دانشجویان ایران همواره با حماسه‌های ماندگار و حضور دائمــی در صحنـــه در موفقیت‌های انقلاب اسلامی تاکنون نقش داشتند، اما همیشه فرصت‌طلبانی وجود دارند که بخواهند این انرژی وسیع را به نفع خود مصادره کنند، به بهانه نزدیکی به روز دانشجو می‌خواهیم راه موثر بودن و در صحنه بودن دانشجویان را در ادامه مسیر انقلاب با تکیه به کلام مقام معظم رهبری مرور کنیم.
نسل جوان بویژه دانشجویان هر کشور از مولفه‌های قدرت یک کشور قلمداد می‌‌شود. جوانان از جمله قشر دانشجو با مولفه‌ها و شرایط ویژه سنی و اجتماعی و شور و نشاط و انرژی فوق‌العاده‌ای که در درون دارد، می‌‌تواند ظرفیت‌های عظیمی‌‌برای تحقق آرمان‌های درونی و خارجی یک کشور‌ایجاد نماید.
در‌این بين، قشر دانشجو به عنوان حاضران در عرصه علم و دانش از کانون‌های اصلی پیشرفت و تعالی کشورها و به طبع آن از اهداف اصلی دشمنان می‌‌باشند. هر چند که هر شغل و هر فردی که در جهت خدمت و پیشرفت معنوی و مادی جامعه تلاش نماید، دارای اهمیت و جایگاه و احترام است، اما قشر دانشجو به دلیل نزدیکی بیشتر به عرصه علم و فن‌آوری و نیز نقشی که در پیشرفت علمی‌‌کشورها دارند کانون توجه بیشتری است. این امر به منزله آن است که دانشجویان در کنار جایگاهی که دارا می‌‌باشند، دارای تکالیف و وظایف سنگین‌تری هستند و در پاره‌ای از مواقع قرار گرفتن آنها در مسیر نادرست غیرقابل گذشت بوده و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را بر کشور وارد می‌‌سازد.
در باب دانشگاه و جایگاه آن همان بس که معمار کبیر انقلاب امام خمینی(ره) در بیانات متعدد خویش با عبارات گوناگون این مطلب را متذکر شدهاند که «دانشگاه، مبداءِ همه تحولات است». «اگر دانشگاه را ما سست بگیریم و از دست برود، همه چیزمان از دستمان رفته است». امام خمینی(ره) میفرمایند: «اساتید دانشگاه بدانند که اگر چنان چه دانشگاه را بسازند، کشورشان را بیمه کردهاند تا آخر».
مقام معظم رهبری نيز در باب دانشجو میفرمایند: «دانشجو یعنی کسی که ناظر به آینده، و متعلق به‌آینده است؛ آینده هم متعلق به اوست.»
حال اين سوال اساسی مطرح است و آن‌اینکه تکلیف نسل جدید دانشجو در برهه زمانی کنونی که دشمن تمام ابزارها را برای مقابله با ایران اسلامی و ملت بزرگ ایران به کار گرفته است چیست؟ اكنون كه كشور شرايط حساس انتخابات مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري را دارد وظيفه دانشجو به عنوان قشر فرهيخته و روشنفكر جامعه چيست؟
توجه به علم و دین
یکی از مولفه‌ها و تکالیف دانشجویان توجه همزمان به امور دینی و علمی‌‌است. امام خمینی(ره) گوشزد می‌‌کنند: «دانشگاه خوب، یک ملت را سعادتمند میکند و دانشگاه غیراسلامی، دانشگاه بد، یک ملت را عقب می‌‌زند» و «هرچه از خوبی‌ها و بدی‌ها برای یک ملتی تحقق پیدا میکند: وابستگی یا استقلال، در قید و بند بودن و اختناق یا آزادی، تابع تربیت‌های دانشگاهی است».
در همین زمینه مقام معظم رهبري نیز میفرمایند: «دو عنصر اصلی در تربیت دانشجو هست، که هیچکدام نبایستی مغفول عنه بماند؛ اگر مغفول غنه ماند، ما ضرر خواهیم کرد: یکی عنصر علم و تحقیق و کارایی علمی‌‌و جوشیدن استعدادهای علمی و این قبیل چیزهاست؛ یکی هم عبارت است از روحیه و تدین و حرکت صحیح و سالم‌سازی معنوی و روحی دانشجو. در دانشگاه‌ها، این دو عنصر بایستی بدون تفکیک از یکدیگر، با قدرت و با ظرفیت کامل کشور، تعقیب بشود.»
تکلیف‌محوری به جای شخصی‌نگری
نکته مهم دیگر در باب تکالیف دانشجویی توجه به جامعه به جای نگاه شخصی و مادی است. آنچه دشمنان به دنبال آن هستند آن است که دانشجویان به جای توجه به مشکلات جامعه و مردم صرفا به دنبال منافع خود باشند که آفتی بزرگ برای کشور است. در همین چارچوب رهبر معظم انقلاب میفرمایند: «اگر هدف دانشجو این باشد که درس بخوانم، برای این که زندگی شخصی خودم را مثلا آباد کنم، بقیه هرچه شد، بشود؛ خطر خیل بزرگی است.
