حدود سه ماه تا انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باقی است و جریان‌های سیاسی در ایران در حال آماده سازی خود برای رقابتی دیگر هستند.
به نظر می‌رسد اصول‌گرایان به دنبال نامزدی برای رقابت با روحانی و اصلاح‌طلبان و اعتدالیون به دنبال حمایت از روحانی هستند.
با این حال رئیس دولت یازدهم در نزدیکی انتخابات با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است که یکی از این چالش‌ها انتخاب ترامپ به عنوان رئیسجمهور امریکاست. اگرچه به نظر می‌رسد که روحانی چندان تصمیمات ترامپ را جدی نمی‌گیرد اما ترامپ از راه نرسیده مشکلات متعددی را برای روحانی فراهم آورده است.
تصمیمات ترامپ در ماه‌های مانده به انتخابات ریاست جمهوری ایران می‌تواند مشکلات فراوانی را برای رئیسجمهور روحانی فراهم کند.
این مشکلات تنها در محدودیت ویزا و ورود به امریکا یا ممانعت از خرید هواپیما که دولت با آن تبلیغات بسیاری را کرده بود نیست بلکه از جمله این تصمیمات موضوع نقض برجام از سوی ترامپ است چراکه ترامپ برجام را یک توافق بد برای ملت امریکا می‌داند.
رئیسجمهور جدید آمریکا در مورد برجام می‌گوید: «به نظر من، این توافق یکی از بدترین توافق‌هایی است که تاکنون منعقد شده است. من فکر می‌کنم که این توافق یکی از ابلهانه‌ترین توافقاتی است که تاکنون دیده‌ام که براساس آن، ۱۵۰ میلیارد دلار به چنین کشوری می‌دهید و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار نیز پول نقد به آن می‌دهید.»
این در حالی است که روحانی در طول عمر دولت خود تمام تلاشش را کرد که به توافق هسته‌ای با کشورهای ۱+۵ دست پیدا کند. روحانی و تیمش بر این باور بودند که با برجام می‌توان بسیاری از مشکلات کشور را حل کرد. اما این مشکلات نه تنها حل نشده است بلکه بسیاری از مشکلات نیز با آمدن ترامپ بر آن افزوده شده است و در حقیقت رشته‌هایی که روحانی در طول مدت دولت یازدهم بافته بود پنبه شد.
حالا ترامپ می‌خواهد برجام نباشد یا حداقل تغییراتی در آن ایجاد کند که این یک خطر بزرگ برای روحانی چه در انتخابات و چه در صورت پیروزی دور دوم ریاست جمهوری محسوب می‌شود.
بسیاری از صاحب نظران سیاسی و اقتصادی بر این باور هستند که میوه اصلی برجام در دولت دوم روحانی چیده خواهد شد و بر همین اساس معتقد هستند که روحانی باید در چهار سال پیش رو برجام را پیش ببرد. اما ملغی کردن برجام یا تغییر در آن توسط آمریکا، می‌تواند همه آرزوهای روحانی را بر باد بدهد و زمینه ناامید کردن مردم را از دولت تدبیر و امید فراهم کند.
در انتخابات رقبای روحانی می‌توانند از این مسئله به نفع خود استفاده کنند. چراکه بسیاری از آنها بارها تاکید کرده‌اند که امریکا قابل اعتماد نیست و اینک این نظر آنان به اثبات می‌رسد.
از سوی دیگر مشکلاتی که روحانی در مواجهه با سیاست‌های ترامپ با آن روبه‌رو شده است به جزموضوع برجام، موضوع فعالیت‌های موشکی ایران، طرح بازرسی از اماکن حساس، تحریم‌های مجدد ایران از سوی امریکا، حمایت‌ها از متحدین منطقه‌ای امریکا از جمله عربستان و رژیم صهیونیستی، که لازم است که روحانی برای آن تصمیمات شایسته‌ای بگیرد چراکه انفعال ایران در هریک از این موارد موجب خواهد شد تا مردم نسبت به انتخاب مجدد روحانی تجدیدنظر کنند.
