بنسلمان ولیعهد سعودی این روزها دورانی پرکار را سپری میکند. در کنار اقدامات صورت داده در حوزه اجتماعی و سیاسی داخل عربستان وی در حوزه دیپلماتیک تحرکات قابل توجهی دارد. محمد بنسلمان ولیعهد عربستان سعودی، عصر جمعه از «سعد الحریری» نخستوزیر لبنان، در ریاض استقبال کرد.
پس از آن نیز بسام راضی سخنگوی رسمی ریاست جمهوری مصر اعلام کرد که عبدالفتاح السیسی فردا میزبان محمد بنسلمان ولیعهد عربستان خواهد بود. این نخستین سفر بنسلمان به قاهره پس از انتصاب او به عنوان ولیعهد عربستان در ماه جولای (تیر و مردادماه) ۲۰۱۷ است. در همین حال همزمان با این سفر نشست ویژه اتحادیه عرب نیز برگزار میشود. نکته مهم آنکه محمد بنسلمان پس از قاهره، روز چهارشنبه برای دیدار با ترزا مینخستوزیر انگلیس به لندن سفر خواهد کرد.
حال این سوال مطرح میشود که اهداف بنسلمان از این تحرکات دیپلماتیک چیست؟ هر چند که هر کدام از این اقدامات دارای اهداف و منافع متفاوتی است اما برخی اهداف واحد نیز در آنها به چشم میآید که میتواند از محورهای اصلی رفتاری بنسلمان باشد. نخست آنکه مصر و لبنان خود را برای انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی آماده میکنند. انتخاباتی که نتایج آن برای عربستان از اهمیت بالایی برخوردار است. این سناریو مطرح است که بنسلمان با این دیدارها میخواهد توان خود را در مهندسی انتخابات در کشورهای عربی به نمایش گذارد که افزایش آرای جریان مستقل در لبنان و نیز پیروزی السیسی در مصر میتواند از محورهای آن باشد.
البته باید در نظر داشت که سعودی هم از حریری و هم از السیسی انتظاراتی در داخل کشورشان و منطقه دارد که بخشی از آن مربوط به حضور در جنگ یمن و همراهی با طرحهای سعودی علیه ایران و جبهه مقاومت میشود. درخواست برای تغییر رفتار مصر در قبال سوریه در حالی که قاهره به حمایت از دمشق پرداخته از اهداف سفر بنسلمان میتواند باشد.
دوم آنکه عربستان تحرکات جدیدی را در قبال مسئله فلسطین آغاز کرده که اجرای طرح آمریکا درباره پذیرش معرفی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و سازش فلسطینی از محورهای آن است. با توجه به تنشهای اخیر میان مصر و لبنان با رژیم صهیونیستی و نقشی که آنها در طرح آمریکا دارند میتوان گفت بنسلمان ماموریت دارد تا زمینه عربی را برای تحقق طرح آمریکایی انتقال سفارت آمریکا به قدس فراهم سازد. انتهای سفر بنسلمان به انگلیس است که بخشی از این سفر گزارش کار و هماهنگی با انگلیس در این زمینه است که مرحله بعدی آن نیز دیدار با ترامپ برای نهاییسازی طرح خواهد بود.
بر این اساس میتوان گفت که تحرکات بنسلمان در چارچوب نمایش قدرت فردی و نیز تحقق مطالبات آمریکایی - انگلیسی است تا شاید با این اقدامات بتواند رضایت آنها را برای رسیدن به قدرت مطلق یا همان پادشاهی سعودی کسب نماید در حالی که این هدف زمینهساز هزینههای بسیار برای کشورهای عربی و البته حذف بخشهای دیگری از حقوق ملت فلسطین خواهد شد.
نویسنده: فرامرز اصغری