ناظران سیاسی بر این باورند که هدف ترامپ از سفر به ریاض جدا از تلاش برای نجات اقتصاد بحران زده آمریکا با فروش اسلحه به این کشور،مقابله با انقلاب اسلامی و نگرانی از آنچه در وهم واشنگتن به صرف تصرف منطقه از سوی جمهوری اسلامی مطرح شده رییس جمهور آمریکا را راهی ریاض کرده است.
انتخاب ریاست جمهوری که در روز جمعه ۲۹اردیبهشت در ایران برگزار شد، شاخصهای توانمندی جمهوری اسلامی ایران را مقابل دشمنان به ویژه آمریکا افزایش داده حضور میلیونی مردم پای صندوقهای رای که نمونه آن را در منطقه نمیتوان یافت این پیام را به آمریکا و کشورهای عربی منطقه دارد که اگرچه خواهان صلح، امنیت و آرامش در منطقه هستیم اما ایران اسلامی مقابل زورگویی و تهدیداتی که از سوی دشمنان به این کشور وارد میشود ایستادگی خواهد نمود.
دونالد ترامپ که روز گذشته راهی عربستان سعودی شد قطعا اخبار برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران را پیگیری کرده و با مردم سالاری دینی در ایران آشنا شده است. او اکنون در عربستان سعودی به سر میبرد کشوری که هیچ بویی از دموکراسی نبرده و مردم این کشور از بدیهیترین حقوق خود محروم هستند اما در کنار این کشور ایران قرار دارد که روز جمعه عظمت و اقتدار خود را به رخ سران کشورهای منطقه کشید و به رییس جمهور آمریکا دونالد ترامپ هم پیامی روشن داد مردم پای انقلاب اسلامی خود ایسنادهاند و اگر آمریکا میلیاردها دلار سلاح هم به همپیمانان خود در منطقه بفروشد باز هم آنها توانایی مقابله با جمهوری اسلامی ایران را نخواهد داشت.
روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در پایگاه اینترنتی خود و در گزارشی به قلم پاتریک کاکبرن نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا فقط چند ساعت پس از حمله جنگندههای این کشور به نیروهای طرفدار اسد که ارتش آمریکا میگوید پایگاه نیروهای ویژه آمریکا و انگلیس را تهدید می کردند، وارد عربستان سعودی شد.
ساده لوحانه خواهد بود تصور کنیم زمانبندی حمله آمریکا به سوریه با سفر ترامپ به عربستان مرتبط نبوده است. از نظر کاخ سفید سفر ترامپ به عربستان این منفعت بزرگ را نیز دارد که افکار عمومی را از بحرانهایی که رئیس جمهور آمریکا پس از برکنار کردن جیمز کومی از ریاست اف بی آی با آن مواجه بوده است، منحرف میکند.
یک اصطلاح طعنهآمیز در پنتاگون وجود دارد که می گوید تصمیمهای نظامی بیشتر مبتنی بر سیاستهای داخلی اتخاذ میشود و نه براساس تحولات خارجی. ترامپ میداند فقط زمانی از سوی رسانهها تمجید شد که در ۷ آوریل فرمان پرتاب موشک به پایگاهی در سوریه را صادر کرد.
وی اوایل این ماه در مصاحبه با مجله تایم با لحنی هیجان زده گفت: نمره من در زمینه سیاست خارجی در حال پیشرفت است.
نویسنده در ادامه با تاکید بر این که ترامپ به شدت به موفقیت نیاز دارد، افزود: سفر سه روزه وی به عربستان سعودی آنهم پیش از سفر به اسرائیل چنین فرصتی را در اختیار وی قرار میدهد. هدف ترامپ از سفر به عربستان همین است. وی احتمالا قادر خواهد بود خبر فروش ۱۱۰ میلیارد دلار سلاح به سعودیها را اعلام و تاکید کند این فروش به معنی ایجاد اشتغال بیشتر در آمریکا خواهد بود.
ترامپ در این سفر با ملک سلمان یک سری دیدار دوجانبه خواهد داشت هرچند که مذاکرات آنها اهمیت چندانی نخواهد داشت زیرا پادشاه ۸۱ ساله عربستان به دلیل کهولت سن توانایی چندانی ندارد و عملا پسر وی یعنی محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد، کشور را اداره می کند. او نیز مانند ترامپ میخواهد این سفر را فرصت خوبی برای دستیابی به موفقیت آن هم پس از ناکامی سیاست خارجی مداخلهجویانهاش در سوریه و یمن توصیف کند.
حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بینالملل و معاون عربی و آفریقایی سابق وزارت امور خارجه در گفت وگو با مهر در خصوص اهداف سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی گفت: برخی اخبار تایید میکند که مقامات عربستان به ترامپ پیشنهاد سرمایهگذاری تا سقف ٢٠٠ میلیارد دلار در آمریکا کرده و همچنین در حوزه انرژی امتیازات بزرگی به آمریکاییها دادهاند.
وی افزود: ضمن اینکه حاکمیت عربستان اعتبارش به دموکراسی و حمایت مردمش نیست بلکه همواره با تکیه بر آمریکا خود را حفظ کرده است. متقابلا آمریکا هم از این مسیر نیازهای خود را در منطقه تامین کرده است.
دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بینالملل در پاسخ به این سوال که ترامپ در کمپینهای انتخاباتی خود انتقادات شدیدی به عربستان داشت. چه دلایلی اکنون موجب نرمش رئیس جمهور آمریکا نسبت به پادشاهی عربستان شده است، عنوان کرد: هر کشوری متناسب با منافع خود رفتار میکند. آمریکا همواره منافع خود را در تنظیم روابط با سعودی ملاک عمل قرار داده است و از این منظر تفاوتی بین آمریکای اوباما و آمریکای ترامپ نیست. در واقع در نگاه به ریاض، ملاک برای آمریکا، رعایت حقوق بشر و دموکراسی در سعودی نیست.
امیرعبداللهیان در خصوص اینکه عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در دوره اوباما و پیش از توافق هستهای ایران تلاش کردند تا پیمان دفاع جمعی با آمریکا منعقد کنند. آیا در دوره ترامپ این طرح از سوی عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس دنبال خواهد شد و دولت ترامپ حاضر خواهد شد سطح تضمینهای امنیتی آمریکا با این کشورها را در حد پیمان دفاع مشترک نظیر پیمان ناتو افرایش دهد؟ گفت: عربستان از زمانی که در باتلاق یمن گرفتار آمد به فکر ایجاد ناتوی عربی افتاد تا حمایت بیش از پیش نظامی آمریکا و اعراب را با خود همراه سازد.
وی در ادامه تصریح کرد: از عجایب قرن آنست که عربستانی که حامی و خاستگاه تروریسم تکفیری بوده است در توهم ادعای سردمداری ائتلاف مبارزه با تروریسم و داعش است.
دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین الملل در پاسخ به سوالی در خصوص حمایت ترامپ از ناتوی عربی و اینکه این پیمان چه ماهیتی خواهد داشت و حمایت آمریکا از آن در چه سطحی خواهد بود، اظهار داشت: ممکن است تشکیل ناتوی عربی در سطح رسانه ای مطرح شود اما اختلافات جهان عرب با تشکیل ناتوی عربی واقعی فاصله زیادی دارد.
این دیدگاهها در حالی مطرح میشود که ناظران سیاسی بر این باورند که اساس هدف ترامپ به ریاض فروش اسلحه به عربستان است؛ آن هم در شرایطی که اقتصاد آمریکا در بحرانی باور نکردنی به سرمیبرد و نیاز است برای نجات از این بحران چارهای اندیشیده شود از این رو سعودیها بهترین گزینه برای کاخ سفید است!
فروش اسلحه برای رهایی از بحران مالی
سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو باسیاست روز در ارزیابی اهداف سفر ترامپ عربستان گفت: به نظر میرسد رییس جمهور تازه کار آمریکا برای تحکیم اقتصادی و افزایش نفوذ خویش در منطقه ژئوپلتیک غرب آسیا و شمال آفریقا سفر خویش را به این منطقه آغاز نموده است تا هم بتواند حداقل هزار میلیارد دلار اسلحه ساخت کارخانجات اسلحه سازی کشور خویش را بفروشد و هم تامین نفت ارزان را برای صنایع کارخانههای مختلف آمریکا ضمانت نماید.
وی افزود: همچنین با تشکیل ناتوی عربی در مقابل کشورها و نهضتهای مستقل منطقه قد علم نماید و نیازهای امنیتی رژیم غاصب صهیونیستی را در چارچوب تعیین نظامات جدید امنیتی در منطقه تامین کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بر این اساس تغییر افراد و چهرهها در آمریکا به عنوان مستاجران کاخ سفید کاملا قابل درک است که تفاوت عمدهای در راهبردهای این کشور در مناطق حساس دنیا ندارد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهارداشت: بدین مفهوم این سلسله اقدامات در طول بیش از نیم قرن گذشته در دستور کار روسای جمهور آمریکا بوده است و آقای ترامپ نیز با سر دادن شعارهای رفاهطلبانه و ایجاد تغییر معنایی و زیر بنایی خود نتوانست کمترین تغییر را در سیاستهای توسعهطلبانه و سلطهگرانه این کشور ایجاد کند.
وی در پایان گفت: در جمع بندی نهایی باید گفت که ترامپ رهرو راه روسای جمهور سلف خویش بوده که آنان نیز بهرهگیری از سلاطین وابسته این منطقه و تامین امنیت رژیم غاصب اسرائیل را پیگیری مینمودند و او نیز همین مسیر را میپیماید و این اقدامات میتواند راهگشای تنظیم حرکت مردم و امت عربی اسلامی ابن منطقه را برای مقابله قاطعتر و صریحتر آنان تعیین کنند.
مقابله با انقلاب اسلامی ترامپ را راهی ریاض کرد
محمد صادق کوشکی دیگر کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز گفت: شاید مهمترین هدف سفر ترامپ به ریاض تلاش برای امضای توافقات فروش اسلحه بر مقیاس بالا به عربستان و پس از آن سایر کشورها عربی منطقه دانست.
وی افزود: با توجه به حمایتهای بیدریغ کمپانیهای اسلحه از ترامپ الان زمان جبران آن همه حمایت فرا رسیده است.
مسئله حفظ موقعیت آمریکا در منطقه نیز موضوع دیگری بود که کوشکی به آن اشاره کرد و گفت: این موقعیت تا جایی که دچار تزلزل شده که آمریکا برای نجات از این وضعیت به هر ریسمان کهنهای چنگ میزند این استاد دانشگاه تصریح کرد: تلاش برای مقابله با انقلاب اسلامی و رقبایی همچون روسیه برای تسلط بر منطقه است؛ آمریکاییها بر این گمانند که منطقه توسط نیروهای انقلاب اسلامی با روسیه و امثالهم در حال تصرف است از این رو میخواهند با این خیال باطل مانع این حرکت شوند.