مجلس لوایح چهارگانه درباره عادی شدن وضعیت ایران در اف.ای.تی.اف را تصویب کرد و هم‌اکنون دو لایحه «پالرمو یا الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته» و «اصلاح قانون مبارزه با پولشویی» در مجمع تشخیص مصلحت نظام و دو لایحه « الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم» و «اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم» در شورای نگهبان است، شما چه دیدگاهی درباره تکمیل پروسه قانونگذاری این لوایح دارید؟
با تکمیل فرایند، آن لوایح قانون می‌شوند. شورای نگهبان هر مصوبه‌ای را با احکام شرع و قانون اساسی می‌سنجد و اگر تغایر ببیند ایراد می‌گیرد و مصوبه به مجلس شورای اسلامی بر می‌گردد. نماینده شورای نگهبان در کمیسیون ذی ربط حاضر می‌شود و مباحثه می‌کنند تا ایراد تغایر با قانون اساسی یا شرع برطرف شود. اگر تفاهم کنند مصوبه اصلاح و در صحن رای‌گیری می‌شود. اما اگر کمیسیون به نظر خود اصرار کند، مصوبه به شورای نگهبان می‌رود و اگر شورای نگهبان نپذیرد، مصوبه دوباره به کمیسیون تخصصی مجلس بر می‌گردد و دوباره اگر کمیسیون تخصصی مجلس اصرار بورزد، مصوبه به صحن می‌آید، در این حالت اصرار بر این مصوبه به عنوان یک مصلحت تلقی شده و برای تعیین تکلیف به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود.
مجمع به این کاری ندارد که مصوبه مجلس با شرع یا قانون اساسی مغایر است یا خیر، چون این وظیفه شورای نگهبان است و آن مرجع نظر خودش را اعلام کرده است بنابراین بررسی می‌کند که موضوع مصلحت وارد است یا خیر؟ اگر مصلحت را وارد بداند رای می‌دهد و مصوبه قانون می‌شود اما اگر مصلحت را وارد نداد رای نمی‌دهد و مصوبه قانون نمی‌شود. البته براساس آیین‌نامه می‌تواند اصلاحاتی در مصوبه اعمال کند تا حتی‌المقدور رد نشود.
نظر شما چیست؟ آیا باید این لوایح چهارگانه قانون بشوند؟ آقای ظریف در صحن مجلس گفت اگر وضعیت ایران در اف.ای.تی.اف عادی شود، تضمینی برای حل مشکلات کشور نیست اما یکی از مهمترین بهانه‌ها از آمریکا برای فشار بر ایران گرفته می‌شود.
آیا با قانون شدن این لوایح، آمریکا مودب و منصف می‌شود و دیگر هیچ بهانه‌ای نمی‌گیرد؟ جواب خیلی تعیین‌کننده است. یک زمانی می‌گوییم آمریکا همین را مسئله دارد و اگر کوتاه بیاییم مسئله اش حل می‌شود اما این طور نیست. باید نوع نگاه مان به موضوع این طور باشد که آیا مصلحت کشور ما در پذیرش این موضوع است یا خیر. اگر مصلحت در قانون شدن لوایح چهارگانه مربوط به اف.ای.تی.اف است، بپذیریم، ولو اینکه آمریکا بهانه‌های دیگری بتراشد. اما اگر مصلحت ما در پذیرش نباشد، حتی در صورت کوتاه آمدن، مطمئنا آمریکا بهانه دیگری می‌تراشد. اتفاقی که در موضوع برجام افتاد.
من خودم ۶ پیشنهاد مطرح کردم اما با آن نحوه تصویب، به طور غیرقانونی از طرح آن پیشنهادها جلوگیری شد. در حالیکه ما می‌توانستیم مصوبه بهتری داشته باشیم. اما آن شد که شد. دوستان فکر می‌کردند که آمریکا دیگر درست با ایران رفتار می‌کند. حال آنکه با عدم پایبندی به تعهدات و سپس خروج از برجام بدترین، غیراخلاقی ترین و بی منطق ترین رفتار را از خود نشان داد. آقای ظریف در مجلس گفتند شرکا و متحدان ایران نیز برای ادامه همکاری، عادی شدن وضعیت در اف.ای.تی.اف را شرط کردند.
