از ابتدای هفته جاری سکان هدایت بانک مرکزی به عبدالناصر همتی سپرده شد.
شخصی که تا پیش از این در سمتهای همچون رئیس کل بیمه مرکزی برای دو دوره و مدیرعاملی بانک ملی و... ایفا نقش کرده است و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان موفقیتهای خوبی را در هر یک از این عرصهها داشته باشد به طوری که زمینهسازی برای حضور شرکتهای خصوصی در صنعت بیمه تنها یکی از افتخارات وی به شمار رفته و میرود.
به اعتقاد تحلیلگران این موفقیت و استقلال رویه وی در کار به حدی بوده که وی در دور اولی که به عنوان رئیس کل بیمه مرکزی در این ارگان ایفای نقش میکرد نتوانست در برابر فرمایشات دستوری که به قول خودش تبعات منفی برای این صنعت داشت؛ گوش به فرمان باشد و همین سبب شد تا عطای رئیس کلی را به لقای آن بخشید و از این سمت با گذشت تلاش بیوقفهای که برای سالهای متمادی در عرصه آن داشت کنارهگیری کند.
بررسی کارنامه کاری همتی از سازگاری بالایی وی خبر میدهد به این ترتیب که وی در تمام سالهایی که جناحهای مختلف روی کار بودهاند توانسته پستهای کلیدی قابل توجهی را در دست گرفته و به کار خود ادامه دهد. همتی با وجود این کارنامه موفق؛ زمانی که در سمت مدیرعاملی بانک ملی ایفای نقش میکرد ؛در پاسخ به این سوال که اگر بازگردید به بیمه مرکزی چه اقداماتی را اجرایی و عملیاتی خواهید کرد گفت: "هیچ وقت باز نخواهم گشت".
زمانی که همتی به عنوان مدیرعامل وقت بانک ملی؛ چشم در چشم خبرنگار اینگونه به ماجرا نگاه میکرد که دیگر به بیمه مرکزی باز نمیگردد هیچگاه فکر نمیکرد که دست روزگار و شرایط کشور کار را به جایی برساند که وی بار دیگر تکیه بر این مسند بزند.
حال دست روزگار به شکل دیگری رقم خورده و وی را در جایگاهی قرار داده که به گفته تحلیلگران بحرانیترین شرایط ممکن است و اینکه آیا همتی از پس مدیریت این بازار بر میآید و یا اینکه رویهای مانند سیف را در پیش میگیرد همچنان محل بحث و بررسی است و باید آن را به دست زمان سپرد تا بار دیگر تاریخ اقتصاد کشور نشان دهد که این رجل سیاسی اقتصادی چگونه سکان بانک مرکزی را هدایت خواهد کرد و آیا میتواند کشتی بانک مرکزی را در توفان بازار ارز و سکه و طلا به سلامت به مقصد رسانده و آرامش را به این بازارها باز گرداند یا خیر.
ویژگیهای مدیریتی
برخی کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در تشریح ویژگیهای عبدالناصر همتی به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی با تکیه بر ۲ ویژگی مطلوب وی؛ابراز امیدواری میکنند تا در مقایسه با سیف ، عملکرد بهتری را را شاهد باشیم.
این گروه با تکیه بر تحصیلات همتی میگویند؛ با درنظر داشتن این مساله که همتی فردی اقتصاد خوانده است به نظر میرسد که با تسلط کاملتیری بر علم اقتصاد عمل کند. به اعتقاد این کارشناسان از سوی دیگر تجربه حضور در سمتهای مدیرعاملی بانک ملی و رئیس کلی بیمه مرکزی از جمله مزیت هایی است که میتواند نوع نگاه کارشناسان و منتقدان به حضور وی در این سمت را مثبتتر کند.
منتقدان و تحلیلگران اقتصادی در کنار این ویژگیها، همتی را در جرگه رجال سیاسی قرار داده و معتقدند مجموع این موارد میتواند کمک حال مناسبی برای داشتن یک کارنامه قابل قبول برای همتی در این سمت باشد.
