ساخت دیوار آجری مقابل مجلس قدیم آنطور که مسئولان شهری و میراث فرهنگی می‌گویند، تخلف است.
دیواری حدودا یک و نیم متری با آجرهای قرمزرنگ، جلوی ساختمان مجلس قدیم را پوشانده است و میراث فرهنگی و شورای شهر تهران را نگران کرده است.
کارگران که ١٠روزی است مشغول شده‌اند، می‌گویند؛ کار چند روز دیگر تمام می‌شود اما چند نامه به مسئولان مختلف رسیده تا جلوی این دیوار و موانع عمودی مقابل مجلس شورای اسلامی را بگیرد؛ یک نامه به میراث فرهنگی استان تهران، یکی دیگر به رئیس مجلس شورای اسلامی و نامه‌ای به اداره مهندسی و پشتیبانی مجلس که این دیوار را بالا برده و حالا مسئولان میراث فرهنگی امیدوارند که از راه قانون جلوی آن بایستند.
بنابر آنچه مسئولان شهری می‌گویند، مجلس بدون اخد مجوز از شورای شهر تهران اقدام به دیوارکشی جلوی ساختمان مجلس قدیم کرده است که یکی از آثار تاریخی ملی محسوب می‌شود و این اقدام مغایر با هویت ملی و تاریخی تهران است. نمای مجلس قدیم اصلی‌ترین نماد میدان بهارستان است و به همین دلیل فعالان میراث فرهنگی نسبت به این ساخت و ساز حساس شدند.
فعالان میراث فرهنگی به ساخت این دیوار جلوی مجلس شورای ملی و موانع عمودی مقابل مجلس شورای اسلامی معترض شدند، بعد اعتراضات به نطق دو عضو شورای شهر تهران و یکی از مجلسی‌ها کشید و صدای سازمان میراث فرهنگی و اداره میراث استان تهران هم بلند شد که «این کار خلاف قانون است».
شهرداری منطقه ۱۲ هم اعلام کرده، برای دیوارچینی مقابل مجلس مشروطه در میدان بهارستان هیچ مجوزی از سوی شهرداری صادر نشده است. در اطلاعیه شهرداری منطقه ۱۲ آمده است: «باید پیش از آغاز دیوارچینی هماهنگی‌ها انجام می‌شد و مجوزهای لازم اخذ می‌شد که این کار صورت نگرفته است. باید مصوباتی که در این خصوص وجود دارد، به شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش ارایه شود تا براساس آن مجوزهای لازم صادر شود.»
علاوه بر شهرداری، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران هم در اظهارنظرهای مختلف اعلام کرد که از این موضوع بی‌اطلاع بوده و درخواست کرده کار را متوقف کنند.
مخالفت میراث فرهنگی تهران با دیوارکشی مقابل مجلس مشروطه
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، می‌گوید: به امور حقوقی سازمان سپرده‌ایم و به استان تهران هم نامه زده‌ایم. به ریاست مجلس شورای اسلامی و معاونت پشتیبانی، حقوقی و امور مجلس هم نامه زده‌ایم تا کار را متوقف کنند. چون روش‌های دیگری برای افزایش امنیت ساختمان‌های مجلس وجود دارد. به علاوه که دیوارکشی جلوی اثر تاریخی مسلما اشکال دارد.
این دیوارکشی و نصب ستون‌های بلند به گفته او از سوی اداره پشتیبانی مجلس انجام شده و با هدف حفظ امنیت بوده است و گفت: «البته آنها حق دارند که امنیت خود را افزایش دهند اما نه به این روش. قانون می‌گوید حریم و عرصه این اثر باید رعایت شود و هر طرحی دارند باید براساس قوانین میراث فرهنگی پیگیری شود.»
واکنش مجلس به دیوارکشی مقابل مجلس قدیم
مرتضی شکوهی، مدیرکل امور مجلس معاونت حقوقی، مجلس و استان‌های سازمان میراث فرهنگی پیشتر گفته بود: ما نامه‌ای را از طریق معاونت میراث فرهنگی، تهیه کردیم و رو دوشنبه برای معاون اجرایی مجلس شورای اسلامی خواهیم فرستاد. در این نامه تقاضا کردیم که هر چه سریع‌تر جلوی این کار را بگیرند. اگر این کار انجام نشد باید ببینیم در قدم بعدی چه برنامه‌ای داریم.
شکوهی اضافه می‌کند: آنها می‌گویند با این دیوارها دست‌کم دیگر کسی با خودرو نمی‌تواند به ساختمان بکوبد اما امیدواریم که با سازمان میراث فرهنگی همکاری کنند چون حرف ما حرف قانون است.
مدیرکل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: تلاش ما این است که مشکل را از راه تعامل حل کنیم و براساس آیین‌نامه قانونی پیش برویم. از نظر سازمان میراث فرهنگی، این دیوار منظر عمومی ساختمان تاریخی را خراب کرده و قانون حرایم را زیر پا گذاشته است، بر همین اساس از مجلس خواسته‌ایم قانون را رعایت کند.
