آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در چارچوب سفر به کشورهای حاشیه خلیجفارس از عربستان سعودی و امارات بازدید خواهد کرد. در حالی این سوال مطرح است که از اهداف این سفر چیست و مرکل چه منافعی را در این کشورها دنبال خواهد کرد؟
بررسی کارنامه آلمان نشان میدهد که این کشور اولویت برنامههایش براساس یافتن بازارهای اقتصادی است که در کنار بخش صنایع مادر و زیر بنایی در عرصه نظامی نیز اقدامات گستردهای را در پیش گرفته است. مرکل با سفر به منطقه تلاش دارد تا بازارهای جدیدی را برای کالاهای آلمانی کسب نماید در حالی که همزمان سوق دادن درآمدهای نفتی کشورهای عربی به آلمان را نیز در دستور کار دارد. آلمانها سعی دارند تا در عرصه رقابتی که میان بسیاری از کشورهای غربی برای فروش تسلیحات به عربستان دستاوردهای بیشتری کسب کنند چنانکه از محورهای سفر مرکل را نیز فروش تسلیحات به عربستان و امارات تشکیل میدهد. بسیاری از ناظران سیاسی بر این عقیدهاند که همین منفعتطلبی است که موجب شده تا کشورهای غربی در برابر تجاوز سعودی به یمن و نیز حمایتهای آن از تروریسم سکوت کرده و حتی به حمایت از آن بپردازند.
نکته دیگر در سفر مرکل را تحرکات آلمان برای حضور گستردهتر در معادلات غرب آسیا میتوان ارزیابی کرد. آلمانها در سالهای اخیر بویژه با آشکارتر شدن تزلزل جهانی آمریکا و نیز گرفتار بودن کشورهایی مانند انگلیس و فرانسه در بحرانهای داخلی، آلمان این فرصت را یافته تا بتواند در معادلات جهانی ایفای نقش بیشتری داشته و حتی به حوزه نظامی نیز وارد شود. با توجه به شرایط حساس منطقه میتوان گفت که از اهداف سفر مرکل را توسعه جایگاه آلمان در منطقه تشکیل میدهد. نکته مهم آنکه این روزها تنشها میان آلمان و رژیم صهیونیستی نیز افزایش یافته بگونهای که درگیری دیپلماتیک در مناسبات طرفین شدت گرفته است.
سفر مرکل در مقطع کنونی میتواند نوعی پاسخ دیپلماتیک به اقدامات ضد آلمانی نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی باشد. البته باید در نظر داشت که این امر به معنای دوری آلمان از رژیم صهیونیستی نیست بلکه اقدامی موقت برای بهرهگیری از شرایط موجود جهت کسب منافع بیشتر در حوزه عربی است چنانکه آلمانها همواره بر اصل روند سازش تاکید داشته و بارها نقش میانجی را میان فلسطینیها و کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی ایفا کردهاند.
در جمعبندی کلی از آنچه ذکر شد میتوان گفت که سفر مرکل به عربستان و امارات بیشتر در چارچوب اهداف اقتصادی و توسعه نفوذ در منطقه صورت گرفته است که بخش عمدهای از آن نیز برگرفته از اهداف انتخاباتی مرکل است. وی سعی دارد تا با بهرهگیری از سرمایههای نفتی کشورهای عربی بویژه با فروش تسلیحات به بهبود اقتصاد آلمان بپردازد تا از شرایط موجود برای کسب آرای بیشتر در انتخابات بهرهبرداری کند رویکردی که نتیجه آن جریتر شدن سعودی در کشتار مردم یمن و حمایت از تروریسم خواهد بود.