به تازگی سفرهایی به فرانسه و بلژیک داشتید، این سفر چه دستاوردهایی داشت؟
سفری که به پاریس داشتیم، در چارچوب سفر به چند کشور اروپایی از جمله ژنو و سوئیس بود. در جریان این سفر، دور جدید رایزنیهای نمایندگیهای عالی سه کشور ضامن صلح در سوریه را با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل، با محوریت سوریه انجام دادیم. همچنین در بلژیک هم با هلگا اشمید دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و مدیران کل سیاسی وزارتهای خارجه چهار کشور اروپایی انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا در ارتباط با بحران یمن مذاکراتی انجام، ادامه رایزنیها در ارتباط با تحولات منطقه و به ویژه بحرانهای موجود در غرب آسیا و شمال آفریقا در سفر به پاریس دنبال شد و در همین ارتباط با برخی از مسئولان فرانسوی و نماینده ویژه رئیسجمهور فرانسه، مشاور دیپلماتیک ریاست جمهوری الیزه و دبیرکل وزارت خارجه فرانسه در رابطه با سوریه مذاکراتی انجام دادیم.
پیرامون آخرین تحولات سوریه مواضع مسئولان الیزه در این زمینه را چطور ارزیابی میکنید؟
سفر به پاریس به منظور یافتن و تمرکز بر نقاط مشترک برای هم افزایی و تعامل و دیپلماسی دو کشور با هدف مشخص، پایان دادن هرچه سریعتر به بحرانهای سوریه و یمن انجام شد. این زمینههای مشترک در گفتوگوهای مفصلی که با مسئولین فرانسوی داشتیم به خوبی خودنمایی میکرد؛ گرچه اختلافات، رویکردها و برداشتهای متفاوت نسبت به تحولات منطقهای به طور طبیعی وجود داشت؛ اما همانطور که اشاره شد در برخی زمینههای مشترک با هدف پایان دادن هرچه سریعتر به بحران در سوریه و یمن رایزنیهای جدی و خوبی را با طرف فرانسوی داشتیم و امیدواریم که این گفتوگوها منشأ برخی تحولات مثبت و اقدامات عملی در صحنه باشد.
در مورد استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه با مقامات سوریه چه گفتوگوهایی انجام دادید؟
ما به فرانسویها این مسئله را یادآور شدیم که همچنان روزانه مجروحان شیمیایی جنگ در کشور ما شهید میشوند و هنوز تعداد زیادی از خانوادههای ایرانی تبعات استفاده از سلاحهای شیمیایی را به طور روزمره و حتی هر لحظه تحمل میکنند؛ بنابراین ما موضوع استفاده از سلاحهای شیمیایی را تحت هر بهانه و دلیلی مطرود و غیر قابل پذیرش میدانیم و خط قرمز قطعی جمهوری اسلامی ایران است. در ارتباط با مسئله سوریه باید گفت، در تحولات چند سال گذشته سوریه طرفی که به دنبال سرنگونی دولت این کشور بوده امروز هم در شرایطی که دولت دمشق در حال پایان دادن به بحران و بازگرداندن کشور به شرایط عادی است، عملیاتی را برای جلوگیری از تحقق این روند تحت بهانه استفاده از سلاحهای شیمیایی برنامهریزی کرده و خود را در جایگاه دادستان، قاضی و مأمور اجرای حکم تعریف کرده است و هر سه نقش را بدون آن که کسی به این کشور تفویض کرده باشد، خودسرانه اعمال میکند.
همچنین به غربیها اعلام کردیم که ادعای استفاده از سلاح شیمیایی از سوی سوریه، برای ایران پذیرفتنی نیست و اگر مستندات واقعی در این درباره وجود دارد، باید شواهد خود را ارائه و ثابت کنند، زیرا دولت سوریه تحت نظارت بینالمللی خلع سلاح شیمیایی شده است. در همین راستا باید گفت کشورهایی که چنین ادعاهایی را به دولت دمشق نسبت میدهند در حقیقت به دنبال سرنگونی دولت سوریه هستند و اینکه یک طرفه از جانب خود در جایگاه دادستان، قاضی و مأمور اجرای حکم حاضر میشوند به هیچ وجه از سوی جمهوری اسلامی قابل قبول نیست. بنابراین اگر مستنداتی هم وجود دارد باید در گفتوگوهایی که با مقامات اروپایی داریم ارائه شوند، این در حالی است که تاکنون نه به ایران و نه به کشورهای دیگر هیچ اسنادی ارائه نشده است و میتوان اینطور نتیجه گرفت که طرح چنین ادعاهایی بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد .
