سیدضیاء الدین دری نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون ایران همزمان با آغاز بکار هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر در گفتوگویی صریح با سینماپرس از آسیبهاي جدی سینما از دهههاي گذشته، بیتوجهی به آثار ارزشی و انقلابی و نیز عملکرد سیاستگذاران حوزه سینما سخن گفت.
کارگردان سریال تلویزیونی «کلاه پهلوی» با تأکید بر اینکه طیف به اصطلاح روشنفکر حاکم بر سینما از دهه شصت تاکنون هرگز در جهت اهداف نظام و انقلاب عمل نکردند گفت: این افراد هیچگاه نتوانستند فیلمهایی را برای سینمای ایران تولید کنند که هم بتواند در راستای رویکردهای استراتژیک و اهداف عالیه نظام باشد و نه حتی توانستند فیلمهایی بسازند که مردم احساس کنند بیانگر مشکلات و دغدغههاي آنها است و حرف دل آنها را ميزند. اینگونه فیلمها تبدیل به آثاری شدند که هیچ طرفی نداشتند و فقط توانستند مورد کشف جشنوارههاي خارجی قرار بگیرند و این جشنوارههاي خارجی در واقع به این نگرش دامن زدند تا سینمای ما نتواند بیانگر مواضع انقلابی باشد و تنها در سمت و سوی اهداف و آرمانهاي آنها حرکت کند.
کارگردان فیلم سینمایی «گرداب» خاطرنشان کرد: در واقع طی چند دهه و به واسطه فضاسازیهاي جشنوارهای، خود سینماگران ایرانی آمدند و در فیلمهایشان از انقلاب و مواضع آن انتقاد کردند و خواستند که به نوعی سینمای معترض را تشکیل بدهند و به یک پویایی برای حمایت از حرکتهاي اجتماعی مردم برسند؛ ضمن اینکه در این میان فیلمسازان ارزشی نیز سکوت اختیار کرده و کمتر دست به تولید اثری برای صیانت و دفاع از انقلاب و مواضع عالیه آن زدند.
دری در گفتوگو با سینماپرس ادامه داد: متاسفانه این روند تاکنون هم در کشور ما وجود داشته است به نحوی که ما منتظر هستیم در سینمای جهان فیلمهایی بر ضد ارزشها، مواضع و اهداف ما ساخته شود تا ما در صدد پاسخ به آنها بر بیاییم و کلاً همیشه در حال واکنش نشان دادن هستیم و هیچگاه فاعل نشدهایم و دست به کنش نزدهایم؛ کما اینکه طی چند روز اخیر تازه خبری رسید مبنی بر اینکه جواد شمقدری پس از سالها ميخواهد در تلویزیون سریالی راجع به تسخیر لانه جاسوسی که به تعبیر حضرت امام(ره) انقلاب دوم مردم ایران محسوب ميشد بسازد.
با تأکید بر اینکه ما حتی در دوران دفاعمقدس هم به جز دو سه مورد هیچگاه نتوانستیم فیلمهایی درخورد شان دفاعمقدس بسازیم اظهار داشت: فیلمسازان ما چه در دوران دفاعمقدس و چه پس از اتمام آن دوران به سمت سینمای ضد جنگ رفتند و چون ما کشوری بودیم که مورد تهاجم وحشیانه قرار گرفته بودیم همیشه در آثارمان فریاد ميزدیم که «جنگ بد است» و بیشتر از اینکه به فکر ارزش دادن به نظام و خط فکری و عقیدتیمان باشیم به سمت و سوی لایههاي «اومانیستی» ميرفتیم و هیچگاه بخشهاي حماسی دفاعمقدس را مورد توجه قرار نمیدادیم و از اینرو حس و حال خوبی به مخاطبان نداده و آنها را نیز از دفاعمقدس به نوعی منزجر ميساختیم.
کارگردان سریال تلویزیونی پر مخاطب «کیف انگلیسی» با تأکید بر بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد اینکه واقعیات باید بیان شود و به حوزه جنگ نرم نیز باید توجه ویژهای داشت گفت: جشنواره فیلم فجر هم طی تمامی سالهاي برگزاریاش از این حوزه غافل مانده و تنها به شکل آماری برای بیلان دادن به مدیران ارشد درآمده است؛ این در حالی است که در نظام ولایی ما باید همه چیز وامدار انقلاب باشد، اما جشنواره فیلم فجر تنها اسمی از انقلاب را با خود به یدک ميکشد و در آن هیچ خبری از انقلاب و دفاع از آن نیست و این مهم از خروجی فیلمها نشان داده ميشود که جشنواره فیلم فجر بویی از انقلاب نبرده است.
