طرح های جدید از سوی دولت و سازمان برای آنچه حمایت از بورس و سرمایه های مردمی ارائه شده است که بسیاری از ناظران اقتصادی این طرح‌ها را تکرار وعده درمانی بودن کارکرد مثبت می‌دانند.
بوس طی ماه‌های اخیر با افت مکرر شاخص‌ها همراه بوده است بگونه‌ای که از یک سو بر اقتصاد کلان کشور تاثیرات منفی بسیاری داشته و از سوی دیگر بی اعتمادی مردم به بازار سرمایه را رقم زده و حتی به برخی اعتراضات خیابانی منجر شده است. بورس که به عنوان یکی از شاخص‌های بهره وری و رشد اقتصادی کشورها سنجیده می شود در ایران امروز در وضعیتی نابسامان قرار دارد بگونه‌ای که وعده‌های دولت و متولیان بورس نیز نتوانسته تاثیری در بهبود شرایط بورس و اعتمادسازی میان مردم داشته باشد. در این میان طرح‌های جدید دولت و سازمان بورس با عنوان طرح ۱۰ ماده‌ای نیز به یک امید درمانی موقت تشبیه شده است که در نهایت به ضرر بورس و مردم خواهد بود. در همین چارچوب نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به مصوبات جدید سازمان بورس گفت: رییس بانک مرکزی باید در برابر تخصیص منابع صندوق توسعه ملی و ممنوعیت استفاده از وام بانکی می ایستاد. احسان خاندوزی نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به مصوبات ۳+۷ هیات دولت برای بهبود بازار سهام در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: تلاش مجلس و دولت ارزشمند است، اما رییس بانک مرکزی باید در برابر دو مورد از ۱۰ فرمان می‌ایستاد.۱. سال ۹۹ تسهیلات بانکی به مقصد بورس بازی چند برابر تسهیلات کمک به اقتصاد کرونا بود.۲. دست بردن به سهم ۸۵ میلیون نفر از صندوق توسعه ملی منصفانه نیست، به ویژه وقتی ارز نیست و چاپ پول...
این اظهارات در حالی مطرح شده است که اخیرا ماجرای عدم تخصیص کامل یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار به خصوص بعد از واکنش رسمی صندوق توسعه ملی و واکنش سازمان بورس خبرساز شده است. بر اساس اعلام تازه رئیس سازمان بورس طبق هماهنگی به‌عمل‌آمده در ستاد اقتصادی دولت، باقی‌مانده منابع مربوط به یک درصد از منابع ارزی صندوق توسعه ملی به بازار سهام اختصاص پیدا خواهد کرد. ضمانت اجرایی این موضوع نیز تأیید ضمنی این موضوع از سوی رئیس‌کل بانک مرکزی است.گفتنی است، ۲۰۰ میلیون دلار اعلامی از سوی مسئولان که قرار است طبق مصوبات مختلف (شورای‌عالی امنیت ملی، ستاد اقتصاد دولت و...)، به صندوق تثبیت بازار تزریق شود معادل ریالی ۵هزار میلیارد تومان است که حالا صندوق توسعه ملی تأکید کرده است، به‌دلیل عدم پیگیری سازمان بورس اوراق بهادار از طریق بانک مرکزی و مشکلات تسعیر ارز توسط بانک مرکزی، این مصوبه هنوز اجرایی نشده است.در روز سه شنبه صندوق توسعه ملی اعلام کرده است، در تاریخ ۱۳۹۹.۰۷.۰۲ مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی، در خصوص تخصیص منابع به سازمان بورس و اوراق بهادار در هیئت امناء صندوق توسعه ملی مطرح و مقرر شد که این مصوبه در هیئت عامل این صندوق مطرح و به بانک مرکزی ابلاغ شود.
در تاریخ ۹۹.۰۷.۰۳ نیز جلسه هیئت عامل صندوق که به‌صورت فوق‌العاده تشکیل شد، اختصاص منابع مورد نظر شورای‌عالی امنیت ملی برای بورس مصوب و به بانک مرکزی ابلاغ شد، ولی به‌دلیل عدم پیگیری سازمان بورس اوراق بهادار از طریق بانک مرکزی و مشکلات تسعیر ارز توسط بانک مرکزی، این مصوبه هنوز اجرایی نشده است. با توجه به مشکلات به‌وجودآمده اقتصادی، با هماهنگی به‌عمل‌آمده با هیئت نظارت صندوق توسعه ملی، مبلغ یک‌هزار میلیارد تومان پس از تصویب در هیئت عامل صندوق، در صندوق تثبیت سرمایه سازمان بورس سپرده‌گذاری شد.