این منتقدان با تمام ویژگیهایی که برای همتی قایل هستند؛ مختصات شرایط کنونی اقتصاد را مساله مهمی دانسته و میگویند؛ همتی در شرایطی وارد بانک مرکزی شده که اقتصاد با بحران روبهروست و با این شرایط میتوان گفت شرایط کنونی برای متولی جدید بانک مرکزی؛ شرایط با توجه به نوسانات بازار ارز و تحریمهای که دور جدید آن درحال آغاز است، شرایط مطلوبی نیست.
به اعتقاد این کارشناسان این شرایط نحوه کار برای همتی را بسیار سخت کرده و به نظر میرسد وی برای کسب موفقیت در این عرصه باسد تصمیمات جسورانهای اتخاذ کند. بیشک شرایط کنونی جای هیچگونه ملاحظه کاری را برای رئیس کل نگذاشته و جا دارد تا به منظور بهبود شرایط تصمیمات پرریسکتری اتخاذ شود که این مهم هم به زمان نیاز دارد.
تحلیلگران اقتصادی در کنار موارد یاد شده ۲ نکته کلیدی را مدنظر قرار داده و معتقدند اعتقاد عملی و باور اجرایی به استقلال بانک مرکزی و همچنین جسارت در تصمیمگیریها ۲ شاه کلید اصلی در کسب موفقیت در عرصه ریاست بانک مرکزی برای همتی است.
به گفته اینافراد دیر یا زود بازارهای اقتصادی کشور از جملهارز و سکه و طلا به آرامش میرسد و چه بهتر که رسیدن به این آرامش با استقلال بانک مرکزی همراه باشد. به سخن دیگر کارشناساناین عرصه براین باورندکه اگر بانک مرکزی شرط رسیدن به آرامش را دستیابی به استقلال عنوان کند میتواند از شرایط موجود حداکثر استفاده در جهت به استقلال رسدن بانک مرکزی را ببرد.
ضمانتهای نادیده
در مقابل این نوع نگاه کارشناسان اما آنچه مهم و قابل توجه به نظر میرسد بیشک ضمانتهایی است که همتی مدعی است در اختیار دارد و با استناد به آن ضمانت زمام امور بانک مرکزی را در دست گرفته است که امید میرود اینچنین باشد. بیشک اگر این ضمانتها وجود داشته باشد تا همتی با اختیار کامل و بر مبنای آنچه علم اقتصاد میگوید عمل کند به نظر میرسد کارنامه وی درخشانتر خواهد شد اما اگر حضور وی در سمت رئیس کل بانک مرکزی و آن هم در شرایطی که تا پیش ازاین سمت سفیر چین برای وی لحاظ شده بود؛ تنها به منظور ایجاد شوک در بازار بوده باشد، قطعا نمیتوان انتظار اتفاق قابل توجهی را در این عرصه داشت.
قدر مسلم همتی و همتایان وی در چنین شرایطی معجزهگر نیستند که امید داشته باشیم با تردستیهای جذاب به یکباره هم بازار ارز را آرام کند و هم سکه را از تب و تاب گرانی، پایین آورد اما اگر مساله ضمانتها آن طور که گفته شده وجود داشته باشد و همتی اجازه داشته باشد تا با جسارت نسبت به اجرای حاکمیت شرکتی در بانکها، تغییر ترکیب سهامداران بانکی؛ تعیین تکلیف صندوقهای مالی در معرض خطر و از همه مهمتر معرفی بدهکاران بزرگ بانکی و بازپسگیری سرمایههای ملی اقدام کند و در کنار آن قوه قضاییه به در راستای همراهی و همکاری با وی گام برداد، قطعا آنچه که به نفع اقتصاد و کشور است رخ خواهد داد امادر غیر این صورت همتی هم مانند همه مدیران دولتی خواهد بود که در این سمت قرار میگیرد و خودش نیز به خوبی میداند که این میز ریاست به کسی وفا نخواهد کرد.
شفافیت برنامه ای
نکته مهم و اصلیتر هم در این میان آن است که همتی در حالی از ضمانتهای اخذ شده حرف میزند و مدعی که طرح دارد که تاکنون هیچ سند مکتوبی در این خصوص از سوی وی مشاهده نشده است و جا دارد که همتی به عنوان سکاندار اصلی بانک مرکزی در شرایطی که اقتصاد در بحران و تمام بازارها در نوسان و تلاطم؛ این مساله را مدنظر قرار دهد که با توجه به شرایط موجود هیچ مساله و موضع پنهانی در این خصوص وجود نداشته و ندارد و جا دارد که اگر طرح و برنامهای به این منظور وجود دارد با مردم به عنوان ذینفعان اصلی این اقتصاد در میان گذاشته شود و وی با اولین گام در مسیر شفاف بودن نشان دهد که شفافیت در اقتصاد حرف اول را میزند و میتوان در عین شفافیت و استقلال مسیر توسعه و پیشرفت و البته آرامش را طی کرد.
