رئیس‌جمهور با بیان اینکه برجام سند پذیرفته شده چندجانبه است، گفت: اهمال نسبت به اجرای آن از سوی آمریکا، تخلفی بین‌المللی تلقّی خواهد شد و تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونی‌اش در ماه‌های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوری جبران شود.
حسن روحانی در هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد اظهار داشت: پدیده تروریسمِ بدون مرز و خشن و افراطی را شاید بتوان نتیجۀ استراتژی‌های امنیتی قدرتهای بزرگ طی ۱۵ سال گذشته دانست. درس بزرگی که از تحلیل این روند باید آموخت این است که تامین امنیت در یک نقطه جهان به قیمت ناامن کردن نقاط دیگر، نه تنها ممکن نیست بلکه به ناامنی بیشتر نیز دامن می‌زند.
وی در ادامه تصریح کرد:. آینده منطقه ما در گرو مواجهه با چالش‌هایی از قبیل بحران‌های امنیتی ناشی از فقدان مشروعیت و ناکارآمدیِ دولت‌ها است. بدون مردم‌سالاریِ واقعی و بدون جلبِ مشارکتِ فراگیر، نمی‌توان با اشکال گوناگون شبکه‌های جنایی و تروریستی مبارزه کرد.
روحانی همچنین اظهار داشت: دولت عربستان سعودی اگر به تحقق چشم‌انداز تازه‌ای در توسعه خود و امنیت منطقه چشم دوخته است، باید از ادامه سیاست‌های تفرقه‌افکنانه، ترویج ایدئولوژی نفرت و تعرض به حقوق همسایگان باز ایستد، مسئولیت خود نسبت به حیات و حرمت زائران را بپذیرد و روابط خود را بر پایه احترام متقابل و مسئولیت پذیری در قبال ملت‌های منطقه تنظیم کند.
رئیس‌جمهور «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) را نمونه‌ای موفق از سیاست اعتدال و تعامل سازنده و روی آوردن به گفت‌وگو عنوان کرد و گفت: این توافق با طراحی سازوکارهای اعتمادساز، پایان دادن به اتهامات جعلیِ «ابعاد احتمالی نظامی» و پذیرش اعمال حق غنی‌سازی، بر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران مهر تایید زد؛ به نگرانی‌هایِ ساختگی پایان داد و تحریم‌های ظالمانه علیه ایران را رفع نمود.
روحانی با بیان اینکه برجام یک سند پذیرفته شده چندجانبه است، گفت: اهمال نسبت به اجرای آن از سوی آمریکا، تخلفی بین‌المللی تلقّی خواهد شد و اعتراض جامعۀ جهانی را برخواهد انگیخت. هرگونه بدعهدی در اجرای برجام، به بی‌اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد. تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونی‌اش در ماه‌های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود.
از آمریکا درباره نحوه اجرای برجام در ۸ ماه گذشته گله داریم
از سوی دیگر رئیس‌جمهور با حضور در نشست خبری در نیویورک ضمن اشاره به اجرای برجام از ۸ ماه گذشته گفت:البته هنوز در روابط بانکی با مشکلاتی مواجه هستیم که طرف‌های توافق باید به توافقات‌شان در این زمینه و صددرصد کامل عمل کنند.
رئیس‌جمهور گفت: برای ما بسیار مهم بود که به جهان بگویم نظام جمهوری اسلامی در موضوع سلاح هسته‌ای و همچنین سلاح‌های کشتار جمعی که همواره تأکید کردیم که جز دکترین دفاعی کشور ما نیست و ایران هرگز دنبال سلاح‌های کشتار جمعی نبوده است برای جامعه جهانی به اثبات رسید که این از لحاظ تعهدات اخلاقی و سیاسی یک موفقیت بزرگ برای ملت و دولت ایران بود.
