سومین مقصد سفر اروپایی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، ایتالیاست که این سفر امروز پس از سفر به بروکسل و لوکزامبورگ برای دومین بار در راستای روابط دوجانبه انجام میشود.
اینبار ظریف با دستان پر به ایتالیا سفر میکند و تقارن این سفر با انتخاب موگرینی، وزیر امور خارجه این کشور به عنوان رئیس جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا اهمیت این سفر را دو چندان کرده است.
فدریکا موگرینی، سیاستمدار نسبتا جوانی است که جایگزین «اما بونینو»ی رادیکالیست شده است که اکنون به یکی از مهمترین پستهای اتحادیه اروپا دست یافته در حالی که فقط چند ماه از انتخاب وی به عنوان وزیر خارجه ایتالیا میگذشت.
اگر چه کاترین اشتون تا پایان مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ حضور دارد اما قطعا یکی از پروندههای حساس پیشروی موگرینی موضوع هستهای ایران است و این دیپلمات تازهکار همواره بر نقش ایران در منطقه تاکید کرده است. با این وصف، مذاکرات ظریف با همتای ایتالیاییاش در سفر امروز بسیار حائز اهمیت است زیرا به طور حتم یکی از محورهای گفتوگو مسئله هستهای ایران خواهد بود.
اما برخی محافل از جمله صهیونیستها، موگرینی را فردی بیتجربه میدانند. در همین راستا یک مقام رژیم صهیونیستی گفته است: وی تقریبا در میان کشورهای جهان ناشناخته است و مشخص نیست که تا چه اندازه آمادگی دارد تا با پروندههای پیچیدهای همچون مذاکرات هستهای ایران برخورد کند.
فدريکا موگريني وزير خارجه ايتاليا در نخستين اظهارات خود پس از انتحاب شدن به عنوان مسئول جديد سياست خارجي اتحاديه اروپا ابراز اميدواري کرد تا ماه نوامبر ۲۰۱۴ توافق جامع هستهاي با ايران به دست آيد. موگريني همواره در جهت حل مسئله هستهاي ايران ابراز خوشبيني کرده و معتقد است پس از دستيابي به يک توافق نهايي، اوضاع در منطقه خاورميانه نيز تغيير خواهد کرد.
در زماني كه كاترين اشتون به عنوان رياست سياست خارجي اتحاديه اروپا، رياست تيم ۱+۵ را عهدهدار بود شايد آنطور كه بايد قدرت لازم براي اتخاذ تصميماتي جامع و منطقي در قبال پرونده هستهاي ايران را از خود به نمايش نگذاشت چنانچه رويكردهاي غيرمنطقي و متناقض برخي از اعضاي ۱+۵ همچون امريكا و انگليس در قبال ايران همچون اعمال تحريمهاي مجدد حتي بعد از توافقات فيمابين، تاييدي بر از هم گسيختگي و نبود اتحاد لازم ميان اعضاي ۱+۵ است.
حال انتظار ميرود مورگيني كه سكانداري رياست تيم مذاكرهكننده ۱+۵ را به عهده گرفته با استفاده از تجربيات گذشته و بدور از هرگونه تاثيرپذيري از سياستهاي زيادهخواهيهاي غرب در چارچوب رسيدن به توافقي منطقي و مدنظر براي طرفين نقشي موثر ايفا كند.
اولین سفر ظریف در اواخر آبانماه پیش از سفر به ژنو و حضور در مذاکرات ایران و ۱+۵ به رم ۳ ساعت به طول انجامید که در این سفر کوتاه و چندساعته از فرودگاه رم مستقیما به اقامتگاه سفیر ایران در رم رفت و در آنجا یک مصاحبه ۲۰ دقیقهای با شبکه خبر تلویزیون دولتی ایتالیا داشت. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین با اما بنینو، وزیر امورخارجه ایتالیا بیش از یک ساعت دیدار داشت و سپس در نشست مشترک مطبوعاتی با خبرنگاران ایرانی و ایتالیایی شرکت کرد. وی پس از آن، رم را به مقصد ژنو ترک کرد.
ایتالیا پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری بلافاصله در مردادماه معاون وزیر خارجه خود را در راس هیاتی برای ابلاغ تبریک مقامات این کشور به رئیسجمهور ایران به تهران فرستاد.
رفت و آمد مقامات ایرانی و ایتالیایی به همینجا ختم نشد بلکه سفر ظریف به رم آغاز دور جدید روابط دو کشور بود و ایتالیا به عنوان یکی از کشورهای مهم اروپایی برای گسترش هرچه بیشتر روابط و جلو زدن از رقبای دیگر اروپایی و آسیایی برای حضور در بازار پر رونق ایران پیشقدم شد.
سپس در دیماه هیاتی از پارلمان ایتالیا برای توسعه روابط پارلمانی وارد تهران شد و در نهایت اما بنینو وزیر امورخارجه ایتالیا در راس هیاتی بلندپایه برای دیدار با مقامات عالی ایران به تهران آمد و در جریان این سفر بر عزم ایتالیا برای توسعه مناسبات با ایران تاکید کرد.