واکنش اعضای شورای شهر تهران به دیوارکشی مقابل مجلس قدیم
محسن هاشمی‌رفسنجانی رئیس شورای اسلامی شهر تهران هم در چهاردهمین جلسه رسمی شورای شهر تهران رئیس شورای شهر تهران درخصوص تغییر و تحولات ایجاد شده در میدان بهارستان اظهار کرد: درخواست ما این است که هر چه سریع‌تر تکلیف ساخت و ساز‌ها در میدان بهارستان مشخص شود.
هاشمی تاکید کرد: مسئولان مجلس باید مدارک و توافقات خود با شهردار قبلی را به شورای شهر ارائه دهند. ما باید بدانیم که چه کسی با ساخت و ساز‌ها موافقت کرده و این توافق در چه بازه زمانی صورت گرفته است.
این اقدام موجبات اعتراض مردم را نیز فراهم کرد و موضوع در شبکه‌های مجازی آنقدر دست به دست شد که نهایتا اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی و کمیسیون معماری و شهرداری شورای شهر تهران را به محل مجلس قدیم کشاند.
محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در این بازدید گفت: موضوع دیوارکشی اطراف مجلس در جلسه‌ای با حضور نمایندگان اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، شورای شهر و استانداری تهران تعیین تکلیف می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دیوارکشی مقابل ساختمان قدیمی مجلس دغدغه مردم است که نگران حفظ میراث فرهنگی هستند، افزود: اعضای شورا روز دوشنبه در صحن علنی شورا دو تذکر در این خصوص ارائه کردند.
حق‌شناس با بیان آن که میدان بهارستان یکی از مراکز مهم میراثی تهران و کشور است که به ثبت ملی رسیده است، گفت: مجلس مشروطه و مدرسه عالی شهید مطهری و میدان بهارستان که یاد آورد خاطرات دوره قاجار و پهلوی همگی به ثبت ملی رسیده است. این میدان از نظر هویت شهری واجد اهمیت است و باید حفظ شود. احداث دیوار به منظر شهری آسیب می‌رساند و در حال حاضر دیوارکشی متوقف شده است.
طبق گزارش‌ها، اعضای شورای شهر قرار است امروز چهارشنبه در مورد تصرف خیابان‌های اطراف بهارستان توسط مجلس و موضوع دیوارکشی جلسه‌ای با علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی داشته باشند.
محمد سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا نیز گفته بود: دیوارکشی و نصب موانع عمودی مقابل مجلس شورای اسلامی و مجلس شورای ملی به هویت تاریخی و میراثی این بناها و میدان بهارستان خسارت اساسی وارد می‌کند. یکی از معابر جبهه شرقی مجلس که عرصه آن متعلق به شهر و شهرداری تهران است، بدون مجوز و پرداخت بها مسدود و به نوعی تصرف شده، مغایر قانون است.
وی تصرف این خیابان توسط مجلس بدون توافق و تصمیم شورای شهر تهران اعلام کرده بود و گفته بود: از شهردار و کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورا خواست در این زمینه اقدام جدی کنند.
سالاری با اعتراض به مجلس‌نشینان گفت: متاسفانه امروز در محل قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران شاهد هستیم که به هیچ‌یک از قوانین توجه نشده و در این محدوده شاهد نبود قانون‌پذیری هستیم به شکلی که بارگذاری‌های مقابل مجلس شورای اسلامی در حقیقت ساختمان‌هایی که درحال ساخت است، در حریم مجلس مشروطه، مدرسه عالی شهید مطهری و میدان بهارستان قرار گرفته است.
وی ادامه داد: علاوه بر آن برای اجرای نمای شیشه‌ای درحالی‌که مردم را در ساخت و سازهای خود مکلف کرده‌ایم که نقشه ساخت و ساز و نما را به کمیته نمای مناطق ببرند، اما مجلس قانون‌گذاری این اصول را رعایت نمی‌کند. سالاری به بسته شدن خیابان «مردم» از سوی مجلس شورای اسلامی هم اشاره‌ای کرد: شورای هماهنگی ترافیک شهرهای کشور مصوبه‌ای داشته که براساس آن مصوبه خیابان «مردم» به روی عبور و مرور مردم بسته شده است.(باشگاه خبرنگاران)
نمای نزدیک
رئیس کمیسیون. فرهنگی ـ اجتماعی شورا گزارشی از وضعیت میدان بهارستان و دیوارکشی مجلس را ارائه کرد.
