خبر تلخ و داغ مردم شدید شده است، یک ساختمان فروریخته که حداقل ششصد واحد صنفی را تعطیل و بیست و پنج آتش‌نشان را در دل خود جای داده است که با گذر هر ثانیه امیدها برای زنده یافتنشان به یاس تبدیل می‌شود. همه ناراحتند و می‌خواهند اخبار را زودتر بگیرند تابشان تمام شده، نه الان که سه روز از واقعه می‌گذرد بلکه مردم ما از همان لحظه اول احساس نگرانی کرده و می‌خواستند از نزدیک عمق فاجعه را ببینند. همه حرکتشان را تقبیح کردیم، گفتیم که مانع از امدادرسانی سریع می‌شوند، گفتیم نیایید تا مردان میدان فکر چاره‌ای برای نجات محبوسین باشند. حتی مستند آتش‌نشان را پخش کردیم و جگر مردم را با دیر رسیدن‌هایی به اندازه چند ثانیه سوزانید و گفتیم اگر مردم راه می‌دادند و آتش‌نشان ۱۸ ثانیه زودتر می‌رسید خانواده‌هایی داغدار مادرشان که به دلیل شدت آتش از ساختمان جمهوری بیرون پریده بود نبودند.
درست در همین لحظه که هر کسی فکر یاد دادن اخلاق و مواجهه با بحران به دانش‌‌آموزان و مردم و همه آحاد جامعه است خبر می‌رسد فلان مسئول و فلان مدیر در راه پلاسکو هستند. موضوع از جایی دردناک‌تر می‌شود که به مصاحبه در کوچه کناری رضایت نداده و با ماشین سر صحنه می‌روند و پشت بیل مکانیکی گفت‌و‌گوی زنده برقرار می‌کنند! طبیعتا تجهیزات به دلیل ایمنی آقایان دقایقی متوقف می‌شود تا مصاحبه انجام شود و چه سخت است دیدن این صحنه‌ها توسط خانواده‌هایی که یک ثانیه زودتر یافتن عزیزشان را انتظار می‌کشند.
روحانی کنار بیل مکانیکی
در کش و قوس خبرهایی مبنی بر زنده یافتن تعدادی در پلاسکو بودیم که خبر رسید رئیس‌جمهور برای بازدید از پلاسکو راهی این محل می‌شود. صحنه ورود روحانی از شبکه خبر زنده پخش می‌شد و همه منتظر بودند او به سمت تیم عملیاتی یا آتش‌نشان‌های حاضر رفته و خسته نباشیدی گفته و احیانا از کم و کاستی‌هایشان بپرسد که دیدم بعد از شنیدن گزارش حادثه در کمال ناباوری مقابل دوربین سیما چسبیده به تجهیزات آواربرداری مصاحبه کرد و بعد از اینکه یکی از آتش‌نشانان را که خودش پیش قدم حضور کنار رئیس‌جمهور شده بود دید سوار بر ماشین میدان را ترک کرد!!!
دیدن صحنه توقف عملیات به دلیل حضور رئیس‌جمهور و هیات همراه به قدری دردناک بود که توضیحی برای آن نمی‌توان یافت. یک لحظه با خودت فکر می‌کنی شاید قرار است خبری مهم را رئیس‌جمهور مخابره کند، از زنده پیدا شدن افراد تا پایان آواربرداری یا خبر خوش تجهیزات مدرن!!! اما هیچ کدام از این گمان‌ها درست نیست و رئیس‌جمهور با گفتن اینکه «باید در برابر فداکاری آتش‌نشان‌ها سر تعظیم فرود آوریم.» ادامه می‌دهد: «همه ما نسبت به فداکاری و حماسه‌ای که آتش‌نشان‌ها و امدادگرها بوجود آوردند ، باید سر تعظیم فرود آوریم، حادثه بسیار تلخ باید درسی برای آینده باشد اما در این حادثه همه مسئولین هماهنگی و همکاری بسیار خوبی داشتند.آتش‌نشانان عزیز و فداکار، امدادگران، تیم پزشکی و تیم‌های مسئول نظم دادن به امور و مقامات نظامی یک همکاری و هماهنگی بسیار خوب و ستودنی داشتند و این همکاری ادامه دارد.