وی با بیان اینکه در باب تحریم ۲ موضوع برای ما اهمیت داشت، گفت: موضوع اول انرژی و مسئله نفت و گاز بود و موضوع دیگر روابط بانکی بود. در موضوع اول بعد از اجرایی شدن برجام، تحریم به طور کامل برداشته شد و ایران فعالیت عادی خود را در زمینه نفت و گاز انجام می‌دهد. رئیس‌جمهور پیرامون تحریم‌های بانکی نیز گفت: در موضوع روابط بانکی هنوز با مشکلاتی مواجه هستیم که باید طرف‌های توافق ما به تعهدات خودشان به طور صد درصد و کامل در این زمینه عمل کنند.
روحانی در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: موضوع دومی که از ۳ سال پیش من بر آن تأکید کردم اهمیت مسئله مبارزه با خشونت، افراطی‌گری و تروریسم بود و اینکه منطقه ما با معضل بزرگی به نام ناامنی و بی‌ثباتی مواجه شده است. وی با بیان اینکه تروریسم مرزی نمی‌شناسد، گفت: امروز در اروپا، آمریکا و در همه جهان ویروس تروریسم سرایت کرده و همه جهان را مبتلا کرده است.
روحانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک سد دفاعی بزرگ در منطقه علیه داعش و تروریسم بوده است، بیان داشت: من همه کشورها را دعوت می‌کنم که به طور جدی در مبارزه با تروریسم فعال باشند چراکه این خطر برای منطقه ما نیست و برای همه انسان‌ها است.
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش گفت: از آمریکا درباره نحوه اجرای برجام در هشت ماه گذشته گله داریم؛ آنها در اجرای تعهداتشان تاخیر، اهمال و عدم شفافیت دارند.
روحانی در پاسخ به این سوال که آیا برخی اقدامات در ایران و دستگیری برخی افراد با هدف تضعیف شما در ایران انجام می‌شود، گفت: در موضوع دستگیری افراد رسیدگی به آن در قوه قضائیه روال مشخصی دارد که در بسیاری از موارد این دستگیری‌ها و بازداشت‌ها تا مرحله دادسرا جریان دارد و فقط بعضی موارد هستند که به دادگاه ارجاع می‌شوند.
روحانی اظهار داشت: به عنوان رئیس‌جمهور تلاش می‌کنم در همه ارگان چه در قوه قضائیه و چه در بخش‌های امنیتی قانون بویژه قانون اساسی به خوبی اجرا شود. وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ایران مشخصاً از آمریکا در موضوع اجرای برجام، چه انتظاراتی دارد، تصریح کرد: گله‌ای که ما از ایالات متحده در نحوه اجرای برجام داریم، این است که شاهد تأخیر در اجرای تعهداتش و در برخی موارد اهمال و عدم شفافیت هستیم.
روحانی خاطرنشان کرد: مطابق برجام باید پس از آغاز این سند فروش هواپیماهای مسافربری به ایران بدون هیچ مانعی آزاد باشد و با توجه به اینکه از زمان حصول برجام تا آغاز اجرای آن فرصت کافی برای تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی آن وجود داشت، قابل قبول نیست که امروز ما شاهد تأخیر در اجرای این توافق باشیم. تأخیرها عمدتاً از ناحیه آمریکاست.
روحانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه استقبال ایران از تکنسین‌ها و متخصصان آمریکایی که پس از فروش هواپیمای مسافربری، به ایران سفر خواهند کرد، چگونه خواهد بود؟ اظهار داشت: ارتباط ایران با ملت و مردم آمریکا همواره دوستانه بوده است و هر زمانی که یک آمریکایی به ایران سفر کرده همواره از میهمان‌نوازی ایرانیان تعریف کرده است.
رئیس‌جمهور همچنین درباره اینکه با توجه به گسترش بیش از پیش تنش و درگیری در منطقه واقعا برای مهار این درگیری‌ها چه می‌شود، کرد؟ خاطرنشان کرد: متاسفانه بی‌ثباتی‌ها و مشکلات منطقه از حد عادی فراتر رفته است و قطعا باید این بی‌ثباتی‌ها را رفع کنیم.
