قرار بود بعد از توافق هستهای تمامی تحریمهای ضد ایرانی برچیده شود و به دنبال آن مسیر مناسبات کشور درعرصه دیپلماسی و اقتصادی پررونق تراز قبل صورت گیرد؛ دوسال و نیم از آن تاریخ میگذرد اما تقریبا دستاوردی تقریبا هیچ از دو سال مذاکره پیدرپی و رفت وآمدهای تیم هستهای به برخی شهرهای اروپایی همچون وین به دنبال داشت؛ نمیخواهیم تلاش و صداقت تیم مذاکره کننده کشورمان را زیر سوال ببریم اما، به واقع اگر بگوییم که آنها نیز فریب لبخندهای فریبکارانه آمریکاییها را خوردند اغراق نکردهایم، چراکه دشمن جمهوری اسلامی بعد از این توافق بینالمللی نیز پای هیچ کدام از عهد وقرارهای خود در قبال این توافق نماند وحالا این برجام همچون بیصاحبها بر روی دست دولت دوازدهم مانده و نه راه پس دارد و نه راه پیش!
رجزخوانیها بر سر برجام بالا گرفته، توافقی که قرار داشت تا با ایجاد محدودیت در فعالیتهای صلح آمیز هستهای ایران، تحریمهای اقتصادی را برچیند اما خود اکنون یک معضل دیگر شده است. مذاکرات هستهای ایران علیرغم نقد منتقدین و هشدارهای لازمی که از سوی تحلیلگران آگاه به شرایط حاکم بر دنیا و به ویژه آمریکا، ارائه شد، با بیتوجهی دولت، تیم مذاکرهکننده هستهای و دستگاه دیپلماسی همراه بود.
اکنون جای گله گذاری یا گرو کشی و لای منگنه قراردادن دولت به خاطر سهل انگاری، خوشبینی و اعتماد کردن به آمریکا نیست، که اگرهم بشود به حق است چراکه همه این هشدارها از سوی منتقدین برجام زده شد، اما بیتوجهی به آنها، بلکه متهم کردن منتقدین به عناوین و تعابیری که زبانزد خاص و عام است، باعث میشود اندکی گلایه از اعضای پرتلاش تیم هستهای و دولت صورت گیرد.
اکنون نیز اصرار بر برخی مواضع باعث شده تا بار دیگر منتقدین دست به کار شده و هشدارهای لازم را در این زمینه بدهند به امید این که شاید با توجه دولت روبرو شود. باید دولت در ماجرای هستهای تغییر راهبرد دهد. این تغییر راهبرد در توصیهها و هشدارهای منتقدین وجود دارد.
آقای روحانی رئیسجمهور محترم اکنون در نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل به سر میبرد، همزمان با برگزاری این مجمع در حاشیه آن نشست گروه ۱+۵ با جمهوری اسلامی ایران نیز برگزار خواهد شد که شاید بتوان این حاشیه را مهمتراز متن مجمع عمومی دانست.
آمریکاییها همچنان به تهدید خود علیه ایران و برجام ادامه میدهند، ترامپ رئیسجمهور آمریکا در تازهترین تهدید خود هشدار داده است؛
«آمریکا در صورتی که ببیند آژانس بینالمللی انرژی اتمی به اندازه کافی در نظارت خود قاطع نیست از برجام بیرون میآید.»
البته تاکنون گزارشهای آژانس براساس بازدیدهای بسیار شدید اعلام کرده است که فعالیتهای ایران در چارچوب برجام انجام می شود و جمهوری اسلامی پایبند به توافق هستهای است، اما آمریکا درپی آن است که حتی گزارشهای آژانس را هم اشتباه بداند.
ترامپ در دیدار با نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی نیز توافق هستهای با ایران را تهدید کرده و گفته؛ «به زودی متوجه خواهید شد که آمریکا از توافق هستهای ایران خارج خواهد شد یا نه!»
رئیسجمهورکه هماکنون در نیویورک به سرمیبرد با شبکه تلویزیونی سیانان و شخص کریستین امانپور مصاحبه کرده و بخش زیادی از مصاحبه را به موضوع توافق هستهای پرداخته است.
سخنان و مواضع آقای رئیسجمهور در این مصاحبه نسبت به چند روز پیش قاطعتر بود، اما باز هم اعتقاد بر این که اگر آمریکا از برجام بیرون برود ایران تصمیم میگیرد، هنوز ادامه دارد اما آمریکا عملاً از برجام بیرون رفته است.
روحانی در مصاحبه با سیانان مواضع محکمتری اتخاذ کرد. او گفت که «اگر بخواهیم، فقط چند روز برای بازگشت به شرایط هستهای قبل از برجام نیاز داریم.»
رئیسجمهور گفت: «اگر آمریکا از برجام خارج شود ایران عکسالعمل لازم را نشان خواهد داد. چون نمیشود آمریکا از یک تعهدی خارج شود و طرف مقابل بخواهد در همان وضعیت اجرای تعهد خودش باقی بماند. بنابراین یک طرف برجام ایجاد اعتماد جهانی است و طرف دیگر برداشته شدن تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی. این تعادل همیشه باید حفظ شود.»