امیدوارم با تلاش‌های هماهنگی که انجام می‌گیرد بتوانیم برخی از آنان را به سلامت خارج کنیم و آنهایی که جان عزیز خودشان را از دست دادند در دل مردم برای همیشه جاودانه می‌مانند چراکه اینها برای نجات مردم رفتند و خودشان در میان آتش و دود و آهن گرفتار شدند و خداوند به آنها در دنیا و آخرت اجر و به خانواده‌های عظیم‌الشأن آنها صبر دهد و همه ما نسبت به این فداکاری و این حماسه‌ای که آتش‌نشان‌ها و امدادگرها بوجود آوردند، باید سر تعظیم فرود آوریم. اقدامات زیادی باقی مانده که باید انجام بگیرد، اولاً آواربرداری‌ها باید ادامه پیدا کند تا بتوانیم همه افرادی را که زیر آوار مانده‌اند، خارج کنیم. همچنین باید تلاش کنیم تا شرایط این خیابان که یک خیابان حساس تجاری آن هم در شب عید است، سریع‌تر به حالت عادی برگردد. متاسفانه کارگرهایی در این روزهای نزدیک به عید بیکار شدند که تأمین اجتماعی باید به فوریت در این زمینه اقدام کند. دولت، شهرداری، شورای شهر، شرکت‌های بیمه و همه مقامات مسئول انشا‌الله دست به دست هم خواهند داد تا خسارت‌ها را جبران کنند و از مردم بزرگوار سراسر کشور بخاطر همدلی و همبستگی که در این حادثه دردناک داشتند تشکر می‌کنم. مهم این است که از امروز به بعد برای مناطق تجاری یا مسکونی که احتمال خطری شبیه به آن دارد، بیش از پیش برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام شود تا اینگونه حوادث کمتر شود. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و وزارت راه و شهرسازی در این زمینه تلاش می‌کنند اما در عین حال یک برنامه جامع‌تری را برای بافت‌های فرسوده نیاز داریم. اگر بتوانیم پیوندی میان کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و بانکها ایجاد کنیم آنها می‌توانند با سرمایه‌گذاری مشترک بر روی این بافت‌های فرسوده، فعال شوند تا به این ترتیب هم صاحبان بافت‌های فرسوده صاحب ساختمان‌های جدید شوند و هم سود این سرمایه‌گذاری‌ها بازگردد.»
رئیس‌جمهور افزود: «ما در حال انجام این برنامه‌ریزی‌ها هستیم. بنابراین موضوع بافت‌های فرسوده و همچنین ساختمان‌های آسیب‌پذیر یکی از مسایل بسیار مهمی است که دولت توجه ویژه به آن دارد و در این زمینه، هماهنگی و همکاری با قوه قضایییه و مجلس شورای اسلامی، شهرداری شروع شده که باید به آن سرعت بیشتری داد.»
در انتهای این صحبت‌ها با همه احترامی که برای نگرانی رئیس‌جمهور محترم قائلیم این سوال به ذهنمان می‌رسد که نمی‌شد این صحبت‌های امیدبخش را در چندمتری ساختمان ابراز کرد؟! آیا رئیس‌جمهور نمی‌توانست پاستور یا حتی از خیابان کناری پلاسکو را برای گفت‌وگو برگزیند؟! شما که نماینده ویژه‌تان هم همیشه حضور دارد.
هیات همراه بک‌گراند روحانی کنار پلاسکو ریخته
در میان شلوغی‌های کار آتش‌نشانان به وضوح پشت رئیس‌جمهور و رو به دوربین سیما، آخوندی، ربیعی، هاشمی، نهاوندیان را می‌توانی ببینی. اغلب این افراد بدون توضیح اضافه‌ای با رئیس‌جمهور صحنه را ترک کردند. و هنوز جای سوال باقیست که چرا این افراد همراه رئیس‌جمهور آمدند؟! آیا صحنه کم شلوغ بود؟!
آقای هاشمی استاندار محترم تهران که زمان مصاحبه خبرنگار سیاست روز با مهدی چمران در رستوران ستاد بحران مدام به ما تذکر می‌داد که اینجا جای مصاحبه نیست!! آیا نمی‌توانست به آقایان بگوید که کنار بیل مکانیکی در لحظه تلاش آتش‌نشان‌ها برای یافتن نشانه‌های امید، وقت مصاحبه نیست؟!
رئیس مجلس شورای اسلامی در محل ریزش ساختمان پلاسکو
هنوز اتفاقی که افتاده را هضم نکرده‌ایم که خبر جدید مبنی بر حضور علی لاریجانی در محل ریزش ساختمان پلاسکو مخابره می‌شود، خبری که دردمان را دو چندان می‌کند، علی لاریجانی هم در محل ریزش ساختمان پلاسکو حضور یافت و با عوامل مدیریت حادثه دیدار و گفت‌وگو کرد و از نزدیک در جریان روند امدادرسانی و آواربرداری قرار گرفت.