اقتصاد غرب‌محور
از سوی دیگر رویکرد سیاست خارجی روحانی در چهار سال گذشته عمدتاً دائر بر توسعه اقتصادی مبتنی بر بهبود مناسبات با غرب بود، که با توجه به روی کار آمدن آقای ترامپ در کاخ سفید و مواضع خصمانه او با جمهوری اسلامی ایران، روحانی به طور قطع در مواجهه با مشکلات اقتصادی قرار خواهد گرفت.
این در شرایطی است که اگر روحانی مجدد در سمت ریاست جمهوری ابقا شود و بخواهد سیاست‌های خارجی و اقتصادی گذشته خود را دنبال کند حتما ً با مشکلات زیادی در برخورد با آقای ترامپ روبه‌رو می‌شود مگر اینکه آقای روحانی نسبت به سیاست خارجی خود تجدیدنظر کند.
از سوی دیگر دولت روحانی توافق هسته‌ای را تنها راه خروج ایران از انزوای اقتصادی عنوان کرده بود توافقی که به نظر می‌رسد ترامپ عقیده‌ای به آن ندارد.
حتی بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی می‌گویند با پیروزی ترامپ، حتی شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی نیز برای سرمایه‌گذاری در ایران محتاط و بی‌رغبت خواهندشد... در بهترین حالت، آنها سیاست صبرکردن و نظاره‌کردن نتیجه را در پیش خواهند گرفت که این به اعتبار روحانی و برنامه‌های اقتصادی‌اش ضربه خواهد زد چراکه درست در این زمان بود که وی به جذب سرمایه سرمایه‌گذاران خارجی چشم دوخته بود.
نبود مشاور و حامی
در عین حال روحانی برای مقابله با ترامپ احتیاج به یک مشاور و حامی بزرگ داشت. مشاوری و حامی که دیگر نیست. هاشمی می‌توانست کمک بزرگی به روحانی برای عصر ترامپ باشد. هاشمی تجربه سیاسی فراوانی به ویژه در عرصه بین‌الملل داشت و می‌توانست پاتک‌های خوبی را برای تک‌های ترامپ علیه ایران طراحی کند. حالا او نیست و روحانی مانده است و یک ترامپ؛ ترامپی که حتی برخی او را دیوانه خطاب می‌کنند.
نگاهی به ۴ سال آینده
در نهایت ۴ چهار سال آینده چهار سال راحتی برای ایران به دلیل رویارویی با آمریکا نخواهد بود. به همین دلیل یا باید جایگزین قدرتمندتر از حسن روحانی در کاخ ریاست جمهوری نشاند یا حسن روحانی جدیدی با تغییر در سیاست‌های خود و برخلاف چهار سال گذشته در ساختمان پاستور قرار گیرد و عملکرد خود را در مواجهه با آمریکا مورد تجدیدنظر قرار دهد.
از سوی دیگر دولت روحانی باید تاکید کند که توافق هسته‌ای بین ایران و ۶ کشور از جمله آمریکا بسته شده است. این بدین معناست که به جز آمریکا ۵ کشور دیگر جهان حق تصمیم‌گیری در مورد برجام را دارند.
دستگاه دیپلماسی روحانی باید تلاش کند با رایزنی‌های سیاسی خود این ۵ کشور را با خود همراه کند. همراه شدن جامعه جهانی با ایران در برابر آمریکا، می‌تواند زمینه‌ساز تداوم برجام باشد.
در عین حال روحانی باید با اقتدار در راستای تقویت بنیه دفاعی و تامین امنیت کشور اقدام کند و در زمینه دستورات و اظهارات ضدایرانی اخیر رئیسجمهور آمریکا مواضع متناسبی اتخاذ کند. در عین حال به امریکا نشان دهد که جبهه مقاومت مهمترین سد در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا در غرب آسیا است و امریکا به راحتی نمی‌تواند در این زمینه مانع از اقتدار ایران در منطقه شود.
کتایون مافی
