هفته اول شهریورماه، به مناسبت شهادت دو دولت مرد بزرگ انقلاب اسلامی، شهید محمدعلی رجایی (رئیس جمهور) و شهید حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد باهنر (نخست وزیر) هفته دولت نام گرفته است. در طی این هفته، مردم با عملکرد و دستاوردهای دولت در زمینههای گوناگون عمرانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آشنا میشوند. هیئت دولت با توجه به وصیت نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی رحمهالله و رهنمودهای مقام معظم رهبری، میکوشد در زمینههای گوناگون به موفقیتهای بیشتر و مهمتری دست یابد و آینده بهتری برای ملت بزرگ و پرافتخار ایران به وجود آورد.اين قلم ضمن تبريك هفته دولت به رييس جمهور وهيأت دولت؛ ضروري ميداند درفضاي عقلاني واخلاقي و درپايان سال كاري دولت يازدهم اشارهاي به نقدهاي موافق ومخالف عملكرد دولت ايشان درهمه زمينهها كه ازسوي كارشناسان وصاحب نظران ابراز گرديده است داشته باشد.
نقدعملكرد دولت يازدهم ازنگاه منتقدان
دولت یازدهم، سومین سال عمرخود را هم پشتسرگذاشته وپای درچهارمین وآخرین سال عمرش میگذارد. سه سالی که مثل برق وباد گذشت و برای مردم خاطره وعدههای رنگارنگ و پرآب وتاب روزهای انتخابات برجا ماند. منتقدان براين باورند كه دولت رييس جمهور روحاني بايد به موارد زيرپاسخ دهد:
۱- وعده گشایش۱۰۰ روزه درمعیشت واقتصاد مردم كه ازشعارهاي انتخاباتي رياست جمهوري جناب روحاني
بوده است چرا پس از۳ سال تحقق نيافته است؟
۲- اشتغال جوانان چرا محقق وآثارش هويدا نشده است؟ مشكل دركجاست؟ وچرا دراين زمينه قدمهاي مثبت و مؤثر برداشته نشده تا رهبري و والدين جوانان شرمنده وخجالت زده دراين خصوص باشند!
۳- مردم فقط ميخواهند بدانند دولت چرا هيچ كاري براي اين اوضاع به هم ريخته اقتصادي نميكند و حاشيهسازيهاي سياسي براي آن در اولويت است. كارخانههاي تعطيل، حقوقهاي معوقه، حقوقهاي نجومي مديران، گرانيهاي پيدرپي كالاهاي اساسي، مسكنهاي مهر معلق در كنار ركود و بيكار مانده؛ آيا جايي براي آنكه باز شعار سياسي دهيم، باقي ميگذارد؟
۴- برجامي كه از نگاه دولت و حاميانش فتحالفتوح و برگ برنده دولت يازدهم قلمداد ميشد كه در اين دو سال و نيم گذشته از امضاي توافقنامه اوليه اندازه هزار دو و نيم سال فخر بلد بودن ديپلماسي و تعامل با دنيا و نجات ايران از حمله نظامي و تحريم اقتصادي و چه و چه را بابت آن فروخته بودند، حالا كشتي به گل نشستهاي را ميماند كه روي دست دولت مانده و نميداند با آن همه وعدههاي برجامي در پسابرجام ناكام چه كند.
۵- مهمترين مسئلهاي كه مدتهاست مورد انتقاد دلسوزان كشور قرار دارد، پيوندزدن وضعيت جاري كشور به روند مذاكرات و رفع تحريمها باشد؛ مسئلهاي كه باعث شده در حوزههاي اقتصادي، همچنان شاهد ركود در كشور باشيم تا گشايشي در موضوع اقتصاد ايجاد نشود.
۶- دكتر روحاني در ايام تبليغات انتخاباتي، شعارهاي بسيار چشمگيري در حوزه اقتصاد از جمله درباره كاهش نرخ بيكاري، افزايش دستمزد كارگران بيشتر از نرخ تورم و جلوگيري از خامفروشي مطرح كرده بود اما آنچه تاكنون از گفتهها و گزارشهاي مراكز رسمي كشور به دست آمده بيانگر اين واقعيت است كه به دليل منتظر ماندن دولت براي بهثمرنشستن مذاكرات، هيچكدام از اين وعدهها عملي نشده است. ۷- وجود نرخ بيكاري نسبتاً بالا در كشور كه تقريباً دو برابر متوسط نرخ بيكاري جهاني است، عرصه را براي مردم تنگتر كرده است. نرخ بيكاري جوانان ۱۵ تا ۲۴ساله در بهار ۱۳۹۳ در كل كشور به ۲/۲۴درصد بالغ شده است در حالي اين نرخ در بهار ۱۳۹۲ معادل ۹/۲۲درصد بوده همچنين نرخ بيكاري زنان در رده سني فوق در بهار ۱۳۹۳ به ۴/۴۳درصد بالغ شده است. اين شواهد آماري حاكي از آن است كه بازار كار كشور براي جوانان به نقطه حساسي رسيده است.
