«مسئلهی مبارزهی با فساد بهصورت جدّی بایستی دنبال بشود؛ همینطور مبارزهی با اسراف.» این جمله رهبر معظم انقلاب است که در خطبههای نماز عید سعید فطر بیان شد، اما چرا مبارزه با فساد در هر سطح و هر اندازهای انقدر مهم است که به خطبهةای نماز عید سعید فطر راه مییابد؟!
لزوم مبارزه با فساد
فساد و مبارزه با آن امروزه در بسیاری از کشورهای مختلف جهان به عنوان یک مسئله اساسی موردنظر است. همیشه براساس آمار و ارقام در دولتها خصوصا در کشومان مهمترین علل فساد اقتصادی در بخش عمومی به تصدیهای دولت در اقتصاد مربوط میشود و شامل محدودیتهای تجاری، یارانههای صنعتی، کنترل قیمتها، نرخهای چندگانه ارزی، دستمزدهای پایین در خدمات دولتی، تجاری، و ذخایر منابع طبیعی مانند نفت است.
این فساد اقتصادی است که در نهایت سبب کاهش سرمایهگذاری و کندی رشد اقتصادی شده و نتیجتا باعث عدم تحقق اهداف توسعه اقتصادی در کشور میشود، فساد اقتصادی است که درآمدهای مالیاتی را کاهش میدهد و کیفیت زیرساختهای اقتصادی و خدمات عمومی را تا حد افزایش نارضایتی مردم از مسئولان کاهش میدهد. بر همین اساس اهمیت مبارزه با فساد اقتصادی نمایان میشود، اما برای مبارزه با عامل از دست دادن اعتماد عمومی چه باید کرد؟!
تبعات فسااد مسئولان
واقعیت این است که فضایی که در آن شاهد فساد مالی نیستیم اعتماد سرمایه گذاران و مردم جلب شده است. اما در صورت مشاهده و بروز فساد در اقتصاد کشور سرمایهگذاران از هزینه سرمایههای خود در بخش تولید و توزیع پرهیز خواهند کرد و در بخش مصرف نیز مردم اعتماد خود را به سالم بودن کالا از دست خواهند داد و این امر باعث کاهش تقاضا از کالاهای مربوطه خواهد شد. از سوی دیگر اگر بخش تولید دچار اختلال گردد بازار مصرف مواد اولیه ورودی بخش تولید نیز آسیب میبیند و بدین ترتیب در بخشهای مختلف اقتصادی اختلال بوجود خواهد آمد.
با این حساب اگر فسادی هم رخ دهد متاسفانه جبران آثار زیانبار فساد امری زمان بر است. در صورت کمبود منابع مالی، مادی و نیروی انسانی با فراهم شدن زمینه اولیه، بلافاصله میتوان آن سرمایهها را به فرآیند اقتصادی تزریق نمود. اما جبران آثار فساد به شکلی نیست که مثلا با تأمین سرمایه خاص صورت پذیرد زیرا فساد علاوه بر آثار منفی مالی آثار منفی فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی را نیز به دنبال دارد.
قرآن و لزوم مبارزه با فساد
در عین حال خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم به فساد اشاره نموده و زشتی فساد را یادآوری کرده است:
«جزای کسانی که با خدا و پیامبرش جنگ میکنند و در زمین به فساد میکوشند آن است که کشته شوند یا بر دار آویخته شوند یا دستها و پاهایشان یکی از چپ و یکی از راست بریده شود یا از سرزمین خود تبعید شوند اینها رسواییشان در این جهان است و در آخرت نیز به عذابی بزرگ گرفتار آیند» (مائده: ۲۳).
«... آنان در روی زمین به فساد میکوشند و خدا مفسدان را دوست ندارد.» (مائده: ۶۴)
«این سرای آخرت را از آن کسانی ساختیم که در این جهان نه خواهان برتریجویی هستند و نه خواهان فساد و سرانجام نیک از آن پرهیز گاران است.» (قصص: ۸۳)
با این توضیح کاهش فساد و مبارزه با آن زمینه سرمایهگذاری را در بخشهای مختلف فراهم خواهد ساخت و به عبارت دیگر مبارزه با فساد یکی از راههای حمایت از تولید داخلی است. این امر بیانگر آن است که در اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی باید به این مهم پرداخته شود. مقام معظم رهبری در زمینه لزوم مبارزه با مفاسد اقتصادی میفرماید: «واقعاً نمیشود ما کار اقتصادی درست و قوی بکنیم اما با مفاسد اقتصادی برخورد نکنیم این واقعاً نشدنی است تصور نشود ما میتوانیم سرمایهگذاری مردمی و کار سالم داشته باشیم بدون مبارزه با مفاسد اقتصادی و تصور نشود که مبارزه با مفاسد اقتصادی باعث میشود که ما مشارکت مردم را کم داشته باشیم »
بنابراین باید گفت تحقق اقتصاد مقاومتی و رسیدن به اقتصاد بدون نفت مستلزم اشتغال، کارآفرینی و سرمایهگذاری و گسترش تولید داخلی است. اما لازمه پدید ساختن اشتغال و سرمایه گذاری آن است که اولا برای سرمایهگذار امنیت حاصل آید و ثانیا با افرادی که در کشور به پدید آمدن فساد اقتصادی و اختلاس اقدام میکنند برخورد شود. این مسئله باعث میشود سرمایههای کشور به راه اصلی که راه تولید و پیشرفت است سرازیر شود.