روحانی ادامه داد: متاسفانه برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان اشتباه محاسباتی داشته‌اند و با انتخاب مسیری نادرست، نزدیک دو سال است که یمن کشور همسایه خود را بمباران می‌کنند که هیچ نتیجه‌ای برای آنها نداشته و برای مردم یمن هم بسیار خسارت بار بوده و به کشته شدن روزانه زنان و کودکان منجر شده است. لازم است که سازمان ملل و شورای امنیت هم در این زمینه به نقش و مسئولیت خود عمل کنند تا از این معضل بزرگی که منطقه با آن مواجه شده است، عبور کنیم.
روحانی اضافه کرد: یک دلیل مقابله ما با تروریستها، درخواست کشورهایی است که با تروریسم درگیر هستند، اما دلیل دیگر آن این است که ما برای حفظ امنیت خودمان باید با تروریسم مقابله کنیم. وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه چکار باید کرد تا مشکل عدم حضور ایرانیان در حج رفع شود؟ اظهار داشت: همه باید توجه داشته باشند که اختیارات عربستان نسبت به مساله زائران و حج نامحدود نیست. درست است که مکه و مدینه در عربستان واقع شده اند، اما حج متعلق به همه مسلمانان است و همه مسلمانان باید آزادانه و در چارچوب مقررات امکان حضور در حج را داشته باشند.
وی افزود: عربستان باید به مسئولیت خود در این رابطه عمل کند چراکه ایجاد مشکل برای حضور حاجیان برخی کشورها مثل ایران گناهی بزرگ به لحاظ دینی، اشتباهی سیاسی و زیرپا گذاشتن اصول حسن همجواری است که امیدواریم این مساله در مسیر درست خودش قرار گیرد و آنچه در سال‌های اخیر شاهد بودیم تکرار نشود چراکه تکرار آن برای منطقه خسارت بار است.
روحانی درخصوص دست‌اندازی به اموال ایران در آمریکا، اظهار داشت: تصرف اموال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بهانه‌های واهی کاری بسیار خطرناک است و مسأله عجیبی در حقوق آمریکا اتفاق افتاد که کنگره در یک مورد دادگاهی ورود و قانون‌گذاری کرد.
رئیس‌جمهور ادامه داد: در کمتر کشوری سراغ داریم که تفکیک قوا پذیرفته شده باشد، اما قوه مقننه در کار دادگاه مداخله کند و ما این دست‌اندازی به اموال ایران را به عنوان یک دزدی بین‌المللی محکوم کرده و به دادگاه لاهه شکایت بردیم و قطعاً ضمن محکومیت آمریکا پول کشورمان را با سود برمی‌گردانیم. روحانی همچنین درخصوص دخالت‌های عربستان در امور داخلی کشورها بمباران، جنایت علیه یمن و همچنین حمایت از تروریستها در منطقه، گفت: مشکل عمده ما با عربستان مسایل منطقه‌ای است و در مباحث دوجانبه مشکل خاصی با این کشور نداریم.
رئیس‌جمهور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر برجام اجرا نشود، بدین معنی است که ایران این موافقتنامه را کان‌لم‌یکن تلقی می‌کند، اظهار داشت: برجام توافقی چندجانبه است که همه ملزم به رعایت آن هستند و تمامی ۷ کشور، در طول سالیان گذشته پای میز مذاکره حاضر شدند که این نشانگر اراده جدی برای حل مسالمت‌آمیز از طریق مذاکره بود.
روحانی با بیان اینکه همه طرف‌ها به این نتیجه رسیدند که راهی جز توافق چندجانبه برای حل مسأله هسته‌ای ایران وجود ندارد، تأکید کرد: آمریکایی‌ها در تخلف تعهدات سابقه دارند و باید حواسمان باشد که این کشور دقیقاً به تعهدات خود عمل کند و جمهوری اسلامی ایران در صورت عدم تعهد ایالات متحده آمریکا به برجام به ساز و کار پیش‌بینی شده در این موافقتنامه مراجعه خواهد کرد. طبق این ساز و کار پیش‌بینی شده در برجام هر کشوری می‌تواند شکایت خود را به کمیسیون مشترک برده و پس از جلسه وزرای ۷ کشور به این شکایت رسیدگی می‌شود که امروز نیز در نیویورک اجلاس کمیسیون مشترک وزرای خارجه برجام تشکیل و عدم پایبندی آمریکا به تعهداتش در برجام بحث و بررسی شد که در نهایت همه کشورها تأکید کردند، آمریکا باید دقیقاً به تعهدات خود عمل نماید.