وی ضمن انتقاد از عملکرد بسیاری از مدیران که کیفیت را فدای کمیت کردهاند افزود: ما الان در سینمای ایران شاهد آن هستیم که مدیران سینمایی در حال باج دادن به برخی از افراد هستند. سینمای ما در بهترین شرایط سالانه ميتواند تنها ۷۰ فیلم تولید نماید، اما به دلیل آنکه کلاسهاي دانشگاهی و آزاد برای خواندن درس سینما زیاد شده و بسیاری از جوانان که در حال دستیاری در سینما هستند نیز ميخواهند به سینما راه پیدا کنند و به عنوان فیلمساز مطرح شوند، مدیران سینمایی درها را باز گذاشته و آنها را وارد جرگه فیلمسازی ميکنند؛ غافل از آنکه این افراد تکنیک نمیدانند و از روی تلویزیون و ویدئو فیلمسازی را یاد گرفتهاند و نمیتوانند دست به تولید آثاری بزنند که روی مخاطب تاثیر مثبتی داشته باشد و اهداف نظام را نیز در بر بگیرد. این مهم در میان اغلب فیلمهاي سخیف آپارتمانی که این روزها به وفور در سینمای ایران یافت ميشود به وضوح قابل اثبات است.
دری ادامه داد: مدیران سینمایی که تنها به فکر کمیت هستند باید به این مهم توجه داشته باشند این سیل عظیمی که از ورود بیرویه فیلمسازان جوان ایجاد ميشود ميتواند در آینده بحرانی جدی و عظیم برای سینمای ایران ایجاد نماید چراکه این افراد که دست به تولید یکی دو فیلم ميزنند خود را فیلمساز قلمداد ميکنند و در آینده کار و سرمایه ميخواهند و اگر دولت نتواند آنها را تامین نماید یک بحران جدی به شکل بیکاری فزاینده دامن سینمای ایران را خواهد گرفت.
کارگردان «سینما سینماست» سپس با انتقاد شدید از عملکرد اکثریت سیاستگذاران سینمایی کشور گفت: کسانی که شعار ميدهند جشنواره فیلم فجر جشنواره انقلاب است فقط بلد هستند به دروغ دست به تبلیغات بزنند و شعار دهند چرا که در ۳۵ سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی ميگذرد ما هنوز در سینمای ایران به هیچ هدف و انگیزهای نرسیدهایم. ایران به عنوان یک کشور بزرگ شیعی بزرگترین و مهمترین کشور خاورمیانه است. عراق، افغانستان، سوریه، لبنان و... همگی پارههاي تن ما هستند و ما هنوز نتوانستهایم از ظرفیت استفاده از این کشورها استفاده نماییم و به اینجا برسیم که بتوانیم فریاد بزنیم ایران قلب سینمای خاورمیانه شده است. ما باید به سهولت بتوانیم دغدغهها و منافع دولتهاي اسلامی و کشورهای مشترکالمنافع را بیان نماییم و از آنها در مقابل هجوم فرهنگ غربی استفاده کنیم.
وی با تأکید بر اینکه به دلیل عدم برنامههاي استراتژیک مدیران کلان فرهنگی کشور ما همچنان در یک بلاتکلیفی بزرگ به سر ميبریم گفت: من امیدوارم در سی و سومین جشنواره فیلم فجر بتوانیم شاهد آن باشیم که اعضای سیاست گذاری، هیأت انتخاب و داوری جشنواره منافع نظام را در نظر بگیرند. اعضای هیأت انتخاب به ویژه باید به شدت مراقب باشند تا فیلمهاي مسئله دار وارد گود رقابت نشوند و ما خودمان با دست خودمان تیشه به ریشه اهداف و عقایدمان نزنیم تا مثل سال گذشته شاهد آن باشیم که یک سری حرفها و حدیثها توسط دشمنان برای سینمای ایران و جشنواره انقلاب به وجود بیاید.
کارگردان فیلم سینمایی «من و دبورا» افزود: امسال برخی از مدیران فرهنگی کشور در میان اعضای هیأت انتخاب وجود دارند و امیدواریم که آنها بتوانند بر روی عملکرد سایر اعضا نگاهی نظارتی داشته باشند و ما شاهد یک خروجی خوب و قابل دفاع از آنها باشیم تا حیثیت جشنواره فیلم فجر به عنوان جشنواره انقلاب زیر سوال نرود. اعضای هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر ميبایست بر اساس مرامنامه کلی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با فیلمها برخورد کنند و منافع نظام را در نظر بگیرند، هرچند که ممکن است آنها هم در انتخاب هایشان اشتباه داشته باشند اما چقدر خوب است که تولیدات ارزشی و برتر بتوانند در این جشنواره جایی برای عرض اندام داشته باشند.
این کارگردان پیشکسوت در خاتمه این گفتگو اساس انتخاب و داوری در جشنواره فیلم فجر را غلط و غیر اصولی ارزیابی کرد و گفت: بهتر است که ما بتوانیم مانند جایزه اسکار به جای اینکه تعداد کثیری فیلم را در بخش مسابقه بفرستیم به ۵ فیلم دست پیدا ميکردیم و از میان آنها یکی را به عنوان بهترین انتخاب ميکردیم نه اینکه بیاییم و از میان تولیدات یک ساله سینمای ایران یک چهارم را به عنوان فیلمهاي برتر به بخش مسابقه بفرستیم و به اغلب آنها هم جایزه بدهیم تا نخواهیم مثلاً دل فیلمسازی را به درد بیاوریم. این رفتاری غلط است و مدیران کلان فرهنگی ميبایست هرچه سریعتر نسبت به حل آن اقدام نمایند و این رفتار را اصلاح کنند.