افغانستان طی هفته‌های اخیر با تشدید بحران امنیتی مواجه شده است بگونه‌ای که درگیری میان طالبان و دولت مرکزی می‌رود تا آتش جنگ‌های داخلی را شعله ور تر سازد. تقارن این درگیری‌ها با خروج نیروهای ناتو و آمریکا و افغانستان ابهامات بسیاری را در ماهیت آن ایجاد کرده است. نکته قابل توجه در این میان نوع واکنش پاکستان است چنانکه عمران خان نخست‌وزیر پاکستان تاکید کرده است حتی اگر اسلام‌آباد با تامین پایگاه برای واشنگتن به منظور اجرای عملیات‌های مبارزه با تروریسم موافقت کند، آمریکا نمی‌تواند در جنگ افغانستان پیروز شود. این مواضع که بیانگر تلاش آمریکا برای ایجاد پایگاه نظامی در پاکستان است و حتی بحران‌های اخیر در افغانستان را می‌توان با این درخواست مرتبط دانست این سوال را مطرح می‌سازد که چرا پاکستان با خواست آمریکا مخالفتی این چنین آشکار دارد؟
در پاسخ به این پرسش چند نکته قابل توجه است. نخست آنکه پاکستان تجربه دو دهه همکاری با آمریکا را دارد که نتیجه آن ناامنی و فعالیت‌های تروریستی و شبه ناظمیان در این کشور بوده چنانکه عمران خان نیز تاکید می‌کند که اگر کشورش مقابل درخواست آمریکا سر خم کند و اگر به جای سازش سیاسی در کشور جنگ‌زده افغانستان جنگ داخلی رخ دهد، بار دیگر پاکستان هدف حملات انتقام جویانه تروریست‌ها قرار می‌گیرد. دوم آنکه پاکستان در زمان حادثه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به ریاست پرویز مشرف همکاری گسترده‌ای با آمریکا در اشغال افغانستان داشت اما واشنگتن به وعده‌های نظامی و اقتصادی خود در قبال اسلام آباد عمل نکرده و حتی زمینه ساز تشدید بحران امنیتی در این کشور شد. سوم آنکه افکار عمومی پاکستان پذیرنده حضور آمریکا در کشورشان نبوده و این حضور را تکرار وضعیت افغانستان و سرسپردگی کشورهای عربی در برابر آمریکا می‌دانند لذا دولتمردان اسلام آباد در چارچوب خواست مردمی با این طرح مخالفت می‌کنند.
با توجه به این مولفه‌ها می‌توان گفت که نخست وزیر پاکستان با بیان علنی پیامدهای دادن پایگاه نظامی به آمریکا سعی در تحریک افکار عمومی علیه این طرح به عنوان ابزار فشاری در برابر تهدیدات آمریکا است.
نویسنده: فرامرز اصغری