با توجه به اینکه عکس و تصویر لحظه حضور رئیس محترم مجلس مخابره نشده بود نمی‌توان تخمین زد که وی تا کجا با ماشین مخصوص رفته و آیا در حین بازدید عملیات متوقف شده است یا خیر! اما باز هم همان سوالات اصلی را می‌پرسیم که آیا لازم بود حتما از نزدیک در روند اقدامات حضور یابید؟! آیا نمی‌شد از مجلس اخبار را دنبال کرد و کمبودها را جبران؟!
دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور شهروندی
اما در ادامه دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور شهروندی هم با حضور در محل حادثه از روند امدادرسانی به مصدومان این حادثه بازدید کرد.الهام امین‌زاده در حاشیه این بازدید اظهار داشت: ایمنی جزو حقوق شهروندان است و شهروندان می‌بایست ایمنی کاملی را در محل زندگی و کار خود داشته باشند.
دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور شهروندی عنوان کرد: در قبال حقوق شهروندی مسئولیت‌های شهروندی نیز وجود دارد و لازم است با توجه به این مسئولیت‌ها توجه کافی به اخطارهای داده شده داشت. وی افزود: امروز پلاسکو تخریب شد ولی ساختمان‌های ناایمن دیگری وجود دارند که باید فکری جدی برای آنها کرد.
امین‌زاده اضافه کرد: درست است که ایمن‌سازی محل کار شهروندان مشکلاتی برای کسب و کارشان به وجود آورد ولی نباید اجازه داد عدم تمکین به قانون به قیمت جان شهروندان تمام شود. متاسفانه امروز آتش‌نشانان بهای عدم تمکین به قانون برخی‌ها را دادند و این مسئله دردناکی است.
دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور شهروندی در پایان خواستار آن شد تا بودجه کلان برای تخریب و نوسازی ساختمان‌های فرسوده و ناایمن در نظر بگیرند.
محمد سعیدی‌کیا هم آمد
در ادامه رئیس بنیاد مستضعفان نیز وارد میدان پلاسکو شده و از اینگونه آغاز کرد که: «۲ ساله ساختمان جدید پلاسکو را می‌سازیم.»
محمد سعید‌کیا که به همراه وزیر کشور در محل ریزش آوار ساختمان پلاسکو حاضر شده بود اظهار داشت: به خانواده‌های داغدار آتش‌نشانی تسلیت می‌گوییم و همانگونه که رهبر معظم انقلاب اظهار فرمودند در حال حاضر نجات افراد زیر آوار و جمع‌آوری آثار این تخریب اولویت اول است.
وی ادامه داد: تمامی مغازه‌های پاساژ پلاسکو به صورت سرقفلی واگذار شده و فقط ملکیت آن در اختیار بنیاد مستضعفان است. سعیدی‌کیا تاکید کرد: ما زیر بار این مسئولیت رفته و دو ساله ساختمان جدید را بنا می‌کنیم همچنین طبق ضوابط واحدهای ساخته شده واگذار می‌شوند.
ربیعی با وام کم‌بهره با بک‌گراند پلاسکوی ریخته!
وزیر کار و تعاون و رفاه اجتماعی نفر بعد از رئیس‌جمهور است که در صحنه ریزش پلاسکو با دوریین مصاحبه می‌کند. علی ربیعی می‌گوید: «به دارندگان کارگاه‌های تولیدی در پلاسکو با هماهنگی استانداری وام ۱۰۰ میلیونی با بهره ۴ درصد داده می‌شود.
ربیعی ادامه داد: برای کسانی که در حادثه آتش‌سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو بیکار شده‌اند، برنامه‌هایی را پیش‌بینی کرده‌ایم که یکی از آنها این است که کارگران بیکار شده که دارای بیمه تأمین اجتماعی هستند از فردا به اداره کار در خیابان حافظ مراجعه کرده و برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کنند. اقدام دیگر این است که با توجه به اینکه به ایام شب عید نزدیک می‌شویم وجوهی را در اختیار بانک رفاه قرار دادیم تا وام‌های ارزان‌قیمت به افرادی که کارگران بیکار شده پلاسکو را به کارگیری کنند، ارائه شود. با استاندار تهران صحبت کردیم که بتوانیم محلی را در تهران آماده کنیم و این محل، مرکز تولید موقت شود ضمن اینکه با صندوق کارآفرینی امید صحبت کردیم که بتوانیم وام‌های ارزان‌قیمت به مجموعه‌های تولیدی پلاسکو ارائه دهیم و مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان وام با بهره ۴ درصد برای کارگاه‌های تولیدی داشته باشیم. مستمری خانواده شهدای آتش‌نشان بدون تشریفات قانونی از امروز برقرار می‌شود.
ربیعی از جلسه دیروز وزیر کشور با هیأت امنای ساختمان پلاسکو خبر داد.
