد و اصرار دارند که باید با آمریکا مذاکره کرده و به نتیجه رسید، در سال ۹۲ که از آقای روحانی حمایت کرده و با تبلیغات خود برای او رأی آوری داشتند، همین سیاست را پیگری میکردند. در واقع تفکر مذاکره کنندگان با آمریکا بر این است که میتوان همه مشکلات را با مذاکره با آمریکا حل کرد و اوضاع اقتصادی کشور را بهبود بخشید. اما آیا میتوان تجربه تلخ برجام را از نظر دور داشت و بار دیگر به خاطر انتخاب فردی چون جو بایدن تصور کرد که او اهل مذاکره و پایبند به تعهدات و قوانین بینالملل است؟ برخی مسئولین همچون قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی
و بسیاری دیگر، اعتقاد دارند که راه حل مشکلات کشور را باید در داخل جستجو کرد اما برای رسیدن به این راه حل ابتدا باید اقشار آسیب پذیر حمایت شودند تا فشارها کمتر شود.
اعتقاد مسئولینی چون قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیسی رئیس قوه قضاییه بر توانمندیهای داخلی و مدیریت درست در اقتصاد کشور درست و بجا است اما این تفکر نیازمند دولتی است که نگاه صرف به بیرون نداشته باشد و عقبه سیاسی آن نیز چنین دیدگاهی را ترویج نکند. یعنی هر دو باید تلاش کنند تا از ظرفیتهای داخلی برای بهبود وضعیت اقتصادی بهره برده شود.
داستان آنهایی که تصور میکنند برای رفع مشکلات اقتصادی باید با آمریکا مذاکره و تعامل داشت، مصداق این شعر حافظ است که :
سالها دل طلب جام جم از ما میکرد
وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد
تمنای حل مشکلات از خارج، آن هم آمریکا برای لغو تحریمهای اقتصادی، یک خواسته ناشدنی است چرا که آمریکا هیچگاه خواهان ایرانی قوی با اقتصادی توانمند که شرایط زندگی مناسبی را برای اقشار جامعه تأمین کند، نیست.باور به این سیاست آمریکاییها و دیگر دشمنان جمهوری اسلامی ایران است که میتواند انگیزه بیشتر برای کار و تلاش مسئولین به ویژه دولتمردان را فراهم کند.
اما چرا همچنان برخی از مسئولین اعتقاد دارند که رفع تحریمها با مذاکره با آمریکا محقق میشود؟ و این تنها راه است!. در این که تحریمهای اعمال شده علیه ایران از سوی آمریکا، غیر قانونی و ظالمانه است تردیدی نیست و اکثریت کشورهای جهان نیز به آن اذعان دارند، اما مسئله این است که تا چه زمانی باید صبر کرد که آمریکایی که خود اکنون با مشکلات بسیاری روبرو است، تحریمهای ناحق را لغو کند و ما همچنان در انتظار آن روز بمانیم؟
یکبار هستهای را دادیم و در قبال آن قرار بود همه تحریمهای اقتصادی لغو شود، تضمین دومین بار چیست؟ محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، در نامهای خطاب به رئیس مجلس نوشته:
«مردم ایران به جای اعانه و یارانه از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را طلب می کنند.»
زانوی زور با مذاکره برداشته نمیشود، زانوی زور با مقاومت و مقاوم سازی بنای اقتصاد کشور است که از گلوی اقتصاد برداشته خواهد شد.
اگر در این ۸ سال دولت همه همت خود را صرف تولید داخلی کرده بود و اینگونه که در خصوصی سازیها دیده میشود که باعث زمینگیر شدن مجتمعهای بزرگی چون کشت و صنعت دشت مغان و هفت تپه گشته، سیاست درستی در پیش میگرفت، اکنون آنچه خود داشتیم از بیگانه تمنا نمیکردیم.
نویسنده: محمد صفری