ناظران سیاسی بر این باورند که بعید به نظر برسد که ترامپ اصل برجام را از بین ببرد اما در اینکه با فشارهای بیشتر اقتصادی بخواهد امتیازات بیشتری از ایران بگیرد، دوراز انتظار نیست.
رویکردهای ضد ایرانی آمریکا بویژه پس از اجرایی شدن برجام در حالی شدت گرفت که انگار نه انگار توافقی بین‌المللی میان تهران و ۱+۵شکل گرفته که در ذیل آن می‌بایست همه تحریم ها برچیده شود. اما این اتفاق نیفتاد و آمریکا به هیچ کدام از تعهدات خود پایبند نبود و با ایجاد ترس و واهمه کشورهای دیگر را نیز باز می‌داشت که این رفتار همچنان ادامه دارد.
حتی وی در سالگرد توافق هسته‌ای بیانیه‌ای صادر کرد و توافق هسته‌ای را پیروزی «دیپلماسی اصولی» خواند. وی گفت: توافق در طول سال گذشته موفق شد برنامه هسته‌ای ایران را به عقب راند، از تنش بیشتر جلوگیری کرد و امنیت ما را بالا برد. اوباما یادآور شد که ایران ۹۸ درصد از اورانیوم غنی‌شده‌اش را به خارج از کشور منتقل کرد، دو سوم از سانتریفیوژهایش را برچید، راکتور تولید پلوتونیم خود را با سیمان پر کرد و با «سرزده‌ترین بازرسی‌ها و برنامه راستی‌آزمایی که تاکنون در مورد یک برنامه هسته‌ای مورد مذاکره قرار گرفته است، موافقت کرد.» با نگاهی به اظهار نظر اوباما و تعبیر وی از برجام به عنوان یک موفقیت دیپلماسی اینطور می‌توان نتیجه گرفت با وجود همه بدعهدی‌های آمریکا در قبال تعهدات برجامی‌شان آنها آنچه از این توافق می‌خواستند بدست آوردند این درحالی است که در این معامله انگار چیز نصیب جمهوری اسلامی نشده است.
دیروز نیز سخنگوی کاخ سفید در واکنش به پیش‌بینی روحانی از نوع رفتار ترامپ با برجام می‌گوید که دولت اوباما در خصوص نوع رفتار دولت بعدی، هیچ تضمینی به هیچ مقام خارجی نداده است. یکی از خبرنگاران از جاش ارنست پرسید: «آیا ترامپ می‌تواند برجام را یکجانبه ملغی کند و آیا دولت اوباما در خصوص آینده برجام، به ایرانی‌ها تضمینی داده است؟»
ارنست پاسخ داد: «پرزیدنت اوباما بارها گفته که این دولت به رهبران خارجی در خصوص آنچه دولت بعد می‌کند، هیچ تضمینی نداده است.»
سخنگو ادامه داد: «رئیس‌جمهور بعدی بر اساس آنچه اعتقاد دارد بهترین مسیر برای کشور است، تصمیم خواهد گرفت.»
در صورت نقض برجام از سوی آمریکا، برخی تحریم‌ها که به واسطه برجام رفع شده بود، باز می‌گردد ولی ایران برای نقض آنچه در راستای اجرای برجام، انجام داده، باید ۱۳ هزار سانتریفیوژ را دوباره سر هم کند و به کار بیندازد، قلب سیمان‌اندود راکتور اراک را مجدداً احیا کند و از روسیه بخواهد که اورانیوم‌های غنی‌شده ارسالی را بازگرداند.حالا این سوال پیش می‌آید که اوبامایی که از برجام با آن آب و تاب دفاع می‌کند؛ این وضعیت برجام را می‌بینیم که تقریبا هر روز یک تحریم ضد ایرانی را شاهد هستیم، دولت ترامپی که نگاه منتقدانه و بهتر است بگوییم مخالف نسبت به این توافق دارد، چه آینده‌ای در انتظار برجام خواهد بود. ناظران سیاسی بر این باورند که بعید به نظر برسد که ترامپ اصل برجام را از بین ببرد اما در اینکه با فشارهای بیشتر اقتصادی بخواهد امتیازات بیشتری از ایران بگیرد دور از انتظار نیست.
