داستان از همان جشنواره فيلم فجر بهمن ۹۲ شروع شد. علاقه‌مندان به اهل‌بيت منتظر بودند، دستپخت احمدرضا درويش را كه سال‌ها براي ساختش انرژي گذاشته بود و براي جمع كردن يك گروه حرفه‌اي بودجه زيادي را هزينه كرده بود ببينند.
رستاخيز در جشنواره فيلم فجر، تبديل به آن فيلم‌هايي شده بود كه همه براي ديدنش لحظه‌شماري مي‌كردند. از آنها كه ساعاتي قبل از اكرانش در كاخ جشنواره، مي‌شد شلوغي جمعيت را به وضوح ديد. هنرمندان، منتقدان، روزنامه‌نگاران و حتي مردم و مديران مي‌خواستند يك روضه تصويري ببينند. اما..
اما آنچه درويش به روي پرده برده بود، چيزي نبود كه توقع داشتيم و داشتند. شايد به حرمت موضوع فيلم بود كه تماشاگران مركز همايش‌هاي برج ميلاد، رفتار اعتراضي خود را مثل فيلم‌هاي ديگر بروز ندادند. كسي به نشانه اعتراض در ميانه‌هاي فيلم كف نزد، اما بودند افرادي كه يا سالن را ترك مي‌كردند و يا سرگرم بازي با تلفن‌هاي همراهشان شده بودند.
بعد از پايان اكران فيلم طولاني درويش، در لابي سالن، فضاي نقدهاي سرپايي شكل گرفته بود. برخي‌ها باورشان نمي‌شد، اين اثر كارِ دست درويش باشد. از اشكالات فني گرفته تا محتوايي، تا غلط‌هاي فاحش تاريخي و حتي تحريفي، تا به تصوير كشيدن چهره شخصيت‌هاي مقدس. آنچه كارگردان رستاخيز طي ده سال برايش زمان گذاشته بود، نبايد چنين نتيجه‌اي مي‌داشت، اما داشت.
در نشست خبري بعد از فيلم اما صحبت از اين بود كه فيلم ايراد آنچناني ندارد و قرار نيست تغيير كند. حتي پيشنهاد اكران در محرم سال ۹۳ هم داده شد كه خود درويش چندان موافق نبود. در همان نشست خبري به برخي ابهامات پاسخ داده شد و حتي به تصوير كشيدن برخي شخصيت‌ها را هم با مشورت صاحب‌نظران عنوان كردند. حتي قرار بر اين بود كه فيلم با همان زمان ۳ ساعت اكران شود.
ولي جشنواره فجر ۹۳ هم از راه رسيد و رستاخيز اكران نشد. برخي اكران‌هاي محدود و خصوصي هم نتوانست كمكي به اكران عمومي فيلم بكند. اشكالات علما و برخي مراجع ديني به فيلم آنقدر زياد شد كه حتي خيلي‌ها اكران اين فيلم را غير‌ممكن مي‌دانستند. تا اينكه خبر رسيد كه قرار است «رستاخيز» از ۲۳ تير (امروز) در ۵۰ سينماي سراسر كشور به روي پرده برود.
اعتراضات و اصلاحات
همين خبر باعث شد تا منتقدان و مخالفان اكران اين فيلم باز هم موضع‌گيري كنند. برخي مراجع عظام تقليد هم تائيد اين فيلم را تكذيب كردند و حتي برخي از همين آيات عظام، اكران اين فيلم را به صلاح ندانستند.
اما نویسنده و کارگردان رستاخیز درباره نگرانی‌هاي مجامع دینی و برخی علما درباره بخش‌هایی از این فیلم معتقد است كه «خوشبختانه این موارد اصلاح شد و تلاش کردیم به دلیل جایگاه و بلندی مرتبه مقام سیدالشهدا(ع) از هیچ اقدامی در تولید این اثر سینمایی کوتاهی نکنیم.»
اين كوتاهي نكردن درويش نشان از كوتاه شدن فيلم دارد. گفته مي‌شود فيلم نسبت به نسخه‌اي كه در جشنواره فجر اكران شده بود، ۴۰ دقيقه كوتاه‌تر شده است.