خود چین همه چیز را قبول می‌کند؟
این مشخص می‌کند، همه مقررات اف.ای.تی.اف قابل قبول نیست و ما هم باید امکان تحفظ داشته باشیم. اگر برای الحاق به اف.ای.تی.اف شرط و تحفظ بگذاریم، آن وقت امری عقلایی می‌شود و می‌توان آن را پذیرفت. اما این دلیل و استدلال که اگر لوایح چهارگانه را نپذیریم آمریکا بهانه می‌گیرد، نارسا و گول زننده است.
به نظر شما پذیرش لوایح چهارگانه مربوط به اف.ای.تی.اف با لحاظ تحفظ برای ادامه همکاری ایران و شرکا و متحدانش مصلحت است؟
بله، البته ما باید شرایط تحفظ را ذکر کنیم. مقررات بین‌المللی یکسری محاسن و یکسری معایب دارد. آن مقرراتی که با شرع و قانون اساسی ما نمی‌خواند شرط می‌گذاریم که اجباری در رعایت آنها نداریم، با لحاظ این تحفظ لوایح را می‌پذیریم چون به مصلحت کشور بوده و برای دنیا هم خوب است.
در مصوبه مجلس مربوط به سی.اف.تی آمده که هر مقرراتی از این کنوانسیون با شرع و قانون اساسی مغایرت داشت، ایران الزامی به اجرای آن ندارد. البته باید معلوم باشد تحفظ مان نفاذ قانونی دارد یا خیر و بعد اگر حق تحفظ برای ما در اف.ای.تی.اف به رسمیت شناخت شده باشد، آن وقت با لحاظ حق تحفظ می‌توان آن را پذیرفت.
اعضای مجمع تشخیص برای رد دو مصوبه پارلمو و اصلاح قانون مبارزه با پولشویی چقدر تحت فشارهای بیرونی هستند؟ آیا از این فشارها تاثیر می‌پذیرند؟
من احساس فشاری نکردم. اگر صحبت منطقی بیان شود با سر می‌پذیرم اما اگر صحبت غیرمنطقی باشد نمی‌پذیرم. چون بعضی فشارها منطقی است یعنی عده‌ای که خیرخواه هستند می‌آیند با هیاهو خبرگانی را که غفلت دارند هوشیار می‌کنند بنابراین باید از آنها تشکر کرد چون نوعی تذکر دادن و راهنمایی کردن جمعی است. اما فشار به معنای منفی یعنی از طریق غیرقانونی و لابی‌های نامناسب برای تهدید کردن افراد، را درست نمی‌دانم. اعتراض حق مردم است و از آن استقبال می‌کنم. من احساس فشار منفی نکردم که عده‌ای من را تهدید کنند. آنچه هم درباره مجلس اتفاق افتاد موضوع علنی بود نه مخفی. یعنی جمع شدند و بیانیه‌ای در مخالفت یا در تایید دادند.
شما پیامک تهدیدآمیزی دریافت نکردید؟
من پیامک تهدیدآمیز دریافت نکردم و از همکارانم درمجمع نیز نشنیدم که چنین پیامک هایی را دریافت کرده‌اند.
برخی افراد و رسانه‌ها، نمایندگانی را که به تصویب سی.اف.تی رای موافق دادند، خائن می‌خوانند، از نظر شما آیا این تعبیر درستی است؟
اینکه نماینده‌ای براساس تشخیصش به موضوعی رای مثبت یا منفی دهد، مصداق خیانت نیست. هر لایحه یا طرحی در مجلس موافق و مخالف دارد. طرح‌ها و لوایح طبق آیین‌نامه در دستورکار قرار می‌گیرند و پس از صحبت‌های موافقان و مخالفان، اعلام نظر کمیسیون تخصصی و نماینده دولت به رای گذاشته می‌شوند و عده‌ای رای موافق، عده‌ای رای مخالف و عده‌ای رای ممتنع می‌دهند. اینکه موافقان یا مخالفان یک لایحه یا طرح را خائن خطاب کنند، دیگر مجلسی باقی نمی‌ماند.
