سیستان نفس ندارد، این نام کمپین مردمی است برای مشکلاتی که این روزها مردم هامون‌نشین را دچار خودش کرده است، کمپینی مردمی بدون حضور آنهایی که یادشان می‌رود سیستان و بلوچستان توجه می‌خواهد. نفس سیستان و بلوچستان از اواسط هفته قبل به شمارش افتاده حتی نمایندگان این شهر خبر از دفن روستاها با خاک می‌دهند اما چیزی که جایش خالی است ابتکار روحانی برای حل معضلات مردمی است که سه سال قبل به آنها قول گرفتن حقابه داده شده است.
۱۸ سال از روزی که مردم سیستان ابتدای صبحشان را با خنکای بادهای ۱۲۰ روزه دریاچه هامون آغاز می‌کردند گذشته است، حال این روزها سیستان انبار غله کشور نه تنها انبار شن شده بلکه لقب آلوده‌ترین شهر کشور را به همت بانوی سبز دولت تدبیر یدک می‌کشد. با این حال مردم سیستان همچنان چشم امید به ابتکار دولتی‌ها دوخته‌اند.
درون این استان هم حال و روز خوشی ندارد این روزها که نفس مردم سیستان بیش از پیش تنگ شده است مسئولین استان همچنان توپ مشکلات مردم را به زمین دیگری می‌اندازند.
در آخرین تلاش دولتی‌ها این‌بار غلامرضا اربابی مدیرکل ستاد بحران دولت تدبیر در جلسه ستاد بحران توپ آلودگی‌های هوا را به زمین رسانه ملی انداخت تا با بازی قدیمی«کی بود کی بود من نبودم» مشکلات آلوده‌ترین شهر جهان را از دوش دولتمردان بردارد و با مقصریابی به نوعی عاملان اصلی را تطهیر کند.
اربابی درخصوص اطلاع‌رسانی و مطالبات مشکل سیستان توسط مسئولین استانی با کشور اظهار داشت، وی با بیان اینکه به دلیل حساسیت موضوع دولت طرح آبرسانی قطره‌‌ای را در ۴۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی سیستان مصوب کرد، به عصر هامون گفته است که این یکی از اقدامات دولت برای رفع این مشکل بوده است!
وی بیان کرد: یکی از برنامه‌های دیگر دولت تصویب لایحه منطقه آزاد سیستان در کمترین زمان ممکن بود که با کارهای کارشناسی که انجام شد این طرح در دولت مطرح و انشاالله در مجلس رای بیاورد و نجات‌دهنده مردم باشد.
این سخنان مدیرکل ستاد بحران و گره زدن مشکلات زیست‌محیطی و گرد و خاک با لایحه منطقه آزاد نشان از عدم وجود برنامه‌ای مدون برای حل ریشه‌ای مشکل ریزگردها در سیستان دارد، به نظر می‌رسد دولت تمام چشم امیدش به لایحه منطقه آزادی است که با تلاش برخی از نمایندگان سابق استان و فشار به دولت مصوب شد.
سفر میلیونی ابتکار به سیستان
برای حل مشکل ریزگردها در هوای خوب!
اما یکی از سایت‌های منطقه‌ای سیستان و بلوچستان مدعی شده که سفرهای بانوی سبز دولت به سیستان نه تنها نتیجه‌ای برای مردم این دیار نداشت بلکه به گفته برخی یکی از سفرهای ابتکار بیش از صد میلیون تومان به دولت تحمیل کرد. به طوری که به گفته زهره طبیب‌زاده نوری نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی سفر رئیس سازمان محیط‌زیست کشور به جز حیف و میل بودجه سیستان بازدهی نداشت. این نماینده مجلس گفته بود که۱۴۰ نفر همراه خانم ابتکار در این سفر حضور داشته‌اند اما باید دید آیا افزایش تعداد افراد به معنای افزایش بازدهی است؟!
با این وجود بانوی سبز دولت تدبیر همواره روزهای توفانی سیستان نیست می‌شود و خبری از وی در خصوص رفع مشکلات سیستان یا دلجویی از مردم این دیار منتشر نمی‌شود این در حالی است که در زمان آب و هوای خوش مسئولان دولتی سفری را به منطقه تدوین می‌کنند.
ریزگردها برخی روستاها را دفن کرده است
نماینده سابق مردم زابل گفت: هرچه می‌گذرد مشکلات بیشتر می‌شود و برخی از روستاها زیر شن‌های روان مدفون شده‌اند و مردم مهاجرت کرده‌اند به نظر من کاشت درخت در کوتاه‌مدت مشکلی را حل نمی‌کند.