روحانی با بیان اینکه در برجام ثابت شد ایران راست می‌گوید و آن کشورهایی که تهمت می‌زدند، دروغ‌گو بودند، اظهار داشت: برجام یک پیروزی بزرگ بود و امروز ایران می‌تواند مواد هسته‌ای خود را در بازارهای جهانی بفروشد و ضمن واردات این مواد با دنیا همکاری هسته‌ای داشته باشد.
رئیس‌جمهور با اشاره به فروش نفت و گاز با قیمت و در چارچوب متعارف، خرید هواپیما و اجرایی شدن قراردادهای مختلف از جمله صنعتی با کشورهای خارجی در طول ماه‌های گذشته، ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۸۰ مورد از قراردادهای خارجی نهایی شده است و همچنین در حدود ۴۰ درصد از روابط اقتصادی ایران با اروپا در ۸ ماه گذشته افزایش یافته است.
وی درخصوص برخورد بین ایران و آمریکا در خلیج‌فارس، گفت: در خلیج‌فارس پیش از جنگ ایران و عراق و تاکنون مواردی با آمریکا وجود داشته است و همه ما باید تلاش نماییم که به این گونه مشکلات دامن زده نشود البته هر کشوری فضای اختصاصی دارد که در آن فضا هر هواپیمایی حتی غیرنظامی نیاز به مجوز عبور دارد. روحانی با تأکید بر اینکه باید از فضا و آب‌های خود به خوبی دفاع کنیم، گفت: بی‌تردید وظیفه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ماجراجویی نبوده، بلکه دفاع از سرزمین، آب و همچنین منافع ایران در آب‌های آزاد است.
رئیس‌جمهور در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه BBC در رابطه با رایزنی نخست‌وزیر انگلیس با وی درخصوص برخی زندانیان دو تابعیتی در ایران و اینکه گفته می‌شود ایران از این افراد به عنوان کارت برنده در برابر برخی کشورهای غربی استفاده می‌کند، گفت: زندانی هرگز کارت نیست و ما امیدواریم هیچ‌کس از مقررات کشورها تخلف نکرده و دستگیر و زندانی نشود و این تعبیر اصلا درست نیست، چراکه عده‌ای ایرانی هم امروز در زندان‌های آمریکا به سر می‌برند و ما نیز می‌توانیم چنین تعبیری را متقابلا داشته باشیم.
وی ادامه داد: در دیدار با نخست‌وزیر انگلیس، راجع به این موضوع هم در پایان گفت‌وگوها صحبت شد و خانم ترزامی از من خواستند به عنوان رئیس‌جمهور تسهیلاتی برای این زندانیان در راستای آزادی داشته باشم که بنده توضیح دادم موضوع دو تابعیتی در قانون جمهوری اسلامی ایران هرگز پذیرفته شده نیست.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: براساس قانون یک ایرانی که هنوز تابعیت ایرانی دارد، تبعه کشور دیگر به حساب نمی آید و طبق مقررات داخلی به عنوان یک ایرانی با او رفتار واحد شد و همه باید به این نکته توجه داشته باشند. روحانی در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه خبری CNN مبنی بر اینکه انتخاب چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌تواند روابط ایران و آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد، خاطرنشان کرد: ما انتخابات در همه کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا را در داخل ایران دنبال می‌کنیم؛ برای ما مهم نیست که چه حزبی پیروز و یا چه فردی انتخاب می‌شود بلکه تنها منافع ملی کشورمان برای ما حائز اهمیت است.
