خلیج فارس و در راس آن تنگه هرمز طی هفتههای اخیر کانون توجهات محافل رسانهای و سیاسی جهان شده که محور آن را نیز چگونگی آنچه عبور کشتیهای تجاری و نفت کشها نامیدهاند عنوان شدهاند. آنها بر این ادعایند که اقدام آنها در جهت مقابله با تکرار اقداماتی همچون توقیف نفت کش انگلیسی توسط جمهوری اسلامی ایران است. در همین چارچوب نیز مقر سازمان تروریستی «ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا»، موسوم به «سنتکام» پنجشنبه میزبان نشستی بینالمللی با موضوع امنیت تردد کشتیها در خلیج فارس بود. پایگاه نشنال گزارش داده نمایندگان امارات و چند کشور دیگر از جمله انگلیس و کشورهای اروپایی در این نشست در شهر «تامپا» در ایالت فلوریدا حاضر شده و درباره برنامه دولت آمریکا موسوم به «عملیات سنتینل» که ادعا میکند برای محافظت از تردد کشتیها در خلیج فارس طراحی شده رایزنی کردند.
در همین حال وزارت دفاع و سخنگوی دولت بریتانیا اعلام کردند برای دفاع از آزادی ناوبری و کشتیرانی، تمام کشتیهای انگلیسی عبوری از تنگه هرمز و آبهای جنوب ایران را اسکورت میکنند. این ادعا در حالی مطرح میشود که منابع رسانهای تاکید دارند که بریتانیا در حالی قصد دارد با شرکای اروپایی خود ناوگانی را تحت رهبری اروپا در خلیج فارس به بهانه حمایت از کشتیرانی در تنگه هرمز تشکیل دهد که کشتیهای کافی برای تحقق چنین هدفی را ندارد.
در همین چارچوب «خالد الفالح» وزیر انرژی سعودی با ادعای اینکه تنگه هرمز برای نفتکشها امن نیست، مسئولیت تأمین امنیت نفتکشها را بر عهده واردکنندگان و خریدارن نفت دانست. از سوی دیگر علیرغم اینکه پیشتر سخنگوی دولت آلمان گفته بود هنوز تصمیمی برای مشارکت در طرح ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس نگرفتهاند اما وزارت خارجه این کشور از تصمیم برلین برای پیوستن به پیشنهاد ناوگان دریایی انگلیس خبر داد. وزارت خارجه دانمارک با استقبال از طرح انگلیس برای ایجاد ائتلاف دریایی در آبهای جنوب ایران، گفت که بهدنبال مشارکت فعال در آن است. این نوع موضوعگیری ها در حالی صورت میگیرد که یک سوال اساسی مطرح است و آن اینکه کانون بحران دریایی چیست؟ نگاهی بر آنچه در عرصه جهانی تجارت دریایی میگذرد نشان میدهد که رعایت نکردن مقررات بین المللی دریاها و نیز دزدی دریایی محور این بحرانها را تشکیل میدهد.
بر این اساس هر اقدامی برای امنیت دریایی باید در این چارچوب صورت گیرد. نگاهی بر آنچه طی هفته های اخیر روی داده نشان میدهد که انگلیس با توقیف نفت کش ایرانی در جبل الطارق مرتکب دزدی آشکار دریایی شده و از سوی دیگر نفت کش این کشور در تنگه هرمز هیچ کدام از قوانین بین المللی را رعایت کرده که به دلیل رفتارهای خطرآفرین از سوی گشت دریایی ایران توقیف شده است. بر همین اساس اگر کشورها واقعا به دنبال امنیت دریایی هستند به جای پیوستن به ائتلاف ادعایی انگلیس باید به مقابله با این کشور پرداخته و با مجازات آن گامی اساسی برای تامین امنیت دریایی جهان بردارند. انگلیسی که خود محور نقض امنیت دریایی است نمیتواند ادعای ناجی بودن داشته باشد و با ادعای ایجاد ائتلاف پرونده سیاه خود در ایجاد بحران دریایی را پنهان سازد.
نویسنده: قاسم غفوری