محمدجواد حق‌شناس دیروز در تذکر پیش از دستور خود در چهاردهمین جلسه شورای شهر تهران، ری و تجریش با اشاره به بازدید روز دوشنبه از ساخت و سازهای اطراف مجلس با بیان اینکه پیرو تذکر ساخت و ساز در اطراف مجلس از این منطقه بازدید کردیم، گفت: بر همین اساس گزارشی در مورد بازدید روز گذشته ارائه می‌کنم. وی ادامه داد: میدان بهارستان یکی از ارزشمندترین فضاهای شهری تهران است. از نظر تاریخی فضای این میدان باقیمانده اندکی از باغ تاریخی نگارستان است. به دنبال تحولات سیاسی صدر مشروطه و با توجه به قرارگیری ساختمان مجلس شورای ملی دوران مشروطیت در جبهه شرقی این میدان، طی یک قرن گذشته بخش بسیار مهمی از وقایع سیاسی کشورمان در این میدان شکل گرفته است.
حق‌شناس تصریح کرد: همین وقایع، این میدان را از میراثی متعلق به شهروندان تهرانی، به فضایی شایسته حفظ و نگهداری برای تمامی ایرانیان تبدیل کرده است. به پیشنهاد مجلس شورای اسلامی در مردادماه سال ۹۵، همزمان با روز ملی مشروطه فضای این میدان شامل جداره‌ها و کف، توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت ملّی رسیده است. علاوه بر نقش تاریخی میدان، بخش مهمی از شبکه و بار ترافیکی قلب پایتخت از طریق این میدان توزیع می‌شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی شورا افزود: طی چند سال گذشته مجلس شورای اسلامی با هدف ارتقای شرایط امنیتی محدوده، اقدام به انجام اموری در فضای میدان بهارستان و معابر پیرامونی آن کرده که به نظر می‌رسد، ادامه آنها لطمات جبران‌ناپذیری به ماهیت تاریخی این محدوده وارد می‌کند.
وی با بیان اینکه در این خصوص مسائلی به شرح ذیل مطرح است: نخست؛ احداث ابنیه بلندمرتبه در بخش‌های شرقی و جنوبی محوطه مجلس شورای اسلامی: در طراحی معماری این ابنیه علی‌رغم ارزش‌های ملی و بین‌المللی مجلس شورای اسلامی و قرار گیری در مجاورت آثار تاریخی با ارزش همچون مدرسه عالی شهید مطهری و مسجد سپه‌سالار، حفظ ارزش‌های فضایی معماری ایرانی و اسلامی رعایت نشده است.
حق‌شناس افزود: دوم؛ تملک املاک شهروندان در فضا و املاک پیرامون محوطه فعلی مجلس شورای اسلامی: به نظر می‌رسد در صورت ادامه این روند و بنا بر آثار ترافیکی ناشی از این مسئله، پاره‌ای از معابر پیرامونی مجلس شورای اسلامی و میدان بهارستان از جمله خیابان فداییان اسلام دچار بار سنگین ترافیکی خواهد شد. سوم؛ ایجاد محدودیت تردد در خیابان مردم: طرفین این معبر توسط ابنیه در دست احداث محصور گردیده است، لیکن این خیابان از نظر حقوقی کماکان شارع عام تلقی می‌شود.
رئیس کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی شورا بیان کرد: چهارم؛ ایجاد دیواره آجری در مقابل درب ورودی ساختمان مجلس شورای ملی دوران مشروطه و مسدود نمودن محور ورودی و سیمای شهری این بنا: برای این اقدام بخشی از معبر پیاده‌رو جبهه غربی اراضی مجلس تصرف شده است.
وی سه درخواست برای بهبود وضعیت موجود کرد و گفت: لازم است براساس مقررات موضوعه، طرح توسعه مجلس شورای اسلامی و برنامه‌های آتی طرح در اختیار شورای اسلامی شهر تهران قرار گیرد. انتظار می‌رود این طرح با توجه به اقدامات بزرگ و گسترده کالبدی، توسط شورایعالی معماری و شهرسازی بررسی گردد و مصوبات احتمالی آن در اختیار شورای شهر تهران قرار گیرد.
حق‌شناس افزود: دوم: انسداد و محدودیت تردد شهروندان در خیابان مردم مرتفع گردد. براساس اطلاعات اولیه، تردد چند خط از شرکت واحد اتوبوسرانی تهران از این معبر انجام می‌شده، که مسیر این خطوط اجباراً تغییر یافته است. وی تصریح کرد: سوم: اجرای دیواره مقابل ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی بدون هماهنگی و اطلاع شهرداری تهران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صورت پذیرفته و در این خصوص اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران هم اعتراضیه‌ای صادر کرده. شایسته است اسناد و مدارک مرتبط با طراحی معماری این دیوار، سریعاً در اختیار سازمان‌های مذکور قرار گیرد تا انطباق آن با ارزش‌های فضایی و تاریخی میدان بررسی شود.
براساس این گزارش محسن هاشمی‌رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران، ری و تجریش با اشاره به دیوارکشی در اطراف مجلس گفت: بهتر است نامه‌ای خطاب به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی تنظیم شود تا مسائل مربوط به این طرح امنیتی و چرایی انسداد معابر قید شود تا در جلسه روز آتی با رئیس مجلس این موضوع را بررسی کنیم.
نویسنده: شاهین شکوهی
