برآورد کارشناسان از بازار مسکن شهر تهران در شش ماهه دوم سالجاری حاکی از آن است که با توجه به پنج عامل محرک، احتمالا شاهد افزایش ۱۰ درصدی قیمت و روند تدریجی رشد معاملات باشیم.
بازار مسکن شهر تهران این روزها تحت تاثیر پنج عامل محرک نزدیک شدن قیمت به کف، رشد نسبی ارزش افزوده بخش ساختمان، التهاب بازار اجاره در تابستان امسال، کاهش نرخ سود بانکی و انتظار برای کاهش سود تسهیلات مسکن، مسیر خود را برای ورود به دوره رونق طی میکند. پیشبینی کارشناسان از قیمت آینده مسکن افزایش ۱۰ درصد را متناسب با نرخ تورم نشان میدهد؛ هرچند عمده کارشناسان معتقدند جهش قیمتی در کار نخواهد بود. یکی از دلایل عدم جهش یکباره قیمت مسکن بازگشت این بازار به مسیر قبل از سال ۱۳۸۴ است که دولت یازدهم مجددا این بازار را از طریق نظام پسانداز مبتنی بر تقاضای واقعی تجهیز میکند. طی روزهای اخیر نرخ دلار از مرز ۴۰۰۰ تومان عبور کرد. تجربه نشان داده با اینکه رشد قیمت دلار در کوتاهمدت اثر منفی در بازدهی بخش مسکن دارد، در بلندمدت به افزایش قیمت مسکن منجر میشود.
همچنین بررسی رشد ارزش افزوه بخش ساختمان از سال ۱۳۹۱ نشان میدهد که این بخش پس از یک دوره طولانی رکود، هماکنون به رشد مثبت رسیده است. رشد این بخش در دوره سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ به ترتیب برابر با ۳.۶-، ۳.۱-، ۰.۴-، ۱۳.۵- و ۱۴.۹- بوده اما براساس آمار جدید فعالیتهای بخش ساختمان پس از ۱۸ فصل رشد مداوم منفی، در زمستن سال ۱۳۹۵ به رشد مثبت ۴ درصد رسیده است که افزایش صدور پروانههای ساختمانی دلیل این رشد اعلام میشود.
تعداد پروانههای ساختمانی صادر شده در شهر تهران در سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۵ نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش ۴۰.۶ درصدی را تجربه کرده و در مجموع افزایش صدور پروانههای ساختمانی در کل مناطق شهری کشور در سه ماهه پایانی سال گذشته نسبت به فصل مشابه سال قبل به ۲۰.۴ درصد رسیده است. همچنین شورای پول و اعتبار طی هفتههای اخیر بانکها را مکلف کرده بیش از ۱۵ درصد سود به سپردهها پرداخت نکنند. این اقدام در صورت جدیت و پیگیری میتواند منجر به کاهش جذابیت سپرده گذاری و ورود سرمایهها به بخش مسکن شود.
انتظار برای ورود ۱۵ هزار میلیارد تومان سرمایه از محل صندوق پسانداز مسکن یکم به بازار مسکن کل کشور نیز میتواند مقداری خرید و فروش را افزایش دهد. از ابتدای سال ۱۳۹۴ که صندوق پسانداز مسکن یکم (خانه اولیها) با نرخ سود توسط بانک مسکن راهاندازی شد تاکنون ۲۸۲ هزار نفر در این صندوق سپردهگذاری کردهاند که رقمی بالغ بر ۵۰۰۰ میلیارد تومان است و پیشبینی میشود بانک مسکن نیز ۱۰ هزار میلیارد تومان روی آن بگذارد و این پول به بازار مسکن تزریق شود.
البته از زمان راه اندازی این صندوق که سود آن در یک روند تدریجی از ۱۴ به ۱۳، ۱۱ و سپس به ۹.۵ درصد کاهش یافت، تنها ۲۰ هزار نفر تسهیلات دریافت کرده اند. علت این مساله این است که در روزهای ابتدایی استقبال از این تسهیلات پایین بود و به تدریج بالا رفت. به همین دلیل زمان سررسید بخش عمدهای از تسهیلات هنوز فرا نرسیده و احتمالا در سال آینده عمده تقاضا از طریق این صندوق وارد بازار مسکن خواهد شد. همچنین گفته میشود وزارت راه و شهرسازی پیشنهاداتی برای کاهش سود و افزایش مدت بازپرداخت تسهیلات خانه اولیها ارایه کرده که توسط بانک مرکزی در حال بررسی است.
اهمیت این ۱۵ هزار میلیارد تومان این است که متکی به بودجه دولت نیست و توسط مردم انجام میشود. بنابراین توسعه پایداری را تضمین میکند؛ زیرا تقاضاها به تدریج وارد بازار مسکن خواهند شد و شوک قیمتی ایجاد نخواهند کرد.