ناظران سیاسی بر این باورند که دغدغه‌های موجود در کشور که در ۸ ماه گذشته به دلیل بدعهدی آمریکایی‌ها افزایش پیدا کرده، باید به صورت فنی، حقوقی و سیاسی از جانب طرف ایرانی به نمایندگان ۱+۵با صراحت گوشزد و یک کمیته داوری برای نظارت براجرای برجام تشکیل شود.
پنجمین نشست کمیسیون مشترک برجام در حاشیه هفتاد و یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در حالی برگزار شد که معاونان وزرای خارجه ایران و ۱+۵ روند اجرای برجام را بررسی کردند.
به گزارش فارس، همچنین قرار است وزرای خارجه ایران و ۱+۵ نیز امروز ساعت ۱۳ به وقت نیویورک روند اجرای برجام را بررسی کنند.
تاکنون اکثر مسئولان کشور در سخنان خود به بدعهدی‌های آمریکا در روند اجرای برجام اشاره کرده‌اند و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور نیز پیش از این با اشاره به بدعهدی‌های برجامی آمریکا گفته است که دولت، وزارت امور خارجه و سایر بخش‌ها به این موضوع واقف هستند که طرف مقابل بدعهدی دارد و باید حتماً به صورت جدی آن را دنبال کنیم.
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز قرار است در سخنرانی خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به موضوع بدعهدی‌های طرف مقابل در اجرای برجام اشاره کند، غلامعلی خوشرو سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در گفت وگویی با تاکید بر اینکه ایران تعهدات خود در برجام را به صورت تمام و کامل انجام داده است، گفت: رئیس جمهور در سخنرانی خود مسئله پایبندی به برجام و توقعاتی که از طرف مقابل است را مطرح خواهد کرد. پیش از این کمیسیون مشترک برجام چهار نشست داشته است، در نخستین نشست کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ که ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۴ با حضور عراقچی و تخت‌روانچی معاونان وزیر خارجه ایران، هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان ۱+۵ در هتل کوبورگ وین برگزار شد، طرفین توافق کردند تا این کمیسیون هر سه ماه یک بار یا در صورت درخواست زودتر، برای بررسی روند اجرای برجام در وین تشکیل جلسه دهد.
دومین نشست کمیسیون مشترک برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) نیز ۱۶ آذر ۱۳۹۴ با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و ۱+۵ (آلمان، فرانسه، انگلیس، آمریکا، روسیه و چین) و هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دو نوبت صبح و عصر در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد و پیش‌نویس قطعنامه ۱+۵ به شورای حکام در خصوص بستن PMD در این نشست مورد بحث قرار گرفت.
سومین دور از نشست‌های کمیسیون مشترک برجام نیز سوم اردیبهشت سالجاری با حضور هیأت مذاکره‌کننده ایرانی و ۱+۵ در وین برگزار شد و طرفین در این نشست ضمن بررسی روند اجرای برجام توافق کردند برای تضمین اجرای لغو تحریم‌ها یک گروه کاری ویژه تشکیل شود.
همچنین در حاشیه این نشست قرارداد فروش ۳۲ تن آب سنگین بین سازمان انرژی اتمی ایران و یک شرکت آمریکایی به امضا رسید.
چهارمین نشست این کمیسیون نیز ۲۹ تیر ماه در وین برگزار شد و بنابر اعلام عراقچی در این کمیسیون مشکلات و موانعی که در زمینه بانکی وجود دارد به خصوص در زمینه برقراری مجدد اتصالات بانکی و سایر موانع و مشکلاتی که در اجرای برجام پیش آمده است، مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا راه‌حل‌هایی برایش پیدا شود.
همچنین در این نشست برخی مسائل و مشکلات فنی و تکنیکی که در خصوص اجرای تعهدات ایران و سوءتفاهمات یا سوءبرداشت‌هایی که در خصوص اجرای ابعاد فنی برجام ممکن است بین ایران و آژانس یا آژانس و ۱+۵ پیش بیاید، مطرح شد. هیأت ایرانی پس از برگزاری چهارمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین دیدارهای دوجانبه‌ای هم با هیأت‌های فرانسوی، آلمانی و آمریکایی داشت. حالا نوبت به پنجمین نشست رسیده تا بار دیگر روند اجرای برجام از سوی دو طرف مذاکره کننده مورد ارزیابی قرار گیرد، البته برخی کارشناسان بر این باورند که این نشست نیز همچون چهار نشست قبلی خروجی مثبتی در پی نخواهد داشت چرا که ایران اهرم فشاری ندارد ونیز غرب بر مدار بی‌تعهدی‌اش در قبال اجرای برجام ادامه می‌دهد، از سوی دیگر برخی کارشناسان خواستار مطرح کردن تشکیل یک کمیته داوری و نظارت بر برجام از سوی تیم مذاکره کننده هستند تا در ذیل آن بتوانند مطالبات به حق ملت ایران را با جدیت بیشتری پیگیری کنند.
مطالبات ملت ایران دوباره گوشزد شود
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز با بیان اینکه یک سال از امضای برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام می‌گذرد به خبرنگار سیاست روز گفت :متاسفانه شاهد عدم تطبیق اقدامات با تعهدات نوشته شده هستیم، با عنایت به برگزاری اجلاس معاونین وزرای خارجه ۱+۵با نمایندگان جمهوری اسلامی به نظر می‌رسد دغدغه‌های موجود در کشور که در شش ماه گذشته به دلیل بدعهدی آمریکایی‌ها افزایش پیدا نموده، باید به صورت فنی، حقوقی و سیاسی از جانب طرف ایرانی به نمایندگان ۱+۵با صراحت و با تاکید گوشزد شود.
وی همچنین اظهارداشت: شرایط تجاری و مالی ایران نیز به ماقبل از تحریم‌ها منتقل گردد، بنابراین اتمسفر جلسه باید از جانب نمایندگان ایران کاملا مطالبه گرانه بوده و مواضع ملت که نگرانی شدیدی از عدم رفع تحریم‌ها در آن وجود دارد صراحتا بیان شود.وی در پایان گفت: تا پس از این نمایندگان محترم پاسخگوی افکار عمومی بوده و نهادهای ذیربط به روشنی تکلیف خویش را در فرایند بعدی معین نمایند.
ضرورت تشکیل یک کمیته داوری
حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز درخصوص نشست معاونان وزرای خارجه ایران و ۱+۵ به سیاست روز گفت: این نشست در واقع نوعی بازبینی در توافق نامه برجام تلقی می‌شود. وی افزود: با توجه به اینکه بیش از یک سال از اجرایی شدن برجام گذشته به نظر می‌رسد که هیچ یک اعضای ۱+۵به تعهدات خود عمل نکرده و این نقض آشکار توافق بین‌المللی است چرا که در یک قرار داد متعهد نشدن یک طرف به اجرای تعهدات به نوعی یادآور قانون جنگل است.
وی با اشاره به اینکه بحث‌های بسیار زیادی پیرامون چالش‌های پیش‌رو برای اجرایی شدن برجام صورت خواهد گرفت تصریح کرد: در این نشست به نظر می‌رسد طرح مربوط به اجرایی شدن برجام با تشکیل یک کمیته بی‌طرف از سوی جمهوری اسلامی مطرح گردد تا این کمیته علل عدم توجه به معاهدات برجام را از سوی طرف مقابل داوری کند.
اقدام تبلیغاتی برای روشن کردن افکار عمومی به بی‌تعهدی غرب
همچنین محمد صادق کوشکی استاد دانشگاه در گفت‌وگو با سیاست روز به نشست معاونان وزرای خارجه ایران و ۱+۵اشاره کرد و گفت: به طورحتم مشکل تیم مذاکره کننده کشورمان درشرایط کنونی، نداشتن اهرم فشار خاص برای مطالبه تعهدات است. وی افزود: این درحالی است که ما به همه تعهدات خود پایبند بودیم و الان به خاطر بی‌تعهدی غرب چیزی برای چانه زنی نداریم.
وی به انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا اشاره کرد و گفت: بعید است در این بازه زمانی آمریکا تغییری در سیاست خارجی‌اش بدهد و به تبع آن نیز اروپا هم تا مشخص نشدن نتیجه انتخابات آتی اقدامی نخواهد کرد. وی در پایان گفت: تنها کاری که تیم مذاکره کننده در این شرایط کنونی می‌تواند انجام دهد اقدام تبلیغاتی است تا بتواند در ذیل این کار به نوعی فضای افکار عمومی جهان را به بدعهدی‌های غرب روشن کند.
هدی دهقان بذرافشان
