میگویند مشکلات مردم برایشان مهمتر از شنیدن صدای انتقاد ناجوانمردانه است، میگویند باید به فکر آخرت بود و به انتخابات نپرداخت اما وقتی پای عمل میرسد خودشان را سیل فراموشی میبرد و انتخابات برایشان مهمتر از مشکلات مردم میشود، ماهوارهها از هجوم ریزگرد و گزارش مدیریت بحران از سیل کردستان با کشتههای فراوان میگوید اما رسانههایشان نه به آخرت میپردازند و نه به درد مردم و فقط سیل انتخابات است که سر میرسد و نمیدانیم باید باور کنیم این اتفاقات بر خلاف نظر آقایان شکل میگیرد یا... .
در حاليكه استانهای شمال غربي كشورمان درگير سيل و ويراني هستند، رسانهها و حاميان دولت تنها و تنها به فكر انتخابات هستند و بار ديگر دولت در مديريت بحران مردود شد.
۱۷ شهرستان مراغه، چارایماق، هریس، بستانآباد، ورزقان، شبستر، تبریز، عجبشیر، آذرشهر، ملکان، سراب، ارومیه، اشنویه، نقده، پیرانشهر، سقز و زنجان در چهار استان آذربایجان شرقی و غربی، کردستان و زنجان از روز گذشته درگیر سیل و آبگرفتگی بوده است.
اما چرا مقامات و مسئولان در برابر حوادث طبيعي و غيرطبيعي غافلگير میشوند و نمیتوانند مانع از تلفات شوند و يا حداقل به فكر كاهش تلفات مالي و جاني احتمالي باشند. وقوع حوادث متعدد طبیعی در سال ۹۵ و همچنین ریزش ساختمان پلاسکو در تهران زنگهای خطر را براي مديريت بحران كشور به صدا درآورده بود و گوياي اين بود که کشور همچنان در بحث برخورد با چنین حوادثی آمادگی کافی را ندارد یا آنکه امکانات در حد کفایت وجود نداشته و زیرساختهای بسیاری همچنان نیاز است.
به دنبال وقوع زلزله بم در سال ۱۳۸۲ و کشته شدن بیش از ۴۰ هزار نفر، میان مسئولان کشور احساس شد که میبایست به صورت جدی تری با چنین بحرانهایی برخورد کرد و برهمین اساس با تاکیدات مقام معظم رهبری، سازمان مدیریت بحران کشور در سال ۱۳۸۶ به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد.
این سازمان به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه در امر سیاستگذاری، برنامهریزی، ایجاد هماهنگی و انسجام در زمینههای اجرائی و پژوهشی، اطلاعرسانی متمرکز و نظارت بر مراحل مختلف مدیریت بحران و ساماندهی و بازسازی مناطق آسیب دیده و استفاده از همه امکانات و لوازم مورد نیاز وزارتخانهها و سازمانهای دولتی، عمومی و غیردولتی، تشکیل شد. سازمان مدیریت بحران کشور بعنوان یک سازمان وابسته به وزارت کشور است.
اما با وجود تشکیل سازمان مدیریت بحران و ستاد پیشگیری و مدیریت بحران، کماکان زیرساختهای لازم برای مواجه شدن با خطرات احتمالی مانند سیل و زلزله و توفان ایجاد نشدهاند و کشور با چنین روندی که در پیش گرفته به نظر میرسد سالهای سال تا بیمه شدن ایران در مقابل حوادث زمان لازم باشد.
كشورمان در زمينه حادثهخیزی رتبه دهم را در جهان و رتبه پنجم را در آسیا دارد و از حدود ۴۲ حادثه طبیعی موجود، دو سوم آن مربوط به ایران است. این خطرات نگاه جدی را در بحث مدیریت بحران میطلبد. اما چنین نگاهی در میان مسئولان دیده نمیشود. در سالهای اخیر در بحرانهای مختلفی که در کشور روی داده مسئولان به جای آنکه به فکر حل ریشهای مشکلات باشند، به صورت سطحی با آنها برخورد کردهاند.
در ماههاي اخير بحرانهايي مانند ريزگردها در استانهای غربي كشور و سيلاب در استانهای شرقي زندگي را براي ساكنان اين استانها سخت و دردناك كرده بود ولي چرا با وجود آنكه احتمال خطر و تلفات در بحرانهایی اينچنيني وجود دارد بازهم شاهد تلفات هستيم. نگاه تمرکز گرا در ساختار مديريت كشور باعث شده تا زمينه آسيبپذيري مناطق بخصوص مرزي جدي گرفته نشود و تمامي راه حلها به بعد از وقوع بحرانهایی مانند سيلاب و زلزله موكول ميشود. نگاه نوشدارو بعد از مرگ سهراب زمانيكه با سياستزدگي نيز همراه شود، باعث تشديد بحرانها خواهد شد و هرگز نمیتوان به حل ريشهای پيشگيري بحرانها اميدوار بود.
با توجه به گزارشهای موجود، سهم سازمان مديريت بحران از بودجه معادل ۵ درصد از اعتبارات كل كشور است كه در سال ۹۵ برابر با ۱۵ هزار ميليارد تومان بوده است. اين عدد، بودجهای است كه در سالهای متوالي به اين بخش تعلق میگيرد ولي همواره مشاهده میشود، سطح آمادگي دستگاههای ذيل سازمان، بسيار پايين است و در بخش پيشگيري هم اقدامات به نحو احسن صورت نگرفته است.
بايد اذعان كرد با ادامه چنين روندي در سيستم مديريت بحران كشور، بايد شاهد فجايع وحشتناكتري در زمان حوادثي مانند زلزله در ابعاد زلزله بم بود. از اين رو اقدامات فوري و ضربتي لازمه چنين سيستمي است تا كمبودها جبران و حتي در صورت نياز، وزارتخانهای در حوزه بحرانهای طبيعي و غيرطبيعي در دستور كار قرار گيرد.
اما همزماني سيل ۵ استان شمال غربي و غربي كشور و مرگ بيش از ۲۵ نفر با ثبتنام انتخابات كشور، گوياي زواياي تاريكي در دغدغهها و نگرانيهای موجود در ميان مديران دولتي بود. بسياري از روزنامهها و رسانههای حامي دولت بود.
در روزنامه دولتي ايران حتي يك تيتر كوچك نيز به سيل در صفحه نخستش اختصاص نيافته اما عكسي تمام قد از روحاني در زمان ثبتنام نقش بسته است. آيا رئيسجمهور در زمان سخنراني پس از ثبتنامش نمیتوانست به عنوان همدردي با مردم سيل زده ۵ استان كشور تنها در حد دو جمله به آنها اختصاص دهد تا نشان دهد رئيسجمهور تمامي مردم ايران است.
بايد اذعان كرد، همين رويكرد منفعل در مديريت بحرانهای كشور، اوضاع را به جايی رسانده كه با وقوع هر حادثهای بايد انتظار تلفات جاني و مالي زيادي را داشت و مردمي كه به عزاي عزيزانشان در انفعال مسئولان دولتي و مديريت بحران مینشينند. اما با وجود اين بازهم درس عبرتي از اين حوادث گرفته نمیشود و داستان غمبار بحران در مديريت بحران همچنان ادامه دارد.
معاون امور آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور از جان باختن ۳۲ نفر در حادثه سیل و رانش زمین در چهار استان کشور خبر داد.
مرتضی اکبرپور درباره آخرین آمار کشتهشدگان و مفقودان حادثه سیل در ۴ استان کشور گفت: تعداد مفقودان این حادثه ۳۷ نفر است که از این تعداد جسد ۳۲ نفر پیدا شده است. وی افزود: ۲۶ نفر در استان آذربایجان شرقی، ۱ نفر در آذربایجان غربی و ۵ نفر در استان کردستان فوت کردهاند که ۱ نفر از آنها بر اثر سیل و ۴ نفر دیگر در اثر رانش زمین جان خود را از دست دادهاند.
افزایش تعداد کشتهها به ۲۷ تن
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: تعداد زیادی خودرو بدون توجه به هشدارها در حاشیه رودخانه اطراق کرده بودند که متاسفانه ۷ خودرو در سیل گرفتار شدند و بین ۱۵ تا ۱۷ نفر در خودروهای خودرو در سیل گرفتار شدند و ۵ جسد از آب بیرون آورده شده اند.
اسماعیل نجار افزود: در عجب شیر روستای چنار ۲۰ نفر مفقود شده که تا به حال جسد ۱۶ نفر از مفقودین پیدا شده است. وی تصریح کرد: در آذربایجان غربی یک دوچرخهسوار به درون سیلاب افتاد و فوت کرد. ۱ نفر هم در ننور بانه جانباخته است. وی خاطرنشان کرد: ۴ نفر در پارک کوثر سقز در اثر رانش زمین جان باختهاند.
عجب شیر، آذرشهر و تبریز دارای بیشترین خسارت مالی
مدیرکل مدیریت ستاد بحران استانداری آذربایجان شرقی اظهار داشت: در جریان سیل اخیر در استان آذربایجان شرقی بیشترین خسارات جانی و مالی به شهرستانهای عجبشیر، آذرشهر و تبریز وارد شده که تلفات جانی در دو شهرستان عجبشیر و آذرشهر بیشتر از دیگر شهرها بوده است.
خلیل ساعی افزود: در شهرستان عجبشیر ۲۰ مفقودی داشتهایم که اجساد ۸ نفر از آنان تاکنون پیدا شده و در شهرستان آذرشهر نیز ۱۷ مفقودی در سیل اعلام شده که تنها اجساد دو نفر از آنها پیدا شده است.
وی عنوان کرد: سیل خساراتی به شهر تبریز نیز وارد کرده ولی خوشبختانه خسارت جانی درپی نداشته است.
مدیرکل مدیریت ستاد بحران استانداری آذربایجان شرقی گفت: هنوز برآورد دقیقی از خسارات سیل اخیر در این استان انجام نشده است.وی در پایان افزود: بارندگی اخیر در این استان در طی ۱۵ سال اخیر بیسابقه بوده است.
۴ استان و ١٧ شهرستان درگیر سیل
سخنگوی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر گفت: چهار استان آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، زنجان و همچنین ١٧ شهرستان درگیر سیل و آبگرفتگی هستند.
مصطفی مرتضوی گفت: با توجه به گزارشات به دست آمده از سیل و آبگرفتگی ۲۵ فروردین ماه تا ساعت ۶ صبح دیروز چهار استان آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، زنجان و ١٧ شهرستان(مراغه، چارایماق، هریس، بستان آباد، ورزقان، شبستر، تبریز، عجبشیر، آذرشهر، ملکان، سراب، ارومیه، اشنویه، نقده، پیرانشهر، سقز و زنجان) تحت تاثیر سیل و آبگرفتگی قرار داشتند.
سخنگوی جمعیت هلالاحمر با اشاره به امدادرسانی به ٣٢ شهر و روستا سیل زده، گفت: تاکنون به ۱۱۰۰ نفر امدادرسانی شده، ۷۷ تن اسکان اضطراری یافتند، ۱۴ تن به مناطق امن منتقل شدند و شش تن نیز برای دریافت خدمات لازم به مراکز درمانی منتقل شدند.
مرتضوی با بیان اینکه متاسفانه ٩ نفر در حادثه سیل جان باختند، گفت: ۵ تن در شهرستان عجبشیر، ۳ نفر در آذرشهر و یک تن نیز در اشنویه جان خود را از دست دادند و همچنین ۱۵ تن نیز در شهرستانهای آذرشهر و عجبشیر مفقود شدند. وی افزود: همچنین تخلیه آب از ۴۸ واحد منزل مسکونی صورت گرفته است. در مجموع ٤١ تیم عملیاتی شامل ۱۸۰ امدادگر و نجاتگر فعالیت داشتند و امدادرسانیها در دو استان آذربایجان شرقی و غربی ادامه دارد.(ایلنا)