در حالی که سالانه حجم زیادی از منابع ملی و وقت مردم در گره ترافیکی آزادراه قزوین - رشت تلف میشود، مسئولان میگویند اگر ۴۰۰ میلیارد تومان منبع مالی در اختیار داشته باشند، دو ساله آن را میسازند.
عملیات عمرانی آزادراه قزوین - رشت در سال ۸۰ همزمان با سفر استانی رهبر معظم انقلاب به گیلان و به دستور ایشان آغاز شد و نهایتا در ۲۴ اسفند سال ۸۸ و پس از قریب به یک دهه کار عمرانی، با حضور رئیس دولت دهم افتتاح شد. این آزادراه به طول ۱۳۰ کیومتر در یکی از مهمترین کریدورهای حملونقلی ایران (شمال جنوب) واقع شده و جزء یکی از پرترددترین آزادراههای کشور به خصوص در ایام پیک سفرها و تعطیلات آخر هفته محسوب میشود.
میزان سرمایهگذاری، سود و سنوات تقسیط
بنابر اعلام حسین رئیسیان مدیرعامل شرکت آزادراه قزوین - رشت، این آزادراه با سرمایهگذاری یکی از بانکهای تجاری و شبهدولتی احداث شده است. ۵۱ درصد هزینه احداث را این بانک و ۴۹ درصد آن را دولت (وزارت راه و شهرسازی) تامین کرده است. و براساس قانون، نرخ عوارض دریافتی نیز بابت مستهلک شدن اصل و سود سرمایه این بانک هزینه میشود. بنابراین این آزادراه یکی از آزادراههای خصوصی کشور محسوب میشود.
وی یادآور شد: بانک مذکور برای ساخت این آزادراه ۲۰۰ میلیارد تومان تا سال ۸۹ هزینهکرد که سود در نظر گرفته شده برای آن ۱۸ درصد و زمان در نظر گرفته شده برای استهلاک اصل و سود سرمایه از محل عوارض خودروهای عبوری، ۲۴ سال است که نهایتا هزار میلیارد تومان برای بانک سرمایهگذار در این پروژه (در پایان سال بیست و چهارم) درآمد خواهد داشت.
این ۸ کیلومتر آزاردهنده!
با این حال یکی از بزرگترین ایرادات این آزادراه در هنگام ساخت و بهرهبرداری، غفلت از تکمیل قطعه رودبار و منجیل است و در حال حاضر، آزادراه قزوین- رشت در اتصال به شهر منجیل و رودبار، قطع شده و ماشینهای عبور از آزادراه به ناچار از میانه این دو شهر عبور کرده و پس از شهر رودبار، دوباره وارد آزادراه میشوند. نقطه نقصان این آزادراه در واقع یک قطعه به طول ۱۱ کیلومتر است که در سالهای گذشته ۳ کیلومتر دیگر از آن هم به آزادراه ملحق شده و تنها ۸ کیلومتر آن به عنوان حلقه تکمیل این آزادراه باقی مانده است که مشکل بزرگ و مهم ترافیکی این آزادراه محسوب میشود.
این ۸ کیلومتر که از داخل شهر منجل و رودبار میگذرد، مرکز فروش زیتون و محصولات جانبی آن است. بخشی از ترافیک هم احتمالا به دلیل وجود فروشگاههای متعدد محصولات زیتون در آن منطقه ایجاد میشود. عاملی که میتوان برای آن تدبیر مناسب داشته و با انتقال به بخشهای دیگر آزادراه در طول مسیر، این حجم انبوه فروشگاهی را در منطقه رودبار تعدیل کرد.
عدم راهاندازی ۸ کیلومتر مسیر تکمیلی آزادراه ۱۳۰ کیلومتری قزوین - رشت همواره در ایام تعطیلات، گرههای ترافیکی شدیدی در این آزادراه و در محدوده این دو شهر ایجاد میکند. این گره ترافیکی در تعطیلات هفته گذشته به ترافیک بسیار شدید ۶ ساعتهای به طول ۲۰ کیلومتر تبدیل شد که سبب هدررفت چندساعته وقت و سرمایه مردم و مسافران و نیز از بین رفتن حجم بالایی از سوخت شد.