چندی پیش در تهران شاهد برگزاری نشستی با حضور روسای جمهور سه کشور ضامن در تهران بودیم، از جمله سؤالاتی که پس از این مذاکرات مطرح شد به دلایل پیشنهاد آتشبس از سوی ترکیه و علت حضور نیافتن ایران در نشست بعدی که در سوچی برگزار شد باز میگشت. پاسخ شما به این سؤالات چیست؟
امروز ادلب به مهمترین مسئله در تحولات سوریه تبدیل شده است؛ چراکه به دنبال تسلط دولت مرکزی دمشق بر بخشهای جنوب و جنوب غربی این کشور، مناطق مرکزی هم تحت حاکمیت دولت دمشق قرار گرفته است و هم اکنون بخشهای شمالی، مثلث شمال و شرق رود فرات و مربع شمال غربی سوریه که شامل استان ادلب و مناطق شمالی آن میشود به طور طبیعی در روند تحولات سوریه در دستور کار نخست همه طرفها قرار گرفته است.
در رابطه با درخواست آنکارا برای برقراری آتشبس در سوریه هم باید بگویم، دولت ترکیه با این استدلال که منطقه ادلب تراکم جمعیتی بالایی دارد و اگر جنگی از سوی دولت برای آزاد کردن و پاکسازی این منطقه از تروریستها به راه بیفتد، کشتار وسیع و فاجعه انسانی بزرگی رخ خواهد داد، به دنبال توقف تحرکات در منطقه ادلب و به نحوی حفظ وضع موجود بود، همین مطلب را هم اردوغان رئیسجمهور ترکیه در اجلاس تهران مطرح کرد که به دنبال مخالفت پوتین و همراهی نکردن ایران، به عنوان جمع بندی نشست مطرح نشد و علت آن هم کاملا روشن است؛ چراکه ما در ادلب با یک مسئله چندبعدی و نه تکبعدی طرف هستیم بنابراین تهران به دنبال راهی برای حل مسئله ادلب است.
در رابطه با سوریه علاوه بر نشست تهران، بین آنکارا و مسکو در سوچی مذاکراتی انجام شد، در سوچی پیرامون چه موضوعاتی مذاکره شد؟
نشست بین روسای ترکیه و روسیه در سوچی، در راستای رایزنیهای سران سه کشور در تهران بود. به عقیده من اینکه مذاکره سه جانبهای در قالب روند آستانه شکل گرفته است، مانعی برای همکاری و توافقهای دوجانبه بین کشورها نیست. با توجه به اینکه بحث امنیت ادلب برای دولت روسیه از اهمیت زیادی برخوردار است، مسکو تاکید دارد که تروریستها باید با تدبیر از این منطقه خارج شوند؛ از سوی دیگر اولویت برای آنکارا حفظ جان انسانها در ادلب بوده و این موضوع را در سطح سیاسی و نظامی پیگیری کردهاند؛ این درحالی است که ما اعلام کردیم با توجه به اهمیت هر سه مسئله به دنبال ایجاد فرمول جامعی برای تحقق تمامی موارد هستیم.
آیا عربستان سعودی و اعضا ائتلاف با پیش شرط وارد مذاکرات بروکسل شده است؟
خیر، پیش شرط علنی رسمی نداشتهاند؛ اما پیش شرط عملی دارند در حقیقت سیاست سعودی و ائتلاف این است که تا وقتی که پیروزی در میدان نیست مذاکراتی انجام نشود.
ایران با صراحت به طرفهای مذاکره درباره بحران یمن اعم از اروپاییها، همسایگان منطقهای اعلام کرد که امکان پیروزی در جنگ یمن، برای هیچ یک از طرفین وجود ندارد و تنها را برون رفت از شرایط فعلی، برقراری توافق ملی در این کشور بوده است.