همچنین، در روز شنبه گذشته ۲۸ فروردین ۱۴۰۰ نیز در جلسه‌ای با هماهنگی فرهاد دژپسند وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی و با حضور اکثریت اعضای هیئت عامل صندوق توسعه ملی، در محل سازمان بورس اوراق بهادار برگزار و مقرر شد؛ از محل مطالبات صندوق توسعه ملی از سازمان امور مالیاتی، مبلغ ۵ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برای کمک به سازمان بورس و اوراق بهادار در صندوق «تثبیت بازار سرمایه» سپرده‌گذاری شود که بلافاصله نامه مربوطه به رئیس سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ و رونوشت آن به افراد ذی‌مدخل از جمله رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و جناب آقای دکتر دژپسند وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی ارسال گردید.بنابراین صندوق توسعه ملی، مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی را پس از بررسی فرایند کار به اجرا گذاشته و پیگیری نکردن سازمان بورس از بانک مرکزی منجر به عدم تسعیر ریالی منابع ارزی شده است.این درحالی است که سازمان بورس به نقل قول رسانه ها از صندوق توسعه ملی واکنش نشان داده است. در این توضیحات آمده است، سازمان اجرایی شدن مصوبه تخصیص منابع صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه را به دفعات از صندوق توسعه ملی و مراجع ذی ربط پیگیری کرده است. طرح ادعای تعلل یا عدم پیگیری سازمان در این خصوص به هیچ وجه صحت ندارد.
در همین حال یک کارشناس اقتصادی حمایت‌های پولی از بورس و استفاده از ابزارهای سیاستگذاری برای افزایش قیمت سهام را اشتباه دانست و گفت: نوسان و ریسک ذات بازار سرمایه است و نباید کسی شرایط این بازار را دستکاری کند.حسین درودیان با بیان اینکه هر نوع حمایت پولی از بازار سرمایه امری غلط است، گفت: در این باره این حمایت‌ها از هر نوعی مانند از طریق پایه پولی، نقدینگی، وام‌دهی بانک‌ها و نیز با حمایت بانک مرکزی باشد، نادرست است؛ چراکه در اقتصاد، کمیت‌های پولی باید در خدمت تولید و بخش واقعی اقتصاد باشد و نباید از هرگونه بورس بازی، سفته بازی و خرید دارایی حمایت شود مگر آنکه، آن دارایی فیزیکی باشد و در نهایت از آن در تولید استفاده شود.
این کارشناس اقتصادی درباره تأثیر نرخ بهره بین بانکی بر بازار سرمایه عنوان کرد: در سه ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۹، کاهش شدیدی در نرخ بهره بین بانکی به دلیل توقف در اقتصاد ناشی از شیوع ویروس کرونا رخ داد. هرچند به صورت تئوریک این فرض وجود دارد که کاهش نرخ بهره بین بانکی می‌تواند باعث افزایش بیش از اندازه قیمت سهام شود و بعدتر نیز با افزایش یافتن بهره بین بانکی افزایش زیاد قیمت سهام تعدیل شود، اما در کشور ما این امر صادق نیست، چرا که در درجه اول، نرخی که می‌تواند رقیب بازار سهام باشد، نرخ سپرده بانکی است و این پیوند میان نرخ بهره بین بانکی و سایر نرخ ها در کشورمان وجود ندارد. برای مثال در همان ابتدای سال ۱۳۹۹ نرخ بهره بین بانکی ۸-۹ درصد افت کرد، اما این اتفاق برای نرخ سود سپرده بانکی رخ نداد.
وی ادامه داد: به همین دلیل نیز این امر محتمل نیست چراکه نرخ بهره بین بانکی بدیل و جایگزینی برای بازار سهام محسوب نمی‌شود و نرخ سپرده چنین نقشی دارد و در آن مقطع زمانی نیز نرخ سپرده تبعیتی از نرخ بهره بین بانکی نداشته است. وی افزود: باید توجه داشت که قرار نیست از ابزارهای سیاستگذاری برای تغییر قیمت دارایی‌ها استفاده کنیم. چراکه ریسک در بازار سرمایه همواره وجود دارد. اگر در حال حاضر در وضعیت رکود هستیم و سود بازار دارایی به عنوان سهام خوب نیست، سهامداران نباید از ناحیه توان های عمومی برای بهبود شرایط مطالبه‌گری کنند.
در مجموع آنچه از برایند سخنان نمایندگان و کارشناسان حوزه اقتصادی بر می‌اید آن است که اقدام دولت و سازمان بورس در قالب ۱۰ فرمان نه تنها دستاوری به همراه ندارد بلکه می توان آن را تلاشی برای هیچ دانست که حتی می تواند منجر به بی‌اعتمادی بیشتر به بازار سرمایه از جمله بورس شود بویژه اینکه این روزها بازار ارز مجازی داغ شده و سرمایه‌ها به آن سمت سوق یافته است.
