نرمش‌ها و ملایمت‌های نزدیک به ۴ سال گذشته دولت یازدهم، نشان داد که با چنین سیاستی نمی‌توان مقابل فشارهای آمریکا و همپیمانان او ایستاد.
برای این که دستگاه سیاست خارجی از وضعیت کنونی بیرون بیاید نیازمند دیپلماسی انقلابی هستیم به همین خاطر در ساختار وزارت خارجه به نظر می‌رسد باید تغییراتی ایجاد شود.کارشناسان مسائل منطقه و بین‌الملل بر این باورند با توجه به تجربه اشتباه چهارسال گذشته دستگاه دیپلماسی با رویکرد رفتارهای ملایم وعقب‌نشینی‌های مکرر در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب و آمریکا بهتر است برای مقابله با هرگونه زیاده‌خواهی با تکیه بر سه اصل عزت، حکمت و مصلحت نقشه راه موفقی برای سیاست خارجی دولت آینده برقرار گردد.
۲۹اردیبهشت ماه سال جاری در حالی با رای مردم ایران دولت دوازدهم روی کار خواهد آمد که دیپلماسی دولت آینده از منظر بسیاری از کارشناسان مسائل بین‌الملل حائز اهمیت است.
عرصه سیاست خارجی در دولت آینده از آن جهت مورد توجه قراردارد که بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند دستگاه دیپلماسی با معطوف شدن به موضوع توافق هسته‌ای و برجام آنطور که باید نتوانست در بخش‌های دیگر دیپلماسی بویژه توجه و گسترش مناسبات با کشورهای همسایه موفق عمل کند و حتی نمره قبولی نیز در این بخش دریافت نکرد.
ناظران سیاسی بر این باورند بنا نهادن اولویت دستگاه سیاست خارجی با تشکیل یک گروه منطقهای حتی به رفع تحریم‌های ضد ایرانی از سوی آمریکا و متحدانش کمک بسزایی خواهد داشت. طی چهار سال گذشته کارنامه دستگاه دیپلماسی در برابر زیاده‌خواهی‌های دولت و رژیم‌های متخاصم از جمله عربستان و هم‌قطارانش بر مبنای رفتارهای ملایم و عقبنشینیهای مکرر بنا شده بود البته در بعضی مواقع شاید تنها به یک واکنش بسنده می‌شد که نتیجه اتخاذ چنین رویکردی گستاخی و جسارت طرف مقابل به ملت ایران در پی داشت.
ناظران سیاسی معتقدند مقابله با نفوذ آمریکا و رژیم صهیونیستی از سوی دستگاه دیپلماسی دولت آینده توانمند کردن ظرفیت‌های سیاست خارجی کشور را به همراه خواهد داشت.
ضعف‌های دستگاه دیپلماسی کنونی تجربه برای دستگاه دیپلماسی جدید
دکتر سید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت وگو با سیاست روز به اقدامات دولت آینده درعرصه دیپلماسی گفت: توجه به اصول قانون اساسی چشم‌انداز برنامه ۲۰ساله و سیاست‌های کلی ابلاغی ازجانب رهبر معظم انقلاب می‌تواند عملکرد دولت آتی را قوی‌تر نموده و اقتدار جمهوری اسلامی را افزایش دهد و نیز منافع ملی کشور را تامین نماید.
وی افزود: براین اساس پیشنهاد می‌گردد دستگاه سیاست خارجی دولت آینده به مسائل منطقهای و دستاوردهای جبهه مقاومت بیشتر توجه نموده واز این دستاوردها در رسیدن به منافع ملی در سطح نظام بین‌الملل استفاده کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به اینکه اگر اولویت دستگاه دیپلماسی دولت آینده تشکیل یک گروه منطقهای از کشورهای دوست و غیر متخاصم باشد، این گروه جدید تاسیس کمک قابل توجهی برای رفع تحریم‌های آمریکا و اروپا خواهد داشت.
به اعتقاد صدرالحسینی البته این پیشنهاد نه به عنوان عدم توجه به کشورها و معاهدات و گروه‌های موجود در سطح بین‌الملل و منطقه است؛ بلکه تاکید بر این است که جمهوری اسلامی ایران با دست برتردرآن مجامع حضور داشته باشد. این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته تلاش‌های دولت‌های گذشته برای حضور و تاثیرگذاری بر مجامع و گروه‌ها و اجتماعاتی که ایران در آن‌ها حضور دارد و یا مانند شانگهای در حال عضو شدن است، نخواهد بود و دولت آینده نباید این تلاش‌ها را از نظر دور نگاه دارد.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی دولت آینده باید به عملکرد دولت‌ها در پرونده هسته‌ای به خصوص توافقات برجام معطوف گردد، اظهارداشت: بهتر است دستگاه سیاست خارجی دولت آینده جدولی را تهیه که درآن عملکرد همه کشورهای موثر مانند آمریکا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای منطقه را دردو موضوع مهم پرونده هسته‌ای و نیز تحولات منطقه به خصوص مقابله با تروریسم در سوریه وعراق را در آن لحاظ نماید و برآن اساس سطح ارتباطات را با کشورها در نظام منطقهای و بین‌المللی تنظیم نماید.
این کارشناس مسائل منطقه در پایان خاطرنشان کرد: سه اصل عزت، حکمت و مصلحت می‌تواند بهترین نقشه راه موفقیت‌های سیاست خارجی دولت آینده قرار گیرد.
توجه به کشورهای همسایه جزء اولویت‌های دستگاه دیپلماسی آینده
حسن هانی زاده دیگر کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز به اقدامات دولت آینده درعرصه دیپلماسی گفت: به نظر می‌آید در سطح سیاست خارجی گسترش روابط با کشورهای همسایه بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد نکته‌ای که در دولت یازدهم و دستگاه سیاست خارجی متبوعش مورد غفلت واقع شده بود.
وی افزود: مقابله با نفوذ آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز جزء ضروریات توجه دیپلماسی دولت آینده در ایران است که این امر می‌تواند به توانمند کردن ظرفیت‌های سیاست خارجی کشور منجر شود.
این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: با توجه به اینکه تجربه چهار سال گذشته ثابت نموده رفتارهای ملایم و عقبنشینیهای مکرر در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب و آمریکا نمی‌تواند در حل مشکلات داخلی و منطقهای و حتی بین‌المللی موثر باشد؛ لذا سیاست خارجی ایران در دولت آتی باید تهاجمی‌تر باشد.
وی به تغییر رفتار اساسی جمهوری اسلامی مقابل برخی کشورهای منطقه مانند عربستان و بحرین اشاره کرد وگفت: به این مفهوم که ایران نباید اجازه دهد عربستان سعودی با استفاده از نفوذ مالی خود با همکاری ترکیه و اسرائیل نقش تخریبی خود را ادامه دهد.
هانی زاده به دست بالای ظرفیت‌های ایران در سطح منطقه اذعان و بیان داشت: این امر می‌تواند به یک ائتلاف قدرتمند منطقهای تبدیل شود؛ به این معنی که ایران با کمک روسیه، چین، هند، افغانستان، عراق و سوریه یک قطب بندی جدیدی در برابر سیاست‌های آمریکا ،غرب و برخی همپیمانان آنان ایجاد کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آمریکا نتوانسته در طول هشت سال گذشته تغییر اساسی بر اساس منافع خود در سطح خاورمیانه ایجاد کند؛ لذا تهران، مسکو و پکن می‌توانند از رهگذر تعامل مشترک دورنمای خاورمیانه بدون آمریکا را به لحاظ اقتصادی و سیاسی ترسیم کنند.
هدی دهقان بذرافشان
