سوریه همچنان کانون اصلی تحولات غرب جهان است که میتواند بر کل ساختار جهانی تاثیرگذار باشد. اکنون اعلام خروج نیروهای آمریکایی از این کشور به یکی از مباحث مهم مبدل شده است. در این میان یک اصل مطرح است و آن تاثیر این خروج بر آینده کردههای سوریه است. یکسوم خاک سوریه، بزرگترین میادین نفت و گاز کشور و مهمترین سدها و منابع اصلی آب در کنار حاصلخیزترین زمینهای کشاورزی که عملا نیمی از تمام بضاعت و ثروت طبیعی سوریه محسوب میشود، همه را متقاعد کرده بود که کردها با داشتن این همه منابع، در آینده هرگونه که بخواهند میتوانند رفتار کنند.
بسیاری بر این عقیدهاند که تصمیم برای خروج از سوریه در وهله اول هدیهای از جانب ترامپ برای روسیه و بشار اسد محسوب میشود اما در واقع بزرگترین هدیه برای ترکیه است که اکنون کردهای سوری، دشمنان قسم خورده خود را بیپشتوانه آمریکا دیده و میتواند آنچه را که در سر دارد راحتتر در سوریه پیاده کند. ۲۰۰۰ نیروی آمریکایی مانع بزرگی مقابل اردوغان برای هرگونه عملیات نظامی در شمال سوریه بود اما اکنون با خروج ناگهانی آمریکا، عرصه برای ترکیه خالی میشود. در همین حال سخنگوی نیروهای سوریه دموکراتیک تاکید کرده است که داعشیها پس از تصمیم آمریکا برای خارج کردن نیروهایش از سوریه، بر شدت حملات خود افزودهاند.
اکنون این مسئله مطرح است که با کاری که ترامپ کرد، نیروهای سوریه دموکراتیک و یگانهای مدافع خلق کرد یا باید با ترکیه بجنگند و یا سرنوشت خود را در چارچوب ملی و با همکاری دمشق جستوجو کنند. رفتار آمریکاییها نشان داد که آنها حتی برای آنانی که سالها برای منافع آن تلاش کردهاند توجهی نخواهند کرد و در نهایت آنها را قربانی منافع خود میسازند. هر چند به نظر میرسد خروج ناگهانی ترامپ از سوریه چندان هم عجیب نباشد و او با این کار تنها واقعیت موجود در سوریه را پذیرفته است؛ این واقعیت که دیگر از لحاظ نظامی امکان ساقط کردن دولت سوریه وجود ندارد و طرفهای درگیر هم نمیتوانند با تکیه بر توان نظامی به دنبال تحقق اهداف خود باشند و همه باید در یک روند سیاسی سرنوشت سیاسی کشور را تعیین کنند که در این بین کردها هم مستثنی نیستند اما این حقیقت یک اصل مهم دارد و آن اینکه همگان باید در مسیر همگرایی با دولت مرکزی سوریه گام بردارند تا نتیجه آن رسیدن به ثبات و امنیت و مقابله با مداخلات خارجی باشد. مداخلاتی که در این سالها برای سوریه جز ویرانی و نابودی دستاوردی نداشته و تمام جریانهایی که به دنبال سوریهای آزاد هستند باید از این سالها درس گرفته و با رویکرد به دولت مرکزی در جهت تحقق این مهم گام بردارند.
نویسنده: فرامرز اصغری