به نظر میرسد که ایتالیا در بهار دیپلماسی ایران و با توجه به مجموعه تحولات اخیر، گام در یک مسیر تازه ارتباطی گذاشته است، مسیری که بسیاری از کشورهای اروپایی امروز تلاش میکنند در آن قدم بردارند و به سرعت از یکدیگر پیشی بگیرند. از سوی دیگر، برخی ناظران معتقدند که ایتالیا برای دستیابی به یک نقش تاثیرگذار در بحرانهای خاورمیانه، چارهای جز عبور از کریدور رابطه با ایران به عنوان قدرت بلامنازع منطقهای ندارد.
سفر امروز ظريف به ايتاليا در حالي صورت ميگيرد كه پيش از اين سفر وي پس از دیدار با مقامات اتحادیه اروپا در بروکسل، پایتخت بلژیک و در نشست مشترک خبری با دیدیه ریندرز، وزیر امور خارجه این کشور، گفت: همه کشورهای منطقه برای مقابله با گروهک تروریستی داعش میبایست همکاری کنند.
وی افزود: البته، اشکالاتی در روند پیشرفت وجود دارد. رفتاری که برخی کشورها از جمله آمریکا با اعمال تحریمهای تازه نشان دادهاند، بیشک نشانه کمتر مثبتی برای پیشرفت بود. با این حال ما به پیشرفت پایبند هستیم.
ظریف ديروز در حالي در نشست خبري از گفتوگوهاي هستهاياش با كاترين اشتون ابراز خوشبيني كرده كه در همين زمينه بيان داشت این امر، به عزم سیاسی نیاز دارد. به آگاهی کامل از ضرورت رسیدگی (همهجانبه) به این موضوعها، صرفنظر از نیازهای صرفِ داخلی، نیاز دارد.
پيش از اين نشست خبري وزیر امور خارجه در ادامه دیدارهای خود در قاره اروپا و در بروکسل به ترتیب با «المار بروک» رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا، «شولتز» رئیس پارلمان اروپا ملاقات کرد.
در دیدار ظریف با شولتز رئیس پارلمان اروپا آخرین وضعیت دور جدید فعالیت پارلمان اروپا، نقش همکاریهای پارلمانی در تقویت روابط، ابعاد و تأثیرات بحران تروریسم و افراطیگری در سایر مناطق مورد گفتوگو و تبادل نظر قرار گرفت.
وزیر خارجه کشورمان ضمن برشمردن ویژگیهای تروریسم جدید، فعالیت گروههای تروریستی در عراق و سوریه و خطر گسترش و توسعه این بحران به نقاط مختلف منطقه و جهان را قابل تـوجه جدی خواند و خاطرنشان ساخت: قطع حمایتهای همهجانبه و مشارکت و مسئولیتپذیری همه کشورها برای توقف فعالیت این گروهها و ریشهکنی تروریسم یک ضرورت میباشد.
رئیس پارلمان اروپا برخی موضوعات مورد توجه و علاقه پارلمان اروپائی درخصوص تحولات اروپا و تحولات بینالمللی را برشمرد و نگرانیها نسبت به خطر تروریسم و حضور اتباع کشورهای متعدد غربی در میان این گروهها را مسئله قابل تأملی عنوان کرد و اظهار داشت: ایران در برخورد با بحرانها و مسائل منطقهای تاکنون نقش سازندهای ایفاء کرده است.
افزایش تماسهای پارلمانی و رفت و آمدهای نمایندگان پارلمانی در این ملاقات مورد گفتوگو و تبادل نظر قرار گرفت.
رايزنيهاي دو روز گذشته ظريف با مقامات اروپايي از جمله كاترين اشتون در حالي صورت گرفته كه سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای ديروز در پاریس با نیکلا دو ریویر نماینده فرانسه در ۱+۵ در خصوص مذاکرات جاری هستهای در خصوص راه حل جامع به گفتوگو پرداخت.
رايزنيهاي هستهاي ظريف با مقامات اروپايي وتاكيد بر حقوق صلحآميز ملت ايران در حالي است كه غرب و به ويژه امريكا دعا ميكند كه ايران نيازي به انرژي هسته اي ندارد استفن بلیک، از مقامات عالی شورای امور خارجه آمریکا، مخالف اين ديدگاه امريكاييهاست چنانچه وي معتقد است دست کشیدن ایران از حق غنیسازی خود را کاملا بیمعنی دانست.
وی با اشاره به بحران اوکراین تصریح کرد، "هماکنون روسیه از بزرگترین قدرتهای هستهای جهان است و به همین دلیل آمریکا در مقابل پوتین تنها یک کشور ضعیف است که روسیه نه از آن میترسد و نه برایش احترامی قائل است."
وی در ادامه افزود، "درست به همین دلیل، دست کشیدن کشورهایی چون ایران و کره شمالی از انرژی هستهای امری کاملا بیمعنی است، چرا که در این صورت، هیچ تضمینی برای آینده آنها وجود نخواهد داشت."
این در حالی است که به گفته آریل کوهن، مدیر مرکز انرژی منابع طبیعی و جغرافیای سیاسی موسسه تحلیل امنیت جهانی، "مسائل امروز دنیا به کشورهایی چون ایران ثابت میکند در صورت انصراف از دستیابی به انرژی هستهای، آنچه که به عنوان تضمین امنیت دریافت خواهند کرد تنها یک کاغذ بیارزش است.