با گذشت دو سال و نیم از توافق هستهای اما همچنان شاهد بدعهدیهای طرف غربی بویژه آمریکاییها هستیم و هنوز قلدریهای این رژیم ادامه دارد و مدام برای خارج شدن از برجام شاخ و شانه میکشند؛ این در حالی است که اگر آمریکا از برجام خارج شود، غرب دنبالهرو آن خواهد بود و این را بارها و بارها ثابت کردند.
البته بماند که برخی خوش خیالها همچنان فکر میکنند با وجود خروج آمریکا از برجام، اما روی اروپاییها میتوان حساب کرد، دیروز نیز رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در مصاحبه با یک رسانه روسی بیان داشت؛ در صورت خروج آمریکا از برجام این کشور در جهان منزوی خواهد شد. حال سوال این است اگر آمریکا از برجام خارج شود کشورهای اروپایی بدون توجه به این قلدر بینالمللی روی تعهدشان در برجام خواهند ماند وآمریکا منزوی خواهد شد؟
وزیر امور خارجه کشورمان تأکید کرد، برجام توافق بینالمللی است و نمیتوان آن را به صورت یکجانبه بر هم زد. محمدجواد ظریف تأکید کرد، جامعه بینالمللی به جز دولت دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، اسرائیل و دو یا سه کشور خاورمیانه به این درک رسیدهاند که توافق هستهای ایران (برجام) یک توافق بینالمللی است و نه یک پیمان دوجانبه میان ایران و آمریکا.
ظریف در گفتوگوی اختصاصی با اسپوتنیک گفت، توافقنامههای بینالمللی را نمیتوان به صورت یکجانبه و یا با یک امضا تغییر داد. اگر چنین اقدامی یک هنجار پذیرفته شده شود، دیگر به نتیجه رساندن هیچ توافقی آسان نخواهد بود. کشورهایی که توافقی را با آمریکا به امضا رساندهاند پس از تغییر دولت آمریکا قطعا به فکر تغییر آن خواهند افتاد.
وی ادامه داد: بنابراین، بحث برجام فراتر از توافقنامه صرف است و به نظم بینالمللی مربوط میشود. یک توافقنامه بینالمللی را نمیتوان در شرایطی نهایی کرد که یک کشور، که چه بسا یک ابرقدرت باشد، بتواند تعهداتش را ذیل آن نادیده بگیرد و یا آن را از بین ببرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود، امروزه، به منظور حفظ منافع جامعه بینالمللی در حل مشکلات مختلف، کشورها از رویکرد آمریکا در قبال برجام حمایت نمیکنند چراکه منافع مشترکی در این خصوص ندارند. در عوض آنها مقابل چنین رویکردی میایستند. کاملا مشخص است که اگر آمریکا تصمیم به خروج از این توافق به صورت یکجانبه بگیرد و یا آن را نقض کند، خودش را منزوی کرده است و به عنوان یک عنصر بیگانه شناخته خواهد شد.
ظریف همچنین تأکید کرد: ما این مسئله را یک اصل تحولآفرین در نظر میگیریم، اما باید ببینیم که کشورهای اروپایی چطور در مقابل این رویکرد آمریکا به برجام خواهند ایستاد. آنها تأیید میکنند که از تمام اقدامات ممکن برای حفظ برجام استفاده خواهند کرد. حتی سیاستمداران اروپایی در سخنرانیهای عمومی میگویند که در وهله نخست، آنها با هیچ بازنگری در توافق موافقت نخواهند کرد و ثانیا بر حفظ منافع خود و توافقات ذیل برجام خواهند ایستاد. ما باید منتظر بمانیم و شاهد باشیم که تا چه میزان اراده سیاسی شان را نشان خواهند داد.
وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره برنامه تهران برای خروج احتمالی و یکجانبه آمریکا از برجام گفت: البته ما نمیخواهیم کسی را بترسانیم. ما میخواهیم همه با یک ذهن شفاف فکر کنند و توجه خاصی به تصمیمگیری داشته باشند. متأسفانه آمریکا هرگز به تعهدات خود ذیل برجام پایبند نبوده است. اگر آمریکا به صورت یکجانبه این توافق را بر هم زند، ایران اقداماتی دارد که قطعا آمریکاییها را خوشحال نخواهد کرد. این سناریو بستگی به خرد و منطق آمریکا دارد. من یک چیز میگویم - کسانیکه بهرهای از عقل و خرد برده باشند باید از اقدامات احتمالی ایران بهراسند.
