غرب آسیا در روزهای اخیر با تحولات قابل توجهی همراه بوده است که جای تامل دارد. نخست تحرکاتی است که در حوزه عربی صورت گرفته است. در اقدامی مغایر با خواست جهان اسلام پادشاه عمان میزبان نتانیاهو نخستوزیر صهیونیستها بوده هر چند که این دیدار جنبه رسمی نداشته اما در شرایطی که ارتش صهیونیستی به کشتار دستهجمعی فلسطینیها میپردازد این رفتار مغایر با اصل حمایت از فلسطین و حتی روحیه آزادیخواهی است.
در همین حال امارات اقدام به برگزاری مسابقات ورزشی کرده در حالی که وزیر ورزش صهیونیستها نیز در این کشور حضور یافته است. مسئله دیگر برگزاری نشست به اصطلاح امنیتی منامه است که بحرین میزبان آن بوده است. مجموعه ای از سرا کشورهای عربی در کنار وزیر دفاع آمریکا در این نشست حضور یافتهاند. این در شرایطی بوده که محور نشست را اتهامزنی به ایران و نیز حمایت از اقدام عمان و امارات در میزبانی از مقامات صهیونیستها بوده است. مجموع این رفتارها در حالی صورت میگیرد که یک سوال اساسی باقی میماند و آن اینکه چرا این اقدامات در مقطع کنونی صورت میگیرد؟
پاسخ به این پرسش را در یک اصل میتوان جستوجو کرد و آن ارتباط این تحرکات بویژه اقدامات کشورهای عربی با انتخابات آتی میاندورهای کنگره آمریکاست. در روزهای آینده در حالی این انتخابات برگزار میشود که اجماعی سراسری علیه ترامپ شکل گرفته است در حالی که ترامپ با برجستهسازی دستاوردهای اقتصادی به دنبال مقابله با این روند است.
این سناریو مطرح است که کشورهای عربی و بعضا ترکیه با رویکرد به اقداماتی همسو با خواستههای ترامپ که نشانگر قدرت جهانی او باشد برآنند تا در امر انتخابات او را یاری نمایند. جمله ترامپ که میگوید کشورهای عربی بدون حمایت آمریکا ۲ هفته بیشتر دوام نخواهند آورد خود و در عین حال نیز تهدید کرده است که عدم همراهی با آمریکا پیامدهای منفی برای آنها به همراه خواهد داشت. با توجه به این شرایط میتوان گفت که سران عرب برای حفظ حاکمیت خود که از عدم مشروعیت مردمی رنج میبرد، به پذیرش زیادهخواهی آمریکا که محور آن را خیانت به فلسطین تشکیل میدهد تن دادهاند. این خیانت زمانی بیشتر نمود مییابد که این کشورها در نشست منامه علیه ایران و حزبالله لبنان از ارکان مقاومت منطقه علیه تروریسم موضعگیری و با تحریمهای آمریکا علیه آنها حمایت کردهاند.
البته باید به این امر نیز توجه داشت که به حاشیه راندن پرونده خاشقجی نویسنده سعودی کشته شده در سفارت عربستان در ترکیه نیز از دیگر اهداف حاشیهای این جوسازیها میتواند باشد. در جمعبندی نهایی از آنچه ذکر شد میتوان گفت که اقدامات روزهای اخیر سران عرب نه برگرفته از اقتدار و یا توان آنها برای تحقق صلح و ثبات در منطقه بلکه نشات گرفته از تزلزل و ضعفهای شدید آنهاست که با دلبستن به حمایتهای آمریکا به دنبال پنهانسازی این وضعیت بحرانی هستند.
نویسنده: فرامرز اصغری