آنچه درباره سرانجام برجام پیشبینی میشد در حال وقوع است؛ مصداق حرفمان تحریمهایی است که از سوی آمریکاییها پشت سر هم وضع میشود.
در حالی که هنوز نتایج توافق هستهای کام ایران را شیرین نکرده است، زمزمههایی به گوش میرسد که قرار است، تحریمهای آمریکا علیه ایران ۱۰ سال دیگر تمدید شود.
مذاکرات فشرده میان ایران و ۱+۵ و در واقع مذاکرات ایران و آمریکا ظرف ۲ سال به نتیجه رسید که حاصل آن توافق هستهای بود که به برجام شهرت دارد.در این توافق دو جانبه که هم جنبه حقوقی دارد و هم جنبه بینالمللی دو طرف متعهد شدند که تعهدات خود را در قبال توافق انجام دهند. به گزارش میزان، بر اساس این توافق هستهای، جمهوری اسلامی ایران متعهد شد که فعالیتهای صلحآمیز اتمی خود را محدود کند. از تعداد سانتریفیوژهای خود بکاهد، آب سنگین اراک را تعطیل کند، اورانیوم غنی شده خود را بفروشد و برخی محدودیتهای دیگر، در قبال چنین امتیازاتی از سوی ایران، طرف مقابل که اصلیترین آن آمریکا است، قرار بود تحریمهای اقتصادی علیه کشورمان را لغو کند.
تاکنون یک سال از اجرای برجام می گذرد و جمهوری اسلامی ایران همچنان پایبندی خود را به تعهدات نشان داده است. این نکتهای است که تاکنون هم آژانس بینالمللی انرژی اتمی آن را تأیید کرده است و هم آمریکا به آن اعتراف کرده و بهانه را از دست آنها گرفته است اما در مقابل، ایران هنوز نتایج برجام را احساس نکرده، ابتدا بر اساس توافق هستهای قرار بر لغو تحریمها همزمان با اجرای برجام از سوی دو طرف بود، ایران تعهدات خود را آغاز کرد اما آمریکا تن به اجرای تعهدات خود نداد، پس از مدتی لغو تحریمها به تعلیق تحریمها تغییر یافت، اما این بازیها به همینجا ختم نشد بلکه تبدیل به یواش یواش تعلیق شدن تحریمهای اقتصادی گشت. رهبر معظم انقلاب که از همان ابتدا پیشبینی میکردند که آمریکاییها زیر وعدههای خود بزنند و توافق را زیر پا بگذارند، توصیهها، دستورات و راهکارهای لازم را به اعضای تیم هستهای کشورمان ارائه کردند تا از خدعه و نیرنگ آمریکا در امان باشند. حضرت آیتالله خامنهای در ۱۱ مرداد ۹۵ در دیدار اقشار مردم، گذشت بیش از ۶ ماه از آغاز اجرای توافق هستهای را یادآور شدند و سؤال کردند: «مگر بنا نبود تحریم های ظالمانه رفع شود تا در زندگی مردم اثر بگذارد آیا پس از ۶ ماه هیچ تأثیر ملموسی در زندگی مردم دیده می شود؟ اگر نقض عهد امریکاییها نبود آیا دولت نمیتوانست در این مدت کارهای فراوانی انجام دهد؟» حتماً تیترهایی که در زمان اجرای برجام در برخی روزنامههای صبح کشور به چاپ رسید، در خاطرهها باقی مانده است.
بازخوانی برخی از این تیترها خالی از لطف نیست
تحریمها به تاریخ پیوست، صبح بدون تحریم، اینک بدون تحریم، خلاص شدیم، تحریم تمام شد، این تنها بخشی از تیترهایی بود که برخی روزنامههای سال گذشته در دی ماه به چاپ رساندند و تحلیلهای خود را از برجام ارائه دادند.
همانطور که می بینید، تیترها متعلق به خوشبینیهایی است که نسبت به آمریکا دارند، اکنون پس از گذشت نزدیک به یکسال از اجرای برجام آیا باز هم خوشبین هستند؟
اما در مقابل چنین تیترهایی با خوشبینی افراطی، برخی رسانههای دیگر تیترهای متفاوتی زدند، مانند؛ روز اجرا در راه- نوبت به تحقق وعدهها رسید، آغاز راستیآزمایی، ما به قولمان عمل کردیم حالا نوبت شماست، تحریمهای جدید در روز لغو تحریمها و عناوین دیگر که نشان از دور اندیشی در تحلیلها داشت.
رهبر انقلاب در ۲۵ خرداد ۱۳۹۵ در دیدار سران سه قوه، مسئولان و کارگزاران نظام، مدیران ارشد دستگاههای مختلف و عناصر فعال سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خاطرنشان کردند: «آمریکاییها تحریمهای اولیه را بهطور کامل حفظ کردهاند که این مسئله بر تحریمهای ثانویه نیز که قرار بود برطرف شود اثر میگذارد. دستاندرکاران به این واقعیات توجه و دقت کنند و این حرف را تکرار نکنند که تحریمها برداشته شده است.»
و اما علیرغم وعدهها، سخنان و مطالبی که از سوی برخی مسئولین سیاسی کشور درباره برجام و اجرای تعهدات طرف مقابل به ویژه آمریکا گفته شده، تعهدات آنها اجرایی نشده است، اکنون هم کنگره در تلاش است تا همزمان با پایان دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، تحریمهای کنونی را تا ۱۰ سال دیگر تمدید کند!
خبرگزاری رویترز در همین زمینه گزارش داده است، رهبران حزب جمهوری خواه تلاشهایی را برای تمدید ۱۰ ساله قانون تحریمهای ایران آغاز کردهاند. در حالی که تحریمهای اختصاصی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران اواخر آبان ماه امسال پایان مییابد، این خبرگزاری به نقل از دستیاران چند سناتور و اعضای مجلس نمایندگان آمریکا خبر داده که جمهوریخواهان به دنبال تمدید ۱۰ ساله این تحریمها هستند. خبرگزاری رویترز نوشت که اعتبار قانون فعلی تحریمهای ایران روز ۳۱ دسامبر (۱۱ آذر) به پایان میرسد و به همین دلیل کنگره آمریکا قصد دارد کمی بعد از برگزاری انتخابات - که ۱۸ آبان است - تمدید این قانون را به رای بگذارد.
این اقدام به تصویب قانونی در زمان بیل کلینتون باز میگردد، قانون داماتو که هم نام با یکی از نمایندگان کنگره است، در آن زمان تحریمهایی را علیه ایران وضع کرد که بر اساس آن هر شرکتی اجازه ندارد بیش از ۴۰ میلیون دلار در سال با ایران داد و ستد کند یا سرمایه گذاری داشته باشند.
این تنها اقدام تازه کنگره آمریکا علیه ایران نیست، بلکه آنها دو طرح دیگر را برای تمدید قانون تحریمهای ایران به سنا پیشنهاد دادهاند.