البته نباید فراموش کرد که این آزادراه، در مسیر رشت به قزوین نیز در محدود امامزاده هاشم همواره با ترافیک و در ایام تعطیلات، با گره ترافیکی شدید مواجه است و متاسفانه مسافران عبوری از این آزادراه انگونه که باید، نمیتوانند از مزیتهای یک آزادراه استاندارد بهرهمند شوند.
چه میزان سوخت
در گره ترافیکی رودبار هدر میرود؟
اتلاف منابع ملی را شاید در قالب اعداد و ارقام بهتر بتوان درک کرد. به عنوان مثال اگر در هر ترافیک ۲۰ کیلومتری، ۱۶ هزار دستگاه خودرو حضور داشته باشند و اگر هر خودرو تنها ۱۰ لیتر اضافه بر حجم زمان ترددِ بدون ترافیک، بنزین بسوزاند، این گره ترافیکی سالانه فقط میلیاردها تومان با اتلاف سوخت به منابع ملی لطمه میزند.
این غیر از هزینههای مادی و معنوی دیگری است که در طول ترافیک ۶ ساعته تعطیلات عید قربان به خانوادهها و مسافران تحمیل شد؛ بدلیل گرمای هوا، بسیاری از خودروها به ناچار از کولر استفاده کرده بودند و به همین دلیل با مشکل باتری یا مشکل موتور مواجه شده بودند و بازار دستفروشان با قیمتهای نجومی آب معدنی و انواع خوراکیها هم طبیعتا داغ بود.
زمان از دست نرود ...
به گفته یکی از مقامات شرکت زیرساختهای حملونقل، اگر سرمایهگذار پیدا شود میتوان این مسیر را با ۴۰۰ میلیارد تومان تکمیل کرد.
با این حال مشخص نیست اگر قرار باشد برای این ۸ کیلومتر عوارض اخذ شود، مبلغ آن با چه فرمولی محاسبه خواهد شد؟ این در حالی است که در سالهای گذشته معاون اسبق ساخت و توسعه آزادراههای شرکت ساخت از امکان احداث آن با رقم ۱۸۰ میلیارد تومان خبر داده بود. طبیعتا هر چه زمان آغاز عملیات اجرایی این پروژه تعویق بیفتد، به هزینه برآورد شده افزوده خواهد شد.
سیدحسین میرشفیع معاون ساخت و توسعه آزادراههای شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور گفت: به تعویق افتادن تکمیل قطعه باقی مانده از آزادراه قزوین رشت به دلیل نبود سرمایهگذار بوده است. تلاش کردیم بانک سرمایهگذار اولیه آزادراه، خودش برای تکمیل قطعه باقی مانده هم سرمایهگذاری کند که متأسفانه با این بانک به توافق نرسیدیم. امیدواریم با کمک آقای نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، این کار را به زودی شروع کنیم.
وی درخصوص ایجاد ترافیک از سوی مراکز فروش محصولات زیتون در منطقه و راهکار شرکت ساخت برای ممانعت از حذف کسب و کار بازار ایجاد شده برای کشاورزان استان گفت: قرار است در زمان تکمیل آزادراه، مسیر رفت (از قزوین به سمت رشت) به صورت آزادراهی احداث تا این ترافیک حذف شود ولی برای ساخت مسیر برگشت (از رشت به سمت قزوین) همین مسیر موجود را بهسازی میکنیم تا مسافران در زمان برگشت بتوانند از فروشگاههای منطقه خرید کنند و خودروها هم با سرعت مناسبتری عبور کنند.
میرشفیع درخصوص میزان پیشرفت فیزیکی قطعه ۱۱ کیلومتری منجیل رودبار در آزادراه قزوین - رشت یادآور شد: ۲ سال قبل ۳ کیلومتر آن افتتاح شد و تنها ۸ کیلومتر باقی مانده است. در این ۸ کیلومتر هم اقداماتی داشتهایم اما پروژه پیشرفت قابل توجهی نداشته است ضمن اینکه بخش عمده این قطعه باید به صورت تونل احداث شود که اجرای آن ۴۰۰ میلیارد تومان برآورد میشود.
به گفته عضو هیئت مدیره شرکت ساخت، از زمان رسیدن منابع مالی دو سال طول میکشد تا پروژه به اتمام برسد. این منابع را هم یا دولت باید بدهد یا سرمایهگذار که آقای نوبخت قولهایی برای تهیه این منابع به ما داده است. مهر