مبارزه واقعی به جای سیاسیکاری
آنطور که مرسوم است اساسیترین سیاستهای مبارزه با فساد اقتصادی و اصلاحات اقتصادی شامل ایجاد نهادهایی بدین منظور، افزایش دستمزدهای بخش عمومی، کاهش اندازه دولت در اقتصاد، حسابرسی مالی دقیق، استقلال رسانههای ارتباط جمعی، استقلال دستگاه قضایی، مشارکت شهروندان، تمرکززدایی و اصلاح فرهنگ جامعه است که میتوان دراقتصاد کشور پویایی ایجاد کند و در نهایت باعث رشد و شکوفایی در اقتصاد ملی شود اما شاید اساسیترین اقدام در مبارزه با فساد در هر رده و هر اندازهای مبارزه واقعی با فساد است نه سیاسی کاری و انتقام جناحی که خود مسیر انحرافی را در اقدامات اساسی از بین بردن فساد باز میکند.
تحقيقات نيز نشان میدهد در بسياري از كشورهاي در حال توسعه فساد اداري مهمترين عامل كاهش نرخ رشد اقتصادي است.
در کشومان نیز پردهبرداری از اختلاسهای مختلف در سالهای گذشته نشان دهنده ضعف ساختاری و نظارتی در سیستم اداری کشور است که نیاز به اصلاح را علنیتر بیان میکند.
اما متاسفیم که بنویسیم در راه مبارزه با فساد مباحث مطرح شده در این سالها بیشتر رنگ و بوی سیاسی داشته و کمتر تلاش شده است با یک نگاه علمی و فارغ از حب و بغضهای سیاسی و جناحی به این پدیده شوم نگریسته شود و راهکارهای موثری برای تخفیف آثار و یا از بین بردن آن پیدا کنند. واقعیت آن است که سیستم اداری کشور به لحاظ ساختاری دچار ضعفها و مشکلات جدی است و بدلیل عدم وجود نظارتی نظاممند و شفاف عرصه برای سوءاستفاده افراد فرصتطلب باز گذاشته شده است.
برای مبارزه با فساد باید برای متولیان هم افرادی که حقوق نجومی میگیرند مهم باشند و هم آنهایی که ملک نجومی دریافت کردند و یا ویلاهای چند صد هکتاری خود را تخلیه نمیکنند، برای مبارزه با مفسدان باید هم امیرمنصور آریاها را اعدام کرد و هم بابک زنجانیهارا و هم ...
هر چند که نمیتوان منکر این ماجرا شد که فساد اداري پديده اي جهانشمول است كه نظام اداري هر كشور كم و بيش به آن دچار است اما در جمهوری اسلامی که بر پایه قواعد شرع مقدس قرآن بنا نهاده شده است باید حساسیت بیشتری روی رخ دادن حتی یک فساد وجود داشته باشد.
ماجرای «ویلای لواسان» چیست؟
نمونه مقابله غیرجناحی با موضوع فساد اتفاقی است که طیف اصولگرا رقم زدهاند. در همین زمینه دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی گفت: متوجه شدیم که سال ۹۲ هم در مورد تخلیه این ویلا دستوراتی صادر شده بود، که البته این موضوع نقل و قول است.
محمدجواد معتمدی گفت: بعد از این نامه ما، برای بار دوم ستاد اجرایی پیگیر این موضوع میشود، مجدد اواخر آذر سال گذشته نامه پاراف میشود که این ملک تخلیه شود.
دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی مدعی شد: سردار فیروزآبادی مهلتی خواستند که ملک را تخلیه کنند و این مهلت تا اردیبهشتماه امسال بود اما از آنجایی که ملک تخلیه نشد ما نامهای را به دادستان تهران به عنوان مدعیالعموم نوشتیم تا این ملک را پس بگیرند. این ملک در لواسان تهران واقع شده و از سال ۷۲ یعنی حدود ۲۵ سال است که دست آقای فیروزآبادی است و در آن زندگی میکند.
علیرغم انتشار موضوع ویلای لواسان در فضای مجازی و مواضع جنبش عدالتخواه دانشجویی در این زمینه، هنوز از سوی مراجع رسمی واکنشی صورت نگرفته است. ایسنا
نویسنده: سوشیانت آسمانی