براساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، تورم کل در دوازده ماهه منتهی به بهمن ۹۵ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶.۸ درصد شد؛ ضمن اینکه تورم نقطه به نقطه هم به ۷.۱ درصد رسید. اما با این وجود هیچ اتفاق خاصی در سبد معیشت مردم به خصوص قشر متوسط و آسیبپذیر جامعه رخ نداده است. به سخن دیگر نه تنها این کاهش تورم موثر نبوده است بلکه کم شدن قدرت خرید این افراد منجر به آن شده که مردم و اقشار کمدرآمد مجبور به حذف حجم وسیعی از کالاهایی اساسی که نقش اساسی در سلامت و تندرستی افراد شدهاند. با این وجود متولیان همچنان معتقدند شرایط معیشتی برای مردم مطلوب شده است.
کاهش ۲۵ درصدی سرانه مصرف گوشت
براساس دادههای مرکز آمار و بانک مرکزی، سهم انواع گوشت از هزینه خانوار از ۶.۱ درصد در سال ۱۳۸۵ به ۵.۴ درصد در سال ۱۳۹۴ رسیده است؛ ضمن اینکه سرانه مصرف گوشت قرمز طی سالهای گذشته نوسانات زیادی داشته و به ۱۱.۴۳ کیلوگرم در سال گذشته رسیده است؛ درحالی که براساس آمار بانک مرکزی، سرانه مصرف گوشت قرمز در خانوار شهری طی دهه گذشته، بیش از ۲۵ درصد کاهش یافته است.
بر همین اساس میزان تولید گوشت قرمز نیز از ۶۹۰ هزار تن سال ۱۳۸۷ به بیش از ۸۰۶ هزار تن در سال ۱۳۹۴ رسیده و ۴۵ درصد میزان تولید گوشت قرمز در کشور مربوط به گوشت گوسفند و بز است.
طبق اعلام نظر کارشناسان بهای تمامشده تولید دام در کشور حدود سه برابر قیمت جهانی است که کمآبی و از بین رفتن مراتع و نیز ارسال دامهای مولد به کشتارگاه از جمله دلایل افزایش قیمت دام سبک به شمار میرود. به عبارت دیگر طی ۱۰ سال اخیر بهای دام سنگین در کشور نیز ۵ برابر افزایش یافته است. فعالان این بازار معتقدند افزایش قیمتهای اتفاق افتاده در بازار گوشت قرمز، ناشی از افزایش هزینههای تولید نیست و دلایل دیگری را باید برای این رشد قیمتی جستوجو کرد.
سرانه مصرف لبنیات در ایران
براساس آمار سازمان جهانیFAO سرانه مصرف شیر در ایران حدود ٦٦,١٢ کیلوگرم در سال است و این درحالی است که میانگین جهانی مصرف سرانه شیر ١٥٠ کیلوگرم است که در برخی کشورهای اروپایی حتی به ٣٠٠ کیلوگرم هم میرسد.
کارشناسان دلایل متعددی را در بروز چنین اتفاقی را مطرح میکنند و میگویند در کنار سایر سوءمدیریت و عدم نظارتها بحث اجرای قانون هدفمندی یارانه ازجمله مسایلی بود که منجربه آن شد تا سرانه مصرف شیر در ایران از ١٠٠ تا ٩٠ کیلوگرم به کمتر از ٧٠ کیلوگرم برسد و در همین راستا با وجود اینکه میانگین سن پوکی استخوان در جهان ٧٠ سال است اما این سن در ایران به ٣٥ سال رسیده است.
در همین راستا، چندی پیش وزیر کشاورزی پیشنهاد کرده بود دوباره به بخش لبنیات یارانه تعلق بگیرد که البته این پیشنهاد هنوز کارشناسان این حوزه با اشاره به اینکه ایران بهعنوان کشوری که در حوزه تولید شیر تقریبا خودکفاست اعلام میکنند که سرانه مصرف شیر درایران طی این سالها کاهش یافته و در رده کشورهای آفریقایی مانند نیجریه (٥٠ کیلوگرم)، آفریقایجنوبی (٥٧.٩٢) یا کوبا (٧٥.٥ کیلوگرم) قرار گرفته است.
افت مصرف ماهی در کشور
طبق آمار ومستندات موجود میزان سرانه مصرف ماهی و آبزیان در کشور ۹/۲ کیلوگرم است در حالی که این سرانه در بسیاری از کشورهای جهان ۱۹/۲ کیلوگرم است.
در شرایطی که میزان مصرف تخممرغ در کشورهای توسعه یافته حدود ۲۵۰ عدد است اما این رقم در ایران در بهترین شرایط به ۱۹۱ عدد تخممرغ در سال رسیده است که به اعتقاد کارشناسان کافی نیست. در حال حاضر سرانه مصرف تخممرغ در کشور مالزی ۳۲۶، ژاپن ۳۲۸، مکزیک ۳۳۵، اوکراین ۳۱۴ و میانگین مصرف در کشورهای اروپایی بین ۲۶۰ تا ۲۷۰ عدد است.
تورم به قلم بانک مرکزی
مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری کشور در بهمنماه سال ۱۳۹۵ را اعلام کرد.
۱- شاخص کل (بر مبنای۱۰۰=۱۳۹۰) در بهمنماه سال ۱۳۹۵ عدد ۲۳۸.۳را نشان میدهد که نسبت به ماه قبل ۰.۴ درصد افزایش داشته است. افزایش شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۷.۱ درصد میباشد که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل (۶.۳ درصد)، ۰.۸ واحد درصد افزایش یافته است. درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری) در دوازده ماه منتهی به بهمنماه سال ۹۵ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶.۸ درصد است که نسبت به همین اطلاع در دیماه ۱۳۹۵ (۶.۹ درصد)، ۰.۱ واحد درصد کاهش یافته است.
۲- شاخص گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» در این ماه به رقم ۲۸۲.۳ رسید که نسبت به ماه قبل ۰.۸ درصد افزایش نشان میدهد. شاخص گروه عمده "خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات " نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹.۰ درصد افزایش نشان میدهد و درصد تغییرات این گروه در دوازده ماه منتهی به بهمنماه ۱۳۹۵ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۷.۱ درصد است که نسبت به تورم دوازده ماهه منتهی به دیماه ۱۳۹۵ (۶.۹ درصد)، ۰.۲ واحد درصد افزایش یافته است ... شاخص گروه اصلی «خوراکیها» در ماه مورد بررسی به عدد ۲۸۰.۰ رسید که نسبت به ماه قبل ۰.۸ درصد افزایش نشان میدهد. شاخص گروه اصلی «خوراکیها» نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹.۰ درصد افزایش نشان میدهد و نرخ تورم دوازده ماهه این گروه ۶.۹ درصد است.
۳- شاخص گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» در بهمنماه ۱۳۹۵ به رقم ۲۲۳.۲ رسید که نسبت به ماه قبل ۰.۲ درصد افزایش داشته است. میزان افزایش شاخص گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶.۳ درصد بوده است و نرخ تورم دوازده ماه منتهی به بهمنماه ۱۳۹۵ نسبت به دوره مشابه سال قبل این گروه ۶.۷ درصد است که نسبت به تورم دوازده ماهه منتهی به دیماه ۱۳۹۵ (۶.۹ درصد)، ۰.۲ واحد درصد کاهش یافته است.