نعمت‌زاده هم رسید
در ادامه خبر رسید که در محل ریزش ساختمان پلاسکو حاضر شد، وزیر صنعت، معدن و تجارت هم با عوامل مدیریت بحران دیدار و گفت‌وگو کرد. نعمت‌زاده همچنین در جریان آخرین اقدامات آواربرداری و امدادرسانی قرار گرفت.
البته این تمام افراد نبود؛ حسام‌الدین آشنا، تعدادی از نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهر دادستان کل کشور، وزیر اطلاعات و... هم آمدند. به استثنای قالیباف و رحمانی فضلی و استاندار که از روز نخست کنار آتش‌نشان‌ها حضور داشتند و افرادی که بدون محافظ آمدند تا گوشه‌ای از کار را بگیرند و مصاحبه‌هایشان را بدون حضور در محل کار آتش‌نشانان انجام دادند. این سوال را از همه آنهایی که آمدند می‌پرسم این صحبت‌های امیدبخش را نمی‌توانستنید در محلی دیگر بیان کنید؟! اگر فردای روز اتمام پروژه مشخص شود یک ثانیه تاخیر جان پدر یک خانواده را گرفته چطور پاسخگوی وجدان، افکار عمومی و خانواده آن فرد هستید؟!
تو چه می‌دانی برای محبوس در ساختمان جهنمی که درجه حرارتش تا ۶۰۰ درجه تخمین زده شده، وقتی آب و هوا و غذا نیست چقدر سخت است. البته می‌دانی بعید است یافتن فردی زنده از این دیوارهای بتونی که هر کدامشان می‌تواند جان چندین مرد میدان را بستاند اما به اندازه یک درصد اگر احتمال بدهی کسی میان آوار پلاسکو زنده مانده نباید امیدش را نا امید کنی نباید درست جایی قرار بگیری که به دلیل حضورت امدادرسانی با مشکل مواجه شود. مسئول عزیزی که نگرانی و می‌خواهی با مردم همراهی کنی، مانند مردم از برنامه‌های زنده سیما تصویر را داشته باش و اخبار را از ماموری که فرستادی بگیر. شما به راحتی می‌توانی از دفتر کارت با مردم حرف بزنی و اخبار را بگیری یا اگر قرار است سر صحنه بروی می‌توانی کناری بایستی و کاستی‌ها را یادداشت کنی نه دقیقا محل کار زحمتکشان بروی و آنها از ترس جان کارشان را متوقف کنند!
اینها را بگذارید کنار اخباری که از برکنار شدن استاندار یکی از شهرهای آسیایی به دلیل بازدید از محل زلزله بدون کمک‌رسانی (شما بخوانید بیل زدن) در رسانه‌های جهان مخابره می‌شد و بینید نمی‌توان فقط به مردم معترض بود برای حضور بی‌مصرف در برخی صحنه‌ها!
از یکی از شخصیت‌های کشور نیز شنیدم که وقتی او در زلزله شهرستانی برای صحبت با خبرنگاران سکو ساخته بود فردی استرالیایی که برای کمک آمده بود با نشان دادن بیل به او گفت: «اینج جای مصاحبه نیست، جای کار است!» این مسئول البته ابایی از بردن نامش و البته درس عبرتی که سال‌های پیش گرفته بود نداشت اما برای سیاسی نشدن موضوع نامش را به امانت نگاه داشتیم.
امروز با دیدن مصاحبه‌های پی‌درپی با با پشت‌صحنه آوار، با دیدن بازدیدهای متعدد یاد جمله سخنگوی ستاد امداد و نجات افتادم که بارها و بارها تذکر داده بود «از زنده‌های حوادث بعد از گذر ۷۲ ساعت رفته رفته قطع امید می‌شود» و در دلم دعا کردم خدا نکند عده‌ای در همین لحظه‌ای که فکر عکس، دوربین و مصاحبه بودیم نفس‌های آخرشان را ثبت کرده باشند و خدا نکند عده‌ای از قصورهایی که ما به دلیل اختلال در رفت و آمد مرتکب شدیم جان داده باشند، شاید هیچ وقت این وضوع بیان نشود اما قطعا جایی در قیامت باید پاسخگوی آنهایی باشیم که به قتل رساندیم.
این جملات آخر شامل حال همه آنهایی می‌شود که روزی قصوری مرتکب شدند تا امروز شاهد پرپر شدن تعدادی از جان بر کفان‌مان باشیم. فرقی نمی‌کند چه کسی چه جناحی مقصر به وجود آمدن فاجعه یا اطاله رسیدگی به حادثه‌دیدگان است، فقط باید یاد بگیریم صحنه پلاسکو را با استودیوهای ثبت تصویر اشتباه نگیریم.
سوشیانت آسمانی