سیدباقر حسینی در گفت‌وگو با خبرگزاری بسیج، با اشاره به انفعال سازمان محیط‌زیست برای مقابله با ریزگردها گفت: یکی از راهکارهای مقابله با ریزگردها استفاده از ژل تثبیت شن‌های روان ساخته یک ایرانی است و بسیار هم ارزان قیمت است و هیچ خطری هم برای محیط‌زیست ندارد
وی افزود: مسئولین جلوی این خسارت سنگین که به مردم سیستان و بلوچستان و همچنین کشور وارد می‌شود را بگیرند؛ بر همین اساس ما بالاترین غلظت را به خاطر توفان‌های شن در منطقه سیستان و بلوچستان داریم.
حسینی گفت: اکثر مردم دچار بیماری‌های تنفسی و ریه وی و بخش قابل توجهی از مردم دچار بیماری‌های چشمی و پوستی هستند این‌ها را حساب بکنیم می‌فهمیم که ریزگردها واقعا خسارت جبران‌ناپذیری را وارد کرده است و این همه انسان ارزش این را ندارند که دولت یک عزم جدی داشته باشد و یک بودجه قابل توجهی را برای تثبیت شن‌های روان تصویب کند.
وی خاطرنشان کرد: هرچه می‌گذرد مشکلات بیشتر می‌شود و برخی از روستاها زیر شن‌های روان مدفون شده‌اند و مردم مهاجرت کرده‌اند به نظر من کاشت درخت در کوتاه‌مدت مشکلی را حل نمی‌کند.
ریزگردها می‌تواند ریه‌ها را از کار بیندازد
این در حالی است که ریزگردها می‌تواند آسیب بسیار جدی و حتی جبران‌ناپذیری برای افرادی که دائم در مواجهه با آن هستند به جای گذارد، در همین زمینه دکتر علی معینی با بیان اینکه ماهیت ریزگردها از هسته گل رُس است، گفت: ۵۰ درصد ریزگردها خاک رُس، ۲۵ درصد ترکیبات سیلیس و ۲۵ درصد دیگر ترکیبات سولفات داراست.
وی تصریح کرد: اندازه ذرات ریزگردها از یک تا ۱۵۰ میکرون متغیر است و ذراتی که ریزتر هستند به وسیله باد تا نقاط دورتر از منشاء تشکیل هم می‌توانند حرکت کنند.
معینی با بیان اینکه ریزگردها انواع میکروب‌ها را با خود حمل می‌کنند، گفت: میکروب‌های موجود در ریزگردها ۴۰ درصد باکتری گِرَم مثبت، ۱۵ درصد باکتری گِرَم منفی، ۱۵ درصد قارچ و مابقی سایر انواع میکروب‌ها هستند.
این متخصص ریه اظهار کرد: همچنین همراه میکروب‌ها فلزات سنگینی مانند آهن، کادمیم، نیکل و سرب نیز با ذرات ریزگرد حمل میشوند.
معینی با اشاره به ورود ذرات ریزگرد با قطر کمتر از ۱۰ میکرون به دستگاه تنفسی، گفت: این ذرات می‌توانند در راه‌های هوایی ایجاد التهاب کنند.
وی تصریح کرد: مواجهه مکرر با این ذرات در نهایت موجب آسیب جدار کیسه‌های هوایی شده و منجر به فیبروز ریه می‌شود که این فیبروز ریه هم در صورت عدم درمان می‌تواند به نارسایی ریه منجر شود که درمان فیبروز هم به سختی انجام می‌شود.
این متخصص با بیان اینکه معضل ریزگردها باید از منشاء آن حل شود، گفت: تنها راهکار ما در مقابل ریزگردها انجام اقدامات پیشگیرانه است، به طوریکه توصیه ما به همه افراد و به ویژه سالمندان، کودکان و زنان باردار این است که تا حد ممکن در زمان بروز پدیده ریزگردها از منزل خارج نشوند. وی افزود: در صورتی هم که افراد ناچار به خروج از منزل هستند باید از ماسک و ترجیحا ماسک N۹۵ استفاده کنند.
آیین‌نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده ریزگرد و غبار ابلاغ شد!
و اما از اقدامات و ابتکارات دولت همین بس که عصر دیروز معاون اول رئیس‌جمهوری آیین‌نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده ریزگرد و غبار مصوب در هیات وزیران را برای اجرا ابلاغ کرد.
گفتنی است، در ماده (۱) این مصوبه تشکیل ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار به ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست و عضویت معاونین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط مرتبط با موضوع، مورد تاکید قرار گرفته است.
آیین‌نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده ریزگرد و غبار به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط‌زیست و با استناد به اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی در هیات وزیران تصویب شده است که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری آن را برای اجرا ابلاغ کرد.
با این تفاسیر باید دید آیا دولت به ابلاغ آیین‌نامه بعد از یک هفته خاک خوردن مردم منطقه بسنده می‌کند یا واقعا ابتکار راه حلی اساسی برای مردمی که جانشان در مخاطره قرار گرفته است انجام خواهد داد.
سوشیانت آسمانی