آنطور که اتاق خبر ۲۴ نوشته، چالشی که قرار بود با مذاکرات پایان یابد، اکنون به یک چالش جدی تر تبدیل شده است و همچنان وقت و انرژی دولت را هدر میدهد و اجازه نمیدهد دولت به مسائل مهمتر داخلی که مشکلات اقتصادی آنها را پدید آورده بپردازد. اکنون شرایط اقتصادی کشور مطلوب نیست و حتی رو به وخامت است، آمار بالای بیکاری، رکود، بیرونقی تولید، شرایط معیشتی دشوار برای مردم و... چالشهایی است که دولت دوم آقای روحانی با آنها روبرو است.
اقدامات اقتصادی انجام شده به واسطه برجام هم نتوانست شرایط را بهبود بخشد بلکه میتوان گفت باعث بغرنج تر شدن آن هم شده است، چراکه در سالهای گذشته تاکنون رکود ایجاد شده در فضای اقتصادی کشوربه خاطر انتظار نتایج برجام شکل گرفته و این وضعیت بیشتر از این نمیتواند ادامه یابد.
یکی از اشتباهاتی که باز هم دولت آن را مرتکب میشود، امید به آینده و نتایج برجام است، دولت اعتقاد دارد که حتی در صورت خروج آمریکا از برجام میتوان آن را با اروپا ادامه داد، این اعتقاد بازهم یک اشتباه محاسباتی در دولت است که میتواند زیانهای بعدی را برای ایران به همراه داشته باشد.
دولت دوم روحانی باید خود را بر روی موضوع اصلی و مهم کشور متمرکز کند، بحران اقتصادی روز به روز وخیمتر میشود، اگر در جریان مذاکرات هستهای دولت و تیم مذاکره کننده به نقد منتقدین برجام توجه نکردند، که اگر میکردند اکنون هچل برجام درست نشده بود، اکنون به هشدارها و نقد کارشناسان اقتصادی توجه داشته باشند و از آنها برای حل مسائل و مشکلات اقتصادی کشور بهره بگیرند.
همه کارشناسان و کاربلدان اقتصادی کشور بسته اقتصاد مقاومتی را راهکار خوبی برای ایجاد فضای بهتر اقصادی در کشور میشناسند و اکثریت آنها تأکید دارند که با اجرای درست این بسته راهگشا، میتوان بحران را پشت سر گذاشت.
برجام روی دست دولت ایران مانده است، مانند دختردم بختی که خواستگارانش آن را رها کرده و به آن بیتوجهی میکنند، تا شاید بتوانند از پدر و مادر او امتیاز بیشتری بگیرند. امتیازات بیشتری که آمریکا از ایران می خواهد همان برجامهای بعدی است. بازدید از مراکز نظامی، برچیدن پیشرفتهای موشکی، خروج ایران از سوریه و عراق و در کل شکلگیری یک کشور خنثی و بیتأثیر که تنها منویات آمریکا را پیاده کند.
رجزخوانیها در قبال برجام در حالی ادامه دارد که مقامهای دولت سابق آمریکا در تلاش هستند توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) را از تهدیدهای «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا حفظ کرده و آن را نجات دهند.
مطابق این گزارش، دستیاران قبلی «باراک اوباما»، رئیسجمهور سابق آمریکا از طریق برگزاری نشستها، تماس با قانونگذاران و همکاری با رسانهها در تلاش هستند از لغو شدن یکی از دستاوردهای عمده اوباما در زمینه سیاست خارجی جلوگیری کنند.
«رابرت مالی»، مشاور سابق اوباما در زمینه مسائل خاورمیانه میگوید: «توافق هستهای چیزی است که بسیاری از ما آن را یک دستاورد عمده میدانیم و با منتقدان درباره آن اختلاف داریم، و برای آن به دلیل تبعات ناشی از لغو آن، اهمیت قائل هستیم.»
سامانتا پاور، سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل متحد هم اخیراً در توئیتی نوشت: «دشوار میتوان تصور کرد لغو برجام چگونه منجر به جنگ نخواهد شد.»
در همین راستا، شماری از دستیاران اوباما در جمع خبرنگاران هشدار دادند که بازنگری در برجام اقدامی غیرعملی و خطرناک خواهد بود. حاضران در این نشست، وندی شرمن، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا و سرپرست تیم مذاکرهکننده هستهای این کشور با ایران، کالین کال، مشاور معاون رئیسجمهور سابق آمریکا و جان فاینر، رئیس دفتر وزیر خارجه سابق آمریکا بودند.
شرمن در آن نشست گفت: «گشودن دوباره پرونده برجام بدون بر هم زدن آن، اگر نگوییم غیرممکن، بسیار دشوار خواهد بود.»
پولیتیکو به عنوان شاهد درستی این استدلال به اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران اشاره کرده است. آقای ظریف در توئیتی روز جمعه نوشت: «برجام قابل مذاکره (دوباره) نیست. توافق 'بهتر' خیال خام است. وقت آن است که آمریکا از آسمان و ریسمان بافتن دست برداشته و شروع به پایبندی به برجام کند، همانطور که ایران پایبند بوده است.»