ناظران سیاسی بر این باورند؛ ارائه طرح ۴مادهای از سوی جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران یمن حاکی از حسن نیست تهران برای حل مشکلات و مسائل منطقه‌ای است و این طرح را تا به امروز به طرق مختلف و با طرف‌های متعدد منطقه‌ای و بین المللی مطرح کرده است.
مذاکره یمنی - یمنی در حالی از ۱۵ آذر با حضور نمایندگانی از یمن در استکهلم سوئد آغاز شده است که سفیر ایران در لندن از گفت‌وگوی هیئت‌های ایران و چهار کشور اروپایی برای حمایت از این مذاکرات در بروکسل خبر داد.
سیدهادی افقهی از کارشناسان مسائل منطقه‌ای در همین ارتباط می‌گوید؛ اولین بار جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا برگزاری این جلسات را بعد از کشته شدن جمال خاشقجی مطرح کرد و گفت: وقت آن رسیده است دو طرف جنگ در یمن، به سوئد بروند و در خلال یک ماه به راه حل‌هایی برسند تا جنگ یمن پایان یابد. متیس مکان و زمان این اجلاس را دقیقا مشخص کرده بود. حوثی‌ها برای اینکه بهانه را از دست عربستان و آمریکا بگیرند، آماده حضور در این نشست شدند، اما برای شرکت در آن، پیش شرط گذاشته و اعلام کردند کسی که خواهان اتمام جنگ است باید اقداماتی برای نشان دادن حسن نیست خود داشته باشد.
حسین شیخ الاسلام مشاور سابق وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با مهر، در خصوص برگزاری مذاکرات اخیر پیرامون حل بحران یمن در سوئد و نقش ایران در دست یابی به صلح و مذاکره طرف‌های درگیر در بحران یمن، گفت: باید به نیروهای انصارالله تبریک بگویم که با مقاومت و ایستادگی که داشتند توانستند به طرف‌های متجاوز این موضوع را تفهیم کنند که راهکار حل بحران یمن نظامی نیست و تنها از طریق سیاسی می‌توان به نتیجه رسید.
وی گفت: نیروهای ائتلاف متجاوز و حامیان غربی و آمریکایی آنها امروز بر اثر مقاومت مردم مظلوم یمن و نیروهای انصارالله حاضر به نشستن پای میز مذاکره شدند و این دستاورد بزرگی به حساب می‌آید.
شیخ الاسلام تصریح کرد: طرف متجاوز قصد داشت با تحمیل محاصره زمینی، دریایی، هوایی و تحریم کالاهای مورد نیاز مردم اعم از دارویی، غذایی و دیگر اقلام مورد نیاز، یمنی‌ها را به تسلیم وادارند.
مشاور سابق وزیر امور خارجه در خصوص شرایط منطقه استراتژیک الحدیده تاکیدکرد: به نظر من الحدیده باید منطقه بیطرف اعلام شود، طرف متجاوز نباید به دنبال این باشد که آنچه را در میادین عملیاتی به دست نیاورده در مذاکره به دست آورد؛ قطعا آنها این نکته را می‌دانند که به عنوان یک شکست خورده وارد مذاکره شده‌اند و نه یک طرف پیروز و این یک موفقیت بزرگ برای انصارالله و نشانی از پیروزی دیگری برای مظلومین در برابر مستکبرین به حساب می‌آید.
وی در خصوص نقش ایران در حل بحران یمن از طریق سیاسی، گفت: جمهوری اسلامی ایران در موضوع بحران یمن از همان ابتدا با مطرح کردن برنامه ای ۴ مادهای خواستار آتش بس و گفت‌وگو میان طرف های درگیر بوده و این موضوع را تا به امروز به طرق مختلف و با طرف‌های متعدد منطقه‌ای و بین المللی مطرح کرده است.
شیخ الاسلام ادامه داد: ایران در موضوع یمن همانطور که در مساله سوریه هم اینگونه بود، طرحی ۴ مادهای را ارائه کرد که نشان از حُسن نیت ایران در حل مشکلات و مسائل منطقه‌ای دارد.
مشاور سابق وزیر امور خارجه اظهارداشت: ایران تلاش بسیاری انجام داد که در کنار پایداری و مقاومت بسیاری که مردم یمن تا کنون از خود نشان دادند، صدای رسای مظلومیت یمنی‌ها به اروپایی‌ها و دیگر مناطق جهان باشد و منطق آنها را برای دیگران تبیین کند که فکر می‌کنم این اتفاق امروز افتاده است.
وی با بیان اینکه منطق غربی ها بر اساس ثروت و قدرت است و امروز پس از گذشت قریب به چهارسال مشخص شد که این روش بی‌نتیجه است، تصریح کرد: سعودی‌ها صدها میلیارد دلار برای این جنگ هزینه کردند و تسلیحات خارجی خریدند اما، آیا این روش جواب داد؟ خیر قطعا این این میزان هزینه هنگفت ائتلاف متجاوز هم نتوانست اراده یمنی‌ها را درهم بشکند.
شیخ الاسلام در پایان خاطرنشان کرد: باید این موضوع را مد نظر داشت که در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به توافقات انجام شده در مذاکرات، انصارالله همچنان توان ادامه جنگ را دارد، اما این طرف مقابل است که توان ادامه نبرد نظامی را ندارد چرا که افکار عمومی جهان به قدری نسبت به مساله قتل خاشقجی حساس شده که دیگر هزینه اقدامات ماجراجویانه سعودی در عرصه بین المللی بسیار افزایش پیدا کرده و در نهایت آنها ناچار هستند که به خواست انصارالله تن درنهند.