رئیس کل جدید بانک مرکزی:
برنامههای ارزی مشخصی به رئیسجمهور دادم
رئیس کل جدید بانک مرکزی با تشریح برنامههای کلان خود در حوزه سیاستهای پولی و بانکی از ارائه برنامههای خود به رئیسجمهور خبرداد.
عبدالناصر همتی در اولین سخنرانی خود در مسند رئیس کل جدید بانک مرکزی، در آیین معارفه رئیس کل جدید بانک مرکزی که با حضور اسحاق جهانگیری در ساختمان میرداماد برگزار شد، با بیان اینکه بانک مرکزی ستون اقتصادی است، گفت: افزایش تاب آوری اقتصاد در مقابل دشمنان بسیار ضروری است.
وی با اشاره به اینکه دشمنان با اعمال تحریم به دنبال از بین بردن سرمایه اجتماعی دولت و القای ضعف در اداره کشور هستند که امیدواریم این تهدید را به فرصتی به اصلاح نظام بانکی تبدیل کنیم افزود: وضعیت کنونی ارز محصول ناترازی بانک مرکزی و سردرگمی در سیاستهای ارزی است. همتی ادامه داد: عدم کنترل جریان نقدینگی، خلق نقدینگی در شبکه بانکی و نبود جایگزین مناسب برای ارز و سکه و البته جو بدبینی نسبت به آینده از سوی دشمنان در ذهن مردم است.
رئیس کل جدید بانک مرکزی با بیان اینکه برنامه هایی را در این خصوص به رئیسجمهوری ارائه کرده ام، بیان صادقانه سیاستهای پولی و ارزی بانک مرکزی به مردم را مورد تاکید قرار داد و گفت: تلاش من بر حفظ قدرت ارزی کشور و اعتبار بانک مرکزی استوار خواهد بود. وی اصلاح ناترازی در شبکه بانکی، جلوگیری از بیانضباطی در نظام بانکی و مهار نقدینگی با ابزارهای پولی و بانکی را مورد تاکید قرار دارد.
همتی حمایت از صادرات پایدار، بازار سرمایه برای جذب سرمایه را از مهمترین برنامههای خود برشمرد و افزود: سیاستگذاری پولی بانک مرکزی بر مبنای علمی تاکید خواهد کرد زیرا تجربه نشان میدهد در بدترین شرایط هم نباید مبانی علمی اقتصادی را کنار گذاشت. وی گفت: ثبات در مقررات بانکی، حذف رانت ارزی، حمایت از صادرات پایدار و بازار سرمایه برای افزایش بهرهوری از جمله برنامههای من است ضمن اینکه حتما براساس مبانی نظری علم اقتصاد پیش خواهم رفت چراکه در این بدترین شرایط نیز میتوانیم از مبانی علمی پیروی کرد.وی افزود: پیامآور ثبات فکری و احیای اعتماد به سیاستگذار خواهم بود ولی کار اصلی برای جلب اعتماد، مدیریت انتظارات است. در حوزه هدایت بازار پول نظارت قوی بر بانکها خواهیم داشت اگرچه ضمن توجه به ترازنامههای بانکی باید زمینهساز پیشگیری از خلق نوسانات بیقاعده باشیم.
رئیس کل جدید بانک مرکزی گفت: مبارزه با رانتخواران که وضعیت غیرقابل قبولی دارد باید در دستور کار قرار گیرد؛ من یک معلم اقتصاد هستم و از همه میخواهم نظرات خود را به من منعکس کنند و مستقیم با افراد جلسه خواهم داشت که اولین جلسه فردا با صاحبنظران، خواهد بود. همتی افزود: با مدیران عامل بانکها بعد از اتمام جلسه معارفه در طبقه هفدهم بانک مرکزی خواهم داشت تا وقت هدر نرود.
نویسنده: سارا علیاری