جو بايدن، معاون رئيس جمهور آمريکا، دیروز وارد آنکارا، پايتخت ترکيه شد و با مقامات ارشد این کشور دیدار کرد.
این سفر در حالی صورت گرفت که در طول هفتههای اخیر تنشهایی در روابط دو کشور ایجاد شده بگونهای که حتی طرفین آشکارا به موضعگیری علیه یکدیگر پرداختهاند. ریشه این تنشها در ظاهر برگرفته از مواضع آمریکا در قبال کودتای ماه پیش علیه دولت ترکیه بوده است. آمریکا از یک سو از محکومسازی سریع این کودتا خودداری کرده و از سوی دیگر ترکیه ادعای وجود شواهد و مدارکی مبنی بر نقش داشتن آمریکا و از جمله حاظران در پایگاه نظامی اینجرلیک در این کودتا را مطرح کرده است. اختلاف در باب گولن که آنکارا آن را راس کودتا میداند نیز از جمله موارد اختلافی است. با این وجود یک اصل مهم در اعتراضهای ترکیه مطرح است و آن اقدامات آمریکا در مناطق کردنشین سوریه است که شامل مناطقی همچون حسکه و منبج میشود. ترکیه تاکید دارد این اقدام آمریکا خیانت به ترکیه و مغایر با امنیت ملی این کشور است. نکته قابل توجه آنکه ترکیه در کنار اعتراضهای سیاسی و دیپلماتیک به آمریکا، با تقویت روابط با روسیه نوعی خط و نشان تغییر رفتار منطقهای را برای واشنگتن ترسیم کرده است. با توجه به این شرایط میتوان گفت که سفر بایدن به ترکیه اقدامی برای کاهش این تنشها و البته برخی هشدارها به آنکارا بوده است چنانکه بایدن در سخنانش به جای اعلام استرداد گولن به ترکیه ، آرزو میکند که ای کاش گولن در آمریکا نبود. نکته مهم آنکه واشنگتن به دنبال بهرهگیری از خواستههای ترکیه برای رسیدن به اهداف منطقهای است چنانکه همزمان با سفر بایدن به ترکیه، عملیات مشترک آمریکا و ترکیه در جرابلس سوریه با ادعای مقابله با تروریسم برگزار شد. هر چند که آمریکاییها ادعا دارند با این عملیات به دنبال جبران اقدامات خود و تحقق اهداف ترکیه برای مقابله با جدایی کردهای سوریه از سوریه واحد هستند اما روند تحولات نشان میدهد آمریکا با ادعای این همکاری به دنبال ایجاد فضای تنفس برای تروریستها در حلب است تا بحران سوریه همچنان ادامه یابد. عدم صداقت ترکیه و آمریکا در مبارزه با تروریسم زمانی آشکارتر میشود که عملیات آنها در جرابلس بدون هماهنگی با نظام و ارتش سوریه صورت گرفته است که مسلما تجاوز به خاک یک کشور مستقل و عضو سازمان ملل است که بدعتی خطرناک را در منطقه به همراه خواهد داشت. به هر تقدیر میتوان گفت که سفر بایدن به ترکیه و عملیات جرابلس هر چند در ظاهر نوعی آشتی آمریکا با ترکیه است اما مواضع سران آمریکا و بویژه تشدید حمایت آشکار آنها از تروریستها ابهامات بسیاری را در صداقت رفتاری واشنگتن ایجاد کرده که حتی میتواند به بازیچه شدن دوباره آنکارا در چارچوب بازی امریکایی منجر شود.