بخشی از این اصلاحات چهل دقیقه‌ای به علت اعتراضاتی است که پس از نمایش این فیلم در جشنواره‌ی سی و دوم ایجاد شد و به انتقاد مراجع تقلید منجر گردید. اما بخش دیگری از این حذفیات، در راستای کوتاه کردن تایم سه ساعته‌ی فیلم جهت اکران عمومی آن صورت گرفته است.
مدیر پخش حوزه هنری هم در مورد حاشیه‌های اکران «رستاخیز» با تاکید بر اینکه اکران ۲۴ تیرماه این فیلم همچنان پا برجاست گفت: پروانه نمایشی که برای «رستاخیز» صادر شده است، با مدت زمان ۱۲۷ دقیقه است و فیلم برای اکران در سینماها آماده است. کسانی که نقدهای قدیم را در فضای مجازی منتشر می‌کنند بهتر است کمی صبور باشند و با دیدن نسخه جدید نسبت به آن انتقاد کنند.
كجاي فيلم تغيير كرده است؟
در این میان جالب است بدانید که گفته مي‌شود پس از این حذفیات، نقش چندین بازیگر در فیلم به طور کامل حذف شده است. برای مثال، سکانس‌های بازی «شقایق فراهانی» با توجه به حساسیت‌هایی که پیرامون رابطه‌‌ی او با کاراکتر «بکیر ابن حر» و تاثیرش بر حضور «بکیر» در سپاه امام حسین(ع) ایجاد کرد، به صورت کامل از نسخه‌ی آماده شده برای اکران، درآمده است.
علاوه بر این، کاراکتر «پرویز پورحسینی» نیز که در نقش یک پیرمرد روشن‌ضمیر در یکی از گذرگاه‌های میان شام تا کوفه، با «بکیر» دیدار می‌کند، به دلیل کوتاه شدن تایم، به طور کامل از فیلم حذف شده است.
حذف سکانس‌های مربوط به حضرت «علی‌اکبر»(ع) نیز، یکی دیگر از اصلاحات اعمال شده در نسخه‌ی جدید فیلم است. اما با این حال، نقش حضرت عباس(ع) که به علت ترسیم چهره‌ی ایشان در فیلم مورد اعتراض قرار گرفته بود، همچنان در نسخه‌ی آماده‌ی اکران حضور پررنگی دارد. گرچه چند سکانس مربوط به حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) هم تعدیل شده است؛ از جمله اولین نما و سکانس معرفی این حضرت جلوی قصر والی مدینه در شبانگاه و دیالوگ او با بکیر.
برخی از نکات ریز هم در سکانس‌هایی مثل شهادت حضرت علی‌اصغر(ع) که در نقدها به آن اشاره شده بود، اصلاح شده است. در کنار آن، سکانس‌های گم شدن بکیر در بیابان هم جز دیگر موارد حذف شده‌ی فیلم است.
با این توصیفات، باید منتظر ماند و دید حذف این چهل دقیقه، می‌تواند یک اکران موفق و بی‌سر و صدا را برای فیلم «رستاخیز» تضمین کند یا نه. به هر حال، اکران عید فطر خیلی زود پاسخ این سوال را خواهد داد. به خصوص که تدارک سنگینی هم برای اکران موفق این فیلم، دیده شده است.
پايان رستاخيز چه مي‌شود؟
حالا رستاخیز با حجم وسیع تبلیغات قرار است از ۲۴ تیرماه در سینماهای کشور اکران شود. درویش برای این «رستاخیز» نسبت به نسخه‌ی نمایش داده شده در سی و دومین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر اصلاحات چهل دقیقه‌ای را اعمال کرده است.
بخشی از این اصلاحات با توجه به انتقادات مراجع تقلید صورت گرفته است. بخش دیگری از این حذفیات هم جهت کوتاه کردن زمان سه ساعته‌ی فیلم انجام شده است.
بنای اکران عمومی «رستاخیز» گذاشته شده است و تدارک سنگینی هم برای اکران موفق فیلم، صورت گرفته است. هیجان اکران جدید «رستاخیز»، از این جهت، قابل تامل است که این بار فیلم در منظر نقد عمومی بدون هیاهوهای خاصی دیده می‌شود. بايد صبر كرد و ديد آنچه به عنوان نسخه اصلاح‌شده به روي پرده مي‌رود چه ميزان از اشكالات را رفع كرده است. اکران عمومی رستاخیز مي‌تواند محلی باشد تا نقد فنی و محتوایی فیلم از منظر عمومی دیده شود.
