همزیستی با حیوانات شاید جز مواردی بود که بشر اولیه با تشخیص بهرهگیری از آنها در جهت حفظ بقای اقتصادی خانواده خیلی زود انجام داد اما این فرهنگ امروزه تغییرات فراوانی یافته است به طوری که در برخی موارد حیوانات به درون شخصیترین وسایل افراد راه یافته و حتی مانند عضوی از خانواده با آنها رفتار میشود، البته تا این جای ماجرا هم با اقماض میتواند قابل پذیرش شود اما ماجرا از جایی آغاز میشود که این حیوانات تغییر کرده و از سگ و گربه و پرنده و حیوانات اهلی تبدیل به شیر و پلنگ و سوسمار و... میشود.
اکنون میتوان گفت که نگهداري از حيوانات در جامعه ايراني هر ساله رواج بيشتري پيدا ميكند اما نکته عجیب اين است که ديگر حيوانات خانگي تنها سگ و گربه نيستند، در فهرست جديد حيوانات خانگي كه روز به روز هم رواج بيشتري پيدا ميكند حيواناتي مانند تمساح، كروكوديل، مار، ايگوانا و ميمون قرار دارند كه هر روز حاشيههاي پيرامون نگهداري از آنها بيشتر ميشوند و كار به جايي رسیده است كه بازارهاي زيرزميني در اين زمينه هم فعال شدهاند. حتی شخصیتهای معروف هم گاهی با عکس در کنار حیوانات عجیب خواسته یا ناخواسته گاهی به ترغیب نسل جوان جامعه در این زمینه میپردازند.
تا چند دهه قبل شايد نگهداري از حيوانات در آپارتمان و محيطهاي شهري تصوير يك جامعه غربي را به ذهن ميآورد اما در يك دهه اخير نگهداري از حيوانات خانگي به حدي در جامعه ما رواج پيدا كرده است كه گفته ميشود آمار نگهداري از حيوانات خانگي از دهه ۷۰ تا ميانههاي دهه ۹۰، دو برابر شده است.
آمارها میگویند ۸۰ درصد حيواناتي كه در خانهها نگهداري ميشود شامل سگ و گربه است و ۲۰ درصد باقي مانده را حيواناتي از قبيل پرندگان، سنجاب، خرگوش، همستر، ميمونهاي خاص، مارهاي خاص، كروكوديل و... تشكيل ميدهد. اکنون خريد و فروش حيوانات در كشور ما به حدي رواج پيدا كرده است كه سايتهای خريد و فروش اين حيوانات هم راهاندازي شدهاند. اما شاید این روزها نمونه بارز این فخرفروشی و اشتراک عکس با شیر و پلنگ انتظار مردم را برای برخورد با خاطیان افزایش داده باشد.
این روزها هر از گاهی پستهایی از پسرک جوانی که با شیر و ببر بنگال در فضای باغی غیراستاندارد سکونت دارد مشاهده میکنیم. او هر از گاهی عکسهای خود را در صفحات مجازی منتشر میکند همچنان مورد تساهل مسئولان ذیربط قرار گرفته و فعالان حیات وحش و زیستمحیطی خواستار برخوردی قانونی با او هستند.
پیش از این فردی با شهرت شرفی درخصوص تصاویری که از شیر آفریقایی و ببر بنگال ساکن در باغش در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام منتشر کرده، گفته بود: از این شیر و ببر به همراه حیوانات آسیب دیده دیگری که در سطح شهریار وجود دارند با استانداردهایی بالاتر از بهترین باغ وحشهای دنیا نگهداری و در حد بهترین مراکز تحقیقاتی به آنها محبت کرده و آنها را شستوشو و تر و خشک میکنم! هدفم از راهاندازی این مرکز، حفاظت از حیوانات و تغییر فرهنگ رفتار مردم با آنهاست.
وی درخصوص باغی که به گفته عزیز عبدلزاده رئیس وقت اداره محیطزیست شهرستانهای ملارد و شهریار تنها ۳۰ مترمربع فضا در آن به نگهداری از یک شیرآفریقایی دو ساله اختصاص داده شده است گفته بود: این "مرکز تحقیقاتی" که شرایط نگهداری در آن با "استانداردهای جهانی" مطابقت دارد، محلی مناسب برای نگهداری و درمان حیوانات است که تحت نظارت سازمان حفاظت محیطزیست اداره میشود.
این صحبتها در حالی مطرح شده که سیداصغر برائینژاد سرپرست اداره کل دامپزشکی تهران با اشاره به اینکه شرایط نگهداری از این شیر آفریقایی مورد تأیید سازمان دامپزشکی نیست، تأکید کرده بود که این مکان مورد تایید سازمان دامپزشکی نیست و هرگز مجوزی از سوی سازمان دامپزشکی برای آن صادر نشده چراکه سازمان دامپزشکی به دلیل مخاطرات بهداشتی و اجتماعی اصولا با نگهداری از حیات وحش در باغات و مناطق مسکونی موافق نیست.
عزیز عبدلزاده رئیس وقت اداره محیطزیست شهرستانهای ملارد و شهریار نیز از سوی دیگر در رابطه با نگهداری از یک قلاده شیر در فضایی کوچک و نامناسب ضمن تکذیب وجود هرگونه مرکز تحقیقاتی و یا نگهداری مجاز حیات وحش در شهریار، اعلام کرده بود نگهداری از این گونههای غیراهلی در ملک شخصی آقای شرفی در دست بررسی است.
اما براساس تبصره ماده ۳ آييننامه اجرايي قانون آپارتمانها در سال ۱۳۴۷، «نگهداري حيوانات در قسمتهاي مشترك ممنوع است و كسي حق نگهداري هيچگونه حيواني اعم از اهلي و وحشي را در اين قسمتها ندارد.»