گام اول؛ حسن نیـت
همچنین مارتین گریفیث فرستاده ویژه سازمان ملل در یمن پیشنهاد کرد تعدادی از مجروحان را از صنعا به مسقط می‌رسانند که به‌عنوان حسن نیت باشد تا کم‌کم به سمت آزادسازی مجروحان و اسرای دو طرف بروند. این گام اول برداشته شد و بعد در یک هواپیمای دیگر، اعضای انصارالله به سرپرستی محمد عبدالسلام به سوئد رفتند تا امروز که به روز سوم این نشست رسیده‌ایم، یک یادداشت تفاهم اولیه بین دو طرف شرکت کننده امضا شده است.
عماد نجار نیز به میزان می‌گوید: مدت زمان جنگ عربستان و متحدانش در یمن به ۴ سال رسیده و تبدیل به باتلاقی برای آنها شده است. شرایط یمن به گونه‌ای پیش می‌رود که برخی کشور‌ها برای تامین منافع خود، برخی برای آرام کردن فضای ملت‌های‌شان و عد‌ه‌ای هم مانند ایران برای قطع کردن این جنایات در یمن خواستار انجام مذاکره برای آتش‌بس در یمن هستند.
طبق گفته این کارشناس مسائل منطقه‌ای، انجام مذاکرات صلح میان طرف‌های یمنی در دوره‌های مختلفی صورت گرفته است، از جمله در دی ماه سال ۹۴ در ژنو که این مذاکرات بی‌نتیجه ماند و خاصیتی برای ملت یمن نداشت. پس از آن مذاکرات اردیبهشت ۹۵ در کویت بود که آن دور مذاکرات نیز با کارشکنی‌های رژیم جنایتکار آل‌سعود بی نتیجه ماند. در ۱۵ شهریور سال ۹۷ هم، مذاکراتی برای صلح و آتش بس انجام شد که مجددا با کارشکنی آل‌سعود بی‌نتیجه ماند.
نجاد تاکید می‌کند: طرح واقعی که می‌تواند یمن را از این بحران نجات دهد، طرح پیشنهادی ایران است. این طرح ۴ مادهای است و اصلی‌ترین موضوع آن ملت یمن است. بند اول طرح ایران به برقراری آتش بس در یمن تعلق دارد. بند دوم، ارسال فوری کمک‌های انسان دوستانه برای بیرون آمدن مردم یمن از قحطی است. بند سوم، راجع به شروع گفت‌وگو‌های ملی یمنی- یمنی و بند جهارم نیز در رابطه با تشکیل دولت فراگیر، بدون دخالت بیگانگان است.
بی‌میلی سعودی‌ها به راه حل سیاسی
محمدصادق کوشکی نیز گفت: با توجه به اینکه سعودی‌ها خواهان خاتمه بحران یمن، با جنگ هستند، گفت‌وگو‌های صلح یمنی تاکنون به‌نتیجه نرسیده است. از سوی دیگر، جناح حامی منصور هادی در مذاکرات، هیچ آزادی و استقلالی ازخود ندارد و تابع سعودی‌ها هستند. علیرغم اینکه انصارالله تلاش داشتند که با گفت‌وگو بحران یمن حل شود، ولی مذاکرات در هیچ کدام از دوره‌های سابق نتیجه‌ای نداشته و خیلی اوقات طرفداران (منصور هادی) عملا جلسه را بی نتیجه ترک کرده‌اند.
این کارشناس مسائل امور بین الملل تاکید کرد: سعودی‌ها ناگزیر به استفاده از راه حل سیاسی شده‌اند وگرنه آنها هیچ علاقه‌ای به پایان یافتن بحران یمن از طریق شرایط سیاسی ندارند.
همچنین حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در لندن در نوشتاری گفت: در حالی که طرف‌های یمنی در استکهلم مشغول مذاکره رو در رو هستند، هیئت‌های ایران و چهار کشور اروپایی برای حمایت از این مذاکرات در بروکسل گفت‌وگو می‌کنند.
اشاره بعیدی‌نژاد به سفر هیئت ایرانی به سرپرستی حسین جابر انصاری دستیار ارشد وزیر امور خارجه به بروکسل مقر اتحادیه اروپا و مذاکرات آنها با طرف اروپایی پیرامون وضعیت یمن است.
محمد جواد ظریف دو روز پیش از حصول توافق اولیه بین طرف‌های یمنی در مذاکرات سوئد استقبال کرد و در نوشتاری گفت: ایران از توافقات اولیه بین طرف‌های یمنی در استکهلم تحت نظارت فرستاده ویژه سازمان ملل استقبال کرده و از تداوم مذاکرات برای دستیابی به توافق نهایی بر سر تمام مشکلات حمایت می‌کند.
وزیر امور خارجه ایران همچنین خواستار پایان حملات ائتلاف سعودی به یمن شد و تاکید کرد: دیگر زمان آن رسیده که متجاوزان خارجی به حملات هوایی خود و جنایاتشان علیه بشریت پایان دهند.
حسن روحانی نیز در پایان جلسه روسای قوای سه گانه، گفت: آن‌هایی که می‌خواستند یمن را در اشغال داشته باشند امروز احساس می‌کنند که راهی جز صلح ندارند، جمهوری اسلامی ایران نیز از مذاکرات یمنی یمنی پشتیبانی می‌کند و امروز نشانه‌های رسیدن به آرامش بیش از گذشته در یمن آشکار است؛ در سوریه نیز اوضاع این چنین است و این امر به معنای موفقیت جمهوری اسلامی در مسائل منطقه‌ای است. میزان