۸- قریب هشتاد درصد صنایع کشور تعطیل است! دولت یارانه تولید را به مرزی رسانده که صدای وزیر صنعت هم به اعتراض و گلایه بلند شده است. در مقابل واردات بیداد میکند! قاچاق از مبادی رسمی، رسما و علنا در جریان است و میلیاردها میلیارد دلار کالای قاچاق، دائما به کشور وارد میشود! دولت طرحهای ساده و اولیهای مثل «طرح شبنم» را کنار گذاشت و راه را برای قاچاقچیان هموارتر کرد! حالا بیکاری و تعطیلی واحدهای تولیدی، آفت جان همه خانههای ایرانی شده است! رکود، چنان گریبان نظام تولید کشور را گرفته که صد عاقل هم نمیتوانند برای آن فکری بکنند!
نقدعملكرد دولت يازدهم ازنگاه حاميان دولت
۱- دولت یازدهم از زمانی که فعالیت خود را آغاز کرده توانسته است نرخ رشد اقتصادی را به عنوان مهمترین شاخص اقتصادی و یکی از اهداف اصلی سیاستهای اقتصاد مقاومتی از منفی ۸/۶ درصد به مثبت ۴/۴ درصد برساند.
۲- بيش از هر مسالهاي ضروري است كه روحاني بر روي مسائل اقتصادي متمركز شده و گزارشي درباره برنامههاي اقتصادي از هماكنون تا پايان عمر دولت به مردم ارائه دهد. با توجه به اينكه كشور در شرايط پسابرجام قرار دارد، دولت بايد در پاسخ به مخالفان كه مدام بر طبل مخالفت ميكوبند و ميگويند خدمتي به كشور واقتصاد نشده گزارشي ازمنظر كنترل نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادي، كاهش نرخ بيكاري، جذب سرمايهگذاري خارجي و فعال شدن پروژههاي نيمه كاره كشور به ويژه در صنعت نفت و گاز با استفاده از منابع ملي از منظر صادارت غيرنفتي ارائه دهد.
۳- با توجه به اينكه در سال ۹۶، در ۲۹ ارديبهشت انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشود، قطعا مردم انتظار دارند كه دولت گزارشي از سه سال گذشته خود مبني بر چالشها و موانع بر سر راه، شعارها و وعدههاي تحقق يافته خود ارائه دهد. دولت بايد روي نكات قوت نيز تاكيد كند. ولازم است همچنين درباره تحولات حوزه اقتصادي طي ماههاي آینده رئيسجمهور گزارشي ارائه دهد.
۴- در مورد کاهش تورم در ابتدای این دولت تحریمها بر مشکلات کشور افزوده بود که بعد از استقرار دولت تدبیر و امید، شاهد کاهش نرخ تورم از ۴۸ به ۹.۲ درصد هستیم. نرخ رشد منفی ۶.۸ درصد نیز به یک درصد مثبت تبدیل شده که حاکی از عملکرد بسیار خوب تیم اقتصادی دولت است.
۵- دولت تدبیر و امید مصمم است که با استفاده از تمامی ظرفیتهای ملی، شاخصهای توسعه و اقتصادی را ارتقا دهد.در مورد اشتغالزایی در این دولت با کاهش دو درصدی نرخ بیکاری از ۱۳ به ۱۱ درصد رسیدیم ضمن اینکه تمامی تلاش دولت؛ دستیایی به رشد اقتصادی هشت درصد در افق سال ۱۴۰۴ است و در این زمینه نیز تاکنون اقدامات بسیار خوبی علیرغم کمبود منابع مالی و فشارهای اقتصادی داشته است.
۶- آثار و دستاوردهاي دولت در بُعد سياست خارجه امروز هم ملموس است زيرا دولت با اقدامات خود در برجام هزينههاي مراودات تجاري ايران را كاهش داده و از سويي اشتياق و علاقهمنديهاي بسياري براي ورود به صحنه اقتصادي و تجاري ايران با سرمايهگذاريهاي مشترك و ورود تكنولوژيهاي جديد فراهم شد. در بُعد كشتيراني و افزايش فروش نفت و زمينه بازگشت سرمايههاي بلوكه شده ايران و همچنين درباره خريد كالاها به قيمت نسبتا مناسب و بيمه بدون رشد بسيار بالا گامهاي بزرگي برداشته شده است.
جان كلام
مطالبات مردم درحوزه معيشتي و وعدههاي مسئولان، امر روشني است. مطالبات مردم درحوزه مقابله با تبعيضهاي ناروا مشخص است. دولت بايد به اين مطالبات، پاسخگو باشد تا بتواند از بخشي از مصائب دولت عبور کند. مردم بهترين داوردر ارزيابي دستاوردهاي عملكرد دولت هستند.