گام با تاخیر اروپا برای اجرای کانال سازوکار مالی ویژه در قبال تعهدات برجام درحالی روز پنج شنبه رونمایی شد که این سازوکار با نام اینستکس تنها روی نیازهای ضروری جمهوری اسلامی ایران تمرکز دارد و از طرف دیگر بحث اجرای اف.ای.تی.اف پیش شرط اروپا برای تداوم و اجرای این کانال مالی شده است.
گویا اروپا میخواهد با رونمایی از این سازوکار مالی، خواستههای خود را به ایران تحمیل کند و به بیان دیگر کلاه گشاد دیگری بر سر ملت ایران بگذارد و در واقع در ایران معامله به ایران بازهم نسیه دهند. کارشناسان و تحلیلگران در قبال موضوع ثبت اینستکس یا همان کانال مالی ایران و اروپا، بر این باورند؛ این سازوکارمالی به نوعی امتیاز گرفتن از تهران محسوب میشود.
اینستکس یک روش گرفتن امتیازات بیشتر از ایران است
کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینستکس از سوی اروپا و گره زدن آن به اف.ای.تی.اف گفت: این یک روش گرفتن امتیازات بیشتر از ایران است یعنی امتیازاتی بیشتر از آنچه که در برجام دادیم.
فواد ایزدی در گفتوگو با مهر در خصوص ترتیبات اخیر اروپا اینستکس در قالب تداوم همکاری های تجاری با ایران در قالب برجام اظهار داشت: هر چقدر از زمان خروج آمریکا از برجام بیشتر میگذرد این تحلیل قوت بیشتری پیدا می کند که آمریکا و اروپا در یک بازی پلیس خوب-پلیس بد با ایران رفتار میکنند که آمریکا نقش پلیس بد و اروپا نقش پلیس خوب را بازی می کنند.
وی گفت: اروپاییها می خواهند با تأخیر فراوان، یک سری امتیازات ضعیف را به ایران بدهند؛ البته این نظر آمریکا هم هست و همانطور که رهبر انقلاب هم اشاره داشتند، آنها از برجام سود بردند، آنها این طور تصور میکنند که میتوان در قالب برجام از ایران بیشتر امتیاز گرفت و از طرفی با فشار و تحریم بیشتر حتی به فکر سرنگونی نظام هم هستند که اینها از جمله دلایل اصلی خروج آمریکا از برجام به حساب میآید.
ایزدی افزود: آمریکا میخواهد مطمئن شود که ایران در برجام میماند و این را از طریق اروپا انجام میدهد که هدفشان نگه داشتن ما در برجام و تداوم فشارها و تحریمها روی ایران است تا در نهایت امتیازهای بیشتری را از ایران بگیرند.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: امروز ما شاهد عملیاتی شدن برنامه آمریکاییها در قبال ایران هستیم، اگر تصور آمریکا این هست که ما از برجام خارج میشویم رفتار برخی در داخل این را به آنها اعلام میکند که تصورشان درست است و اگر این ذهنیت وجود دارد که میتوانند از ایران امتیازهای بیشتری را بگیرند ما این تصور را هم تایید میکنیم. مخصوصا زمانی که ما مداوم طرف مقابل را تهدید میکنیم اما کار خاصی انجام نمیدهیم. شش ماه پیش گفتیم زمان گذشته است و الان هم همین حرف را میگوییم این مناسب نیست و باعث می شود در محاسبات طرف مقابل این طور نشان داده شود که ما کار خاصی را صورت نخواهیم داد.
ایزدی گفت: به اعتقاد من امروز اروپا نقش خود را باز میکند، آمریکا هم نقش خود را عدهای هم در داخل با فعالیتهایی که انجام میدهند در تکمیل این پازل نقش دارند.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به طرح اینستکس از سوی اروپاییها و گره زدن آن به اف.ای.تی.اف تصریح کرد: این یک روش گرفتن امتیازات بیشتر از ایران است، یعنی علاوه بر امتیازاتی که ما در برجام به آنها دادهایم، این موضوع هم میخواهند امتیازات دیگری از ما بگیرند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: آنها در طرح اینستکس دارو و مواد غذایی را مطرح کردند، در حالی که هیچ گاه این دو موضوع مورد تحریم واقع نشده بوده و دور زدن این تحریم مسئله خاصی نیست که بخواهند از ایران در قبال آن امتیاز بگیرند.
اشکالات کانالی مالی اروپا با ایران
محمد جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در مصاحبه با میزان، سه اِشکال عمده اقدام اروپا در ثبت کانال مالی با ایران را برشمرد و اظهار کرد: آنچه توسط سه کشور اروپایی به عنوان یک ترتیبات خاص مالی برای دور زدن تحریمها و به نحوی منفعت رسانی به ایران از برجام، با بوق و کرنای فراوان اعلام شده، دارای سه اشکال عمده است.
وی با اشاره به اینکه این موضوع بسیار دیر اعلام گردیده است، تاخیر فوق را حساب شده دانست و گفت: اروپاییها بنا بود ظرف دو سه هفته پاسخ دهند، ولی به خیال خودشان عمدا برای هماهنگی با آمریکا صبر کردند که اوضاع اقتصادی ایران هم آسیب ببیند.
دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در تبیین اشکال دوم تصریح کرد: این کانال مالی بسیار محدود است، اگر بنابود در رابطه با اقلام دارویی و غذایی حساس بحث کنیم که این منافع ما از برجام نیست؛ چرا که این موضوعات در قطعنامههای سازمان ملل استثنا شده است و در همه تحریمهایی که در دنیا برای کشورها میگذارند غذا و دارو استثنا میشود، لذا این دیگر منت ندارد.
وی با اشاره به اینکه در این سازوکار مالی در سیستم تقنینی کشورمان دخالت آشکار شده است، افزود: اروپاییها این همکاری را به تصویب سریع لوایح مربوط به اف.ای.تی.اف منوط کردهاند.
این تحلیلگر ارشد در امور سیاسی با تاکید بر اینکه به نظر بنده دولت به هیچ وجه نباید واقعا به طور نسیه معامله کند، گفت: ما در برجام یک نسیه بزرگ معامله کردیم و کلاهی به این بزرگی سرمان رفته است، این همه فعالیتهای هستهای خودمان را محدود و متوقف کردیم و تعهدات را پذیرفتیم که در حال حاضر در خطر این هستیم که این تعهدات برای ما دائمی شود و هیچ دستاوردی هم نداشتیم.
وی معامله دوباره به طور نسیه را مصداق این موضوع دانست که مومن از یک سوراخ دوبار بلکه چندبار گزیده شود و در بیان پیشنهادات خود به رییس جمهور اظهار کرد: پیشنهاد بنده به جناب دکتر روحانی این است که دولت بلافاصله از مجمع تشخیص مصلحت نظام تقاضا کند که بررسی لایحه پالرمو و همه لوایح مربوط به اف.ای.تی.اف به تاخیر بیفتد تا ترتیباتی که حضرات اعلام کردند چند ماهی عملی شود و بعد ببنیم که عملی میشود یا خیر.
محمدجواد لاریجانی با بیان اینکه باید نقش فشار خارجی در سیستم تقنینی کشورمان کاملا از بین برود، گفت: باید به غربیها بفهمانیم که اگر در کشور نهادهای ما تصمیم میگیرند با تصمیم سه کشور اروپایی آن را نهایی نمیکنند بلکه مصالح نظام را در نظر میگیرند.