جامعه بینالملل ناتوان در برابر آمریکا
دکتر سیدرضا صدرالحسینی در گفتوگو با سیاست روز گفت: با نگاهی به پرونده هستهای جمهوری اسلامی و فراز و فرود غیرقابل توصیف آن به نظر میرسد مقصر اصلی عدم پیشرفت این پرونده مهمترین مانع از رسیدن ملت ایران به حقوق حقه آنان آمریکا و دشمنیهای چهار دهه این کشور بر علیه ملت استقلالطلب ایران است.
وی افزود: علیرغم وجود ادله مختلف برای اثبات این مدعی اقدامات این کشور در طول یک سال گذشته نشان از تداوم دشمنی نظام سیاسی آمریکا با ملت ایران است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: میتوانیم نتیجه بگیریم که دولتهای دموکرات و جمهوریخواه هر دو در این راهبرد که باید با ملت ایران مقابله نمود مشترکند؛ در طول یک سال گذشته مقامات این کشور تمام تلاش خویش را صرف ایجاد چالش بر روی چرخ توافق هستهای نمودهاند.
وی در ادامه بیان داشت: با توجه به اقرار چند باره سازمان انرژی هستهای مبتنی بر انجام تمامی تعهدات از سوی جمهوری اسلامی ایران آمریکاییها سعی مضاعف نمودند که برجام به هیچ نتیجه مثبت و طویلالمدت نرسد.
صدرالحسینی با تاکید بر اینکه اظهارات اخیر آقای دکتر ظریف به عنوان وزیرامورخارجه ایران این مطلب را تایید مینماید که مهمترین کارشکن این توافق آمریکا بوده و اگر در آینده نزدیک آمریکا به طور رسمی و قاطع برجام را بشکند از جامعه ملل و در بین ملتها منزوی میگردد، گفت: البته ایشان در سخنان اخیر خویش نیز به شکستن برجام توسط آمریکا اشاراتی داشته و به نظر میرسد این جمله اخیر تهدیدی نرم محسوب میگردد و تلاش میشود که آمریکا نیز مانند دیگر کشورهای طرف توافقنامه برجام به این توافقنامه متعهد بماند.
این کارشناس با طرح این سوال که آیا اجماع بینالمللی در شرایط نابسامان نظام بینالملل که آمریکا قدرت و قلدری سرنوشت تفاهمات؛ توافقات و عقود بینالمللی را تعیین مینماید این کشور را متعهد به این توافقنامه بنماید، گفت: به نظر مصاحبه شونده در شرایط کنونی فضای حاکم بر نظام بینالملل این توان و اقتدار را ندارد که بتواند آمریکا را سر جای خویش بنشاند و او را وادار به انجام تعهدات خود در توافقنامه برجام کند.
به باور صدرالحسینی، برای این ادعا میتوان ادله مختلفی اقامه نمود؛ آیا مرجع قانونی و بینالمللی برای خروج آمریکا از معاهدات مختلف بینالمللی مانند معاهده حفظ از آلودگی آب و هوایی وجود داشت؟ آیا این مجموعه از کشورها توانستند در مقابل تهاجم نظامی آمریکا به کشورهای منطقه غرب آسیا با بهانه اینکه کشور برای مقابله با تروریسم بایستند؟ اگر بخواهیم این سوالات را مطرح کنیم میتوان اوراق زیادی برای عهدشکنیها و بیتعهدیهای نظام سیاسی آمریکا سیاه نموده و در نهایت پاسخی وجود نداشته باشد. وی خاطرنشان کرد: در جمعبندی نهایی باید گفت مشکل توافقنامه برجام بیشتر به محتوای آن برمیگردد که شرکتکنندگان این توافقنامه به جز ایران برایشان جریمههای قابل توجه دیده نشده بوده است؛ پس نباید انتظار داشت در نظام بینالمللی کنونی کشوری قلدر و سلطهگر و بیتعهد مانند آمریکا به برجام تن دهد و نسبت به آن متعهد باشد.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان