ترکیه همواره بر آن بوده تا خود را بازیگری فعال در معادلات منطقه‌ای و جهانی معرفی نماید. رویکردی که در دو قالب ایدئولوژی و منافع ملی صورت گرفته است. نکته قابل توجه در عملکردهای اخیر ترکیه مواضع این کشور در قبال سوریه و فلسطین است. رجب طیب اردوغان دیروز مدعی شد که ارتش ترکیه در فاصله کوتاهی بعد از کشته‌شدن چهار نظامی و زخمی شدن نُه نفر از این کشور، چهل موضع ارتش سوریه را هدف قرار داده که در حمله حداقل ۳۰ تا ۳۵ سرباز سوری کشته شده‌اند. رئیس‌جمهور ترکیه گفت که آنکارا مصمم است عملیات در شمال سوریه را ادامه دهد و به هر حمله‌ای علیه نظامیان ترکیه‌ای واکنش نشان خواهد داد. همچنین وزارت دفاع ترکیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که دست‌کم چهار نظامی این کشور در حملات ادلب سوریه کشته و نُه نظامی ترکیه نیز زخمی شده‌اند. نکته قابل توجه آنکه مرکز آشتی روسیه ساعاتی پس از این حمله در بیانیه‌ای اعلام کرد که دلیل هدف قرار گرفتن نیروهای ترکیه، عدم هماهنگی خود آنها برای جابه‌جایی بوده و می‌بایست پیش از هر جابه‌جایی نیروهای روسیه و سوریه را در جریان قرار می‌دادند. همزمان با این اقدامات مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه ضمن حمایت از بیانیه نشست فرق‌العاده اتحادیه عرب در رد طرح صلح ادعایی «معامله قرن» آمریکا، خواستار رد این طرح ضد فلسطینی در نشست سازمان همکاری اسلامی شده است. وی با انتقاد مجدد از طرح آمریکایی-صهیونیستی موسوم به «معامله قرن»، این طرح را اشغالگرانه توصیف کرد. در همین چارچوب اردوغان نیز بارها بر رد این طرح تاکید و خواستار حمایت از فلسطین شده است.
نگاهی این مواضع نشانگر نوعی تناقض رفتاری در عملکرد ترکیه است که شاید بتوان آن را در عدم تناسب میان نگاه منافع ملی بر اساس رویکرد آتاتورکی و نگاه ایدئولوژیک اسلام گرایانه ترکیه تحلیل نمود. این مواضع این سوال اساسی را ایجاد می کند که اگر ترکیه واقعا به دنبال حمایت از فلسطین است چرا به بحران سازی علیه سوریه روی آورده است. اقدام علیه سوریه از یک سو اقدام علیه بخشی مهم از مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی است و از سوی دیگر تغییر اولویت منطقه از فلسطین به سوریه است که عملا در چارچوب منافع رژیم صهیونیستی می‌شود. به عبارتی دیگر می‌توان گفت که رفتارهای ترکیه در عمل نمی‌تواند کمکی ب مسئله فلسطین داشته باشد چرا که در عمل به مولفه‌ای برای امنیت رژیم صهیونیستی مبدل شده است حال آنکه اگر ترکیه واقعا به دنبال حمایت از فلسطین است باید از اقدامات تحریک آمیز علیه سوریه خودداری نموده و با این کشور علیه تروریسم و تهدیدات رژیم صهیونیستی وارد عمل شود.
نویسنده: سید مهدی لنکرانی
