فضای سیاسی و حتی اقتصادی و اجتماعی کشور در حالی رنگ و بوی انتخاب گرفته است که حوزه سیاست خارجی همچنان در بعد مذاکرات برجامی معطوف است چنانکه سفر دوره‌ای ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به کشورهای اروپایی نیز با همین محور می‌باشد. در همین حال از وین مرکز برگزاری مذاکرات برجامی نیز خبر می‌رسد که به مرحله نگارش متن نزدیک شده‌اند. حال این سوال مطرح است که در شرایطی که کشور عملا وارد فضای انتخابات شده و سیاست خارجی به حاشیه رفته است، چگونه می‌توان اهداف هسته‌ای بویژه لغو تحریم‌ها را عملی ساخت؟ مهمترین مسئله آن است که پیام های نادرست در عرصه سیاست داخلی و خارجی کشور به طرف‌های برجامی خواسته و ناخواسته داده نشود. بخشی از این امر معطوف به سیاست‌های دولت در حوزه اقتصادی است که عدم مدیریت صحیح و افزایش بی رویه قیمت‌ها از کالاهای اساسی مواد غذایی گرفته تا نان پیام منفی نیاز ایران به رفع تحریم‌ها را به همراه دارد که می‌تواند زمینه ساز تشدید مطالبه گری غرب در روند مذاکرات شود.
نکته مهم دیگر نوع واکنش‌ها و رفتارهای انتخاباتی به برجام و مذاکرات است. غرب همواره تلاش داشته تا مولفه مذاکره و برجام را به مولفه انتخاباتی مبدل سازد بگونه‌ای که نامزدهای ریاست جمهوری، بعضا اهداف خود را لغو تحریم‌ها و مذاکره با طرف‌های برجامی تشکیل دهد. این روند نه تنها قدرت چانه زنی کنونی کشور بلکه عملکرد دولت آینده در سیاست خارجی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. بر این اساس برای جلوگیری از گرفتار آمدن در چنین بازی از یک سو نامزدهای انتخابات باید به جای چشم داشت به مباحثی همچون لغو تحریم‌ها به بیان دیدگاه ها و طرح‌هایشان برای حل مشکلات کشور برای رفع مشکلات کشور بپردازند. چگونگی دیدگاه نامزدها برای حل مشکلات کشور با نگاه توجه به داشته های داخل و یا نگاه به خارج و دلبستن به لغو تحریم‌ها خود می‌تواند شاخصه‌ای برای انتخاب اصلح از سوی مردم باشد. از سوی دیگر متاسفانه طی ماه‌های اخیر برخی جریان‌ها با ادعای کاندیدا شدن ظریف تلاش نموده‌اند تا مخالفت‌ها و انتقادها به مذاکرات را به امور انتخاباتی نسبت دهند حال آمکه این مخالفت‌ها بر اساس نوع رفتار طرف‌های غربی بوده و ارتباطی به کاندیداتوری ظریف نداشته است بویژه اینکه ظریف بارها تاکید کرده بود که قصد حضور در انتخابات را ندارد. نکته آنکه مشاهده می شود جریانات مذکور با ادعای اینکه ظرفیت کاندیدا نشده است پس اجازه دهید به فعالیت برجامی‌اش بپردازد، رویکرد منفی جدیدی را علیه منتقدان و بدبینان به صداقت غرب در مذاکرات ایجاد نمایند حال آنکه نگاه بدبینانه و نقادانه مولفه‌ای برای هوشیاری بیشتر تیم هسته‌ای در روند مذاکرات و جلوگیری از تکرار برجام است.
نکته قابل توجه آنکه اخر اردیبهشت فرصت ایران به آژانس برای همکاری در چارچوب پروتکل الحاقی به پایان می رسد که به نظر می رسد اجرایی ساختن این لغو همکاری در صورت عدم لغو تمام تحریم‌ها تا پیش از این زمان مولفه‌ای برای نشان دادن جدیت ایران برای تحقق حقوق هسته‌ای اش می‌باشد.
نکته نهایی آنکه طی روزهای اخیر رژیم صهیونیستی جنگی تمام عیار علیه ملت فلسطین آغاز کرده است که یادآور روزهای خونین مراکز فلسطینی نشین بویژه غزه است. جمهوری اسلامی ایران همواره حامی فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی بوده است در حالی که از اهداف غرب را دور ساختن ایران از این روند تشکیل داده است. در مقطع کنونی این تفکر که عدم موضع گیری صریح و قاطع در قبال تحولات فلسطین برای به نتیجه رساندن مذاکرات وین، امری ضروری است، تفکری مغایر با منافع و امنیت ملی و حتی روند مذاکرات است. تجربه نشان داده که هر زمان ایران از اصول خود عقب نشینی داشته طرف مقابل به جلو آمده و با تشدید تحریم‌ها به دنبال امتیازات بیشتر بوده است. بر این اساس جمهوری اسلامی با رویکرد حمایتی قاطع و آشکار از فلسطین، اصل عدم تغییر پذیری سیاست‌های اصولی‌اش را نشان خواهد داد که نتیجه آن جلوگیری از بیان زیاده‌خواهی‌های جدید از سوی غرب در مذاکرات خواهد بود. در همین حال پیروزی مقاومت، ارتقا بخش قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی است که قدرت چانه زنی تیم هسته‌ای را بالا خواهد برد. بر این اساس خودداری از مصلحت اندیشی سکوت و رویکرد حمایتی گسترده و آشکار از فلسطین امری ضروری و لازم برای حفظ جایگاه منطقه‌ای، جهانی ایران و حتی تحقق اهداف جمهوری اسلامی در روند مذاکرات برجامی وین است.
نویسنده: قاسم غفوری
