در روزهای ابتدایی دولت یازدهم درست زمانی که نرخ ارز سیر نزولی گرفته بود، اظهارات رئیس بانک مرکزی ناگهان از ادامه نزول بهای ارز جلوگیری کرد تا براساس آنچه دولت مدعی آن بود، کاهش قیمت غیرواقعی نباشد.
رئیس‌جمهور در ۱۷ آذر سال ۹۲؛ به صراحت از سیاست دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز و بازگرداندن آرامش به بازار خبر داد و عامل این موضوع را نیز اجرایی شدن توافق ژنو عنوان کرد. روحانی در سخنان خود این نکته را مطرح کرد که "تحولات اخیر در روابط خارجی و پیام امیدوارکننده و آرامش بخش آن به آحاد مردم باعث شد تا بازار ارز بر خلاف مسیر دو سال گذشته خود به آرامشی نسبی برسد و دولت تلاش می‌کند تا در رابطه با نرخ ارز یکسان‌سازی صورت گیرد و در این مسیر حرکتی تدریجی و سنجیده را دنبال می‌کنیم و اقدامی عجولانه نخواهیم کرد."
اندکی بعد، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی نیز در راستای اظهارات روحانی، به اجرای توافق‌نامه ژنو اشاره کرد و گفت: بازار ارز طی روزهای آینده روند باثبات بیشتری را به خود خواهد دید و حتی شاهد سیر نزولی در بازار آزاد خواهیم بود.
سیف وعده داد در آینده پس از دیدن نشانه‌‌های رشد اقتصادی، کاهش تدریجی نرخ دلار در بازار ادامه خواهد داشت.
امروز قریب به ۴ سال از آن زمان می‌گذرد و هر روز دلار قیمت‌های تازه‌ای را رکوردشکنی می‌کند.
عبور از ۴ هزار تومان
طی روزهای اخیر دوباره قیمت دلار رو به افزایش گذاشته و از مرز ۴۰۰۰ تومان عبور کرده است. روز گذشته قیمت دلار در بازار ۴۰۱۴ تا ۴۰۲۵ تومان، یورو ۴۸۱۰ تا ۴۸۳۱ تومان، پوند ۵۳۶۱ تا ۵۳۷۴ تومان، درهم امارات ۱۱۲۱ تا ۱۱۲۴ تومان و لیر ترکیه ۱۱۳۴ تا ۱۱۳۸ تومان بود اما نکته قابل توجه آن است برخی صرافان کرکره‌ها را پایین کشیده‌اند وبرخی با حجم وسیعی از متقاضی روبه‌رو هستند.
و البته نکته جالب‌تر آن است که سیف در طول این مدت نقطه نظرات خودرا تغییر داده و حال می‌گوید؛ نوسان قیمت دلار طبیعی است و اقتصاد را نمیشود با دستور ثابت نگه داشت.
رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به نوسانات روزهای اخیر بازار ارز گفت: ارزهای مختلف در دنیا نوساناتی دارند و حتی قویترین ارزها هم دچار نوسان نرخ برابری با ارزهای دیگر می‌شوند.
چیز عجیبی نیست
سیف در کانال تلگرامی اعلام کرده که "ارزهای مختلف در دنیا نوساناتی دارند و چیز عجیبی نیست و حتی قوی ترین ارزها هم دچار نوسان نرخ برابری با ارزهای دیگر می‌شوند. واقعیت‌های اقتصادی در هر کشوری شرایطی را اقتضا می‌کند و چیزی نیست که بشود با دستور آن را در یک شرایط خاص و ثابت نگه داشت. وی مدعی شده که "اصولا این برابری و متعادل بودن بازار ارزی در فضاهایی باثبات و قابل اتکا باقی می‌ماند که شرایط بر مبنای واقعیت‌ها باشد و عرضه و تقاضا نرخ را تعیین کند."
سیف همچنین از وظایف بانک مرکزی لب به سخن گرفته و. گفته است؛"بانک مرکزی نسبت به نوسان نرخ ارز بی‌تفاوت نیست و وظیفه دارد که از نوسانات هیجانی بازار ارز جلوگیری کند و اگر بانک مرکزی مداخله کند، ممکن است به شکل موقت بشود بازار را کنترل کرد، اما شرایط باز به همان شرایط قبل برمی گردد و این امر بازار را از پیش‌بینی‌پذیر شدن خارج می‌کند. اگر بانک مرکزی وظیفه‌اش را درست انجام دهد، اخبار هیجانی تاثیری در بازار ایجاد نمی‌کند و باید سعی کنیم که این فضا را ایجاد کنیم. اوج تاثیر حرف‌های ترامپ در امور بانکی آثار هیجانی است که ممکن است در بازار ارز ایجاد شود ولی این اثرات بلندمدت نخواهد بود و در هیچ اقتصادی اینگونه حرف‌ها نمی‌تواند اثرات بلندمدت بگذارد و همه این حرف‌ها اثرات موقت دارد."
دلالان در کمین سرمایه‌های مردم
در مقابل این تغییر موضع متولیان اما مردم همچنان حرکت‌های احساسی دارند و با صف‌هایی که درجلوی صرافی‌ها کشیده شده به راحتی می‌توان این مساله را فهمید.
صرافان این بازار در تحلیل این رفتارها می‌گویند؛ رفتارهای مردم این بار هم هیجانی است و البته برخی‌ها در بازار دلار از این رفتار هم چندان خوششان نمی‌آید، البته هنوز هم بانک مرکزی اقدامی برای افزایش چشمگیر سطح عرضه و کنترل قیمتی نکرده است. توزیع و عرضه ارز به روال سابق ادامه دارد و خللی در آن ایجاد نشده است، اما به هرحال اگر تقاضای زیادی به بازار وارد شود و مردم بخواهند وارد بازار شده و ارز بخرند، حتما قیمت بالا خواهد رفت، مگر اینکه عرضه خاصی از سوی بانک مرکزی صورت گیرد، اما تا این لحظه گویا احساس نیاز برای ورود جدی به بازار نشده است.
با وجود این نوع نگاه فعالان اما متولیان همچنان مدعی هستند که نوسان قیمت طبیعی است و ارزهای مختلف دنیا نوسان داشته‌اند و حتی، قویترین اقتصادها را هم تحت تاثیر قرار داده‌اند.
این اقدام متولیان در شرایطی است که فعالان بازار ارز معتقدند باید این رویه تغییر کند و این افراد در این شرایط باید روزه سکوت خود در برابر ارز را بشکنند و با یک اطلاعیه یا بیانیه، شرایط پیش‌روی مردم و سرمایه‌گذاران و حتی دلالان را تشریح کنند تا شاید پیرو آن سوت پایان این سفته‌بازی‌ها زده شود. البته ناگفته نماندکه تنها اقدام این دست‌اندرکاران آن است که همچنان به مردم توصیه می‌کنند که سرمایه‌های جزئی خود را وارد این بازار پرتلاطم نکنند؛ که این هم در اوج سکوت‌های مکرر؛ خود جای شکر دارد هرچند که واقعیت ملموس آن است که بازار دلار با این بی‌نظارتی و دستورات آنی همیشه جذاب بوده و سودجویان نیز از این اقدام متولیان نهایت استفاده را می‌برند.
نویسنده: سارا علیاری