خارج شدن برجام از ریل در دوران ترامپ
دکتر سید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز به وضعیت آینده برجام در دولت ترامپ اشاره کرد و گفت: با نگاهی به روندها و مسیر پیموده شده از ابتدای گفت وگوهای معروف به برجام تحولات به گونه‌ای رقم خورده است که بسیاری از ناظران خوش‌بین را نیز مبهوت نموده است.
وی افزود: درهفته‌های گذشته در دولت ترامپ قانون داماتو یا همان آیسای جدید شرایطی را برای توافقات برجامی تحمیل نمود که افراد خوش‌بین و کسانی که معتقد بودند برجام توانسته مشکلات اقتصادی با تاکید برتحریم بانکی را منتفی نماید، مجبور به بیان بعضی واقعیت‌هایی شده‌اند که نمونه‌ای از آن را می‌توانیم در این جمله جمع‌بندی کنیم که هنوز روابط بانکی با بانک‌های بزرگ دنیا بر قرار نشده است.
صدرالحسینی تصریح کرد: ازآن به بعد نیز اعلام حالت فوق‌العاده با جمهوری اسلامی نیز که توسط اوباما و دردقایق آخر ترک کاخ ریاست جمهوری به امضا رسید شخصیت معرفی شده از اوباما نیز در ایران به زیر سوال جدی رفت و اثبات شد که اوبامای سیاه پوست و از حزب دموکرات با جرج‌بوش سفید پوست و از حزب جمهوری‌خواه تفاوت ماهوی و قابل اعتنایی ندارد .
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهارداشت: با نگاهی به اظهار نظرهای آقای ترامپ که می‌توان آن سخنان را تا حدود زیادی غیر کارشناسی و از سر ناآگاهی نسبت به مسائل بین‌الملل قلمداد نمود، اینگونه پیش‌بینی کرد که شرایط آینده بر اساس تصمیمات وی نیز برجام را بر ریل واقعی قرار نخواهد داد.
به اعتقاد صدرالحسینی بدین مفهوم که احتمالا اگر برجام توسط ترامپ پاره نشود، اما دچار تغییرات زیادی خواهد شد بخشی از اینان قابل پیش‌بینی نبوده و بخشی از آن را در قالب این جمله خلاصه نموده که منافعی که اوباما برای آمریکا در توافق‌نامه برجام کسب کرده بود افزایش خواهد یافت.
وی در پایان گفت: درجمع‌بندی نهایی باید گفت اظهارنظر سخنگوی کاخ سفید مبنی براینکه دولت اوباما شرایطی را برای دولت آینده(ترامپ)فراهم نخواهد کرد که آنان نتوانند تصمیم جدیدی در خصوص برجام اتخاذ نمایند و دست آنان در این مسئله بسته باشد اما آن چیزی که می‌تواند پاسخ دقیق این سوال را مشخص کند گذشت زمان است که آن هم تا امروز فاصله طولانی نخواهد داشت.
برجام ترامپ نیز با هدف امتیازگیری است
محمد صادق کوشکی کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز به سیاست روز گفت: آمریکایی‌ها و غرب با برجام به آنچه می‌خواستند رسیدند؛ از این رو هیچ دلیلی ندارد که نگاه ترامپ با اوباما متفاوت باشد. وی با بیان اینکه سیاست خارجی آمریکا در چارچوب برنامه هسته‌ای تهران تقریبا یک هدف مشترک دارد، تصریح کرد: بر‌مبنای این سیاست خارجی برچیدن توان هسته‌ای ایران با حداقل هزینه و تنش جزء خواسته‌هایی است که محقق شد. کوشکی معتقد است دلیلی ندارد ترامپ پس از روی کار آمدن این دستاورد را حذف کند، چرا که ترامپ هم می‌خواهد از طریق برجام امتیازات زیادی بگیرد. وی خاطرنشان کرد: دردولت ترامپ این امکان وجود دارد که با فشار اقتصادی بیشتر بر دولت یازدهم امتیازات به شکل دیگری از ایران گرفته شود.
هدی دهقان بذرافشان