اگر جهت زندگی دانشجو گفته شود که بخشی از نیروهای کشور، دچار آفات عقیدتی و فکری‌اند، شانه بالا بیندازد و بگوید به من چه!! همچنان که اگر بگویند بخشی از مردم در فلان جا دچار زلزله شدند و از بین رفتند، شانه بالا بیندازد و بگوید به من چه!! بخشی از مردم از لحاظ وضع معیشتی دچار دشواری و مشکلند، شانه بالا بیندازد و بگوید به من چه!!ا ین حالت بی‌تفاوتی، مصیبت خیلی بزرگ است.»
بصیرت دانشجويي
یکی از مهمترین تکالیف دانشجویی را بصیرت در دشمن شناسی تشکیل می‌‌دهد. دشمن همواره تلاش دارد تا از محیط دانشگاهی برای صدمه زدن به جامعه و انقلاب بهره گیرد و در این عرصه نیز از هیچ اقدامی فروگذار نیست. حقیقتی که موجب شده تا رهبر معظم انقلاب اسلامی از دانشگاه به عنوان سنگر یاد نمایند. ایشان میفرمایند: «به شما دانشجوها می‌‌گویم، سنگربان این سنگر [دانشگاه] شمایید؛ مواظب باشید خاکریزهاتان سست نشود؛ دائم خاکریزها را ترمیم کنید. خاکریزها، خاکریزهای فرهنگی و فکری است؛ این‌ها را ترمیم کنید. خودسازی فکری و اخلاقی و انقلابی درونی دانشجویان یک فریضه است - چه هر دانشجویی نسبت به خودش، چه به معنای درون دانشگاه و محیط دانشگاه - این خودسازی، همان ترمیم خاکریزها و سنگرهاست.
این اصل بسیار مهمی است که دانشجو بتواند با تقویت بیش سیاسی خود ضمن مشارکت در سرنوشت کشور خود نقشی مهم در مقابله با طرح‌های دشمنان داشته باشد. به انحراف کشاندن دانشجو از اصول مهمی به نام دشمن‌شناسی و آگاهی از وضعیت جاری در کشور و جهان از جمله رفتارهای دشمنان است که مقابله با آن امری ضروری است.»
نكته مهمي كه رهبري در باب بصيرت دانشجو مطرح مي‌سازند در باب وظايف دانشجو در حوزه سياسي و انتخاباتي و چگونگي رفتار در قبال جريان‌هاي سياسي است. رهبري مي‌فرمايند: «دانشجو باید فهم سیاسی داشته باشد، تا فریب نخورد دانشجوها بایستی سیاسی بشوند؛ یعنی فهم سیاسی پیدا کنند. فهم سیاسی، غیر از سیاسی‌کاری و سیاست‌بازی است، غیر از دستخوش جریان‌های سیاسی شدن است. اتفاقا فهم سیاسی موجب می‌‌شود که آدم، دستخوش جریان‌های سیاسی نشود. اگر سیاسی نباشید، نمی‌توانید؛ باید سیاسی باشید. من باز هم همیشه روی این حرفم تکیه می‌‌کنم که دانشگاه، باید سیاسی باشد، تا دانشجو فریب نخورد و وسیله‌ای برای کسانی نشود که می‌‌خواهند سر به تن نظام اسلامی و جمهوری اسلامی و هیچ‌کس دیگر نباشد! فقط دنبال قدرت‌اند، هر طور می‌‌خواهد بشود! دانشجویی که اصلا نفهمد در دنیا چه می‌‌گذرد، این دانشجو دانشجوی زمان خودش نیست، مرد زمان خودش نیست. دانشجو باید احساس سیاسی، درک سیاسی و تحلیل سیاسی داشته باشد.» ایشان در باب لزوم بصیرت در دشمن‌شناسی میفرمایند: «سیاسی بودن یعنی دانشجو از آنچه که در جهان و در کشور خودش می‌‌گذرد، آگاه باشید، بینش داشته باشد. اگر این نشد ممکن است فردی به حد اعلای علم هم برسد، خیلی هم متدین باشد، اما دشمن او را به قیمت بسیار ارزانی بخرد! او را زیر بال خودش بگیرد.»
دشمن با حاشيه‌سازي و پنهان شدن در لواي الفاظ و ظواهر به دنبال پنهان‌سازي چهره واقعي خود است چنانكه اكنون غرب تلاش دارد تا اسلام و مباني اسلامي را ريشه ناامني منطقه معرفي و چنان وانمود سازد كه انديشه اسلامي عامل فضاي بحراني منطقه است در حالي كه غرب‌گرايي حلال اين وضعيت است.
تکیه بر خویشتن
از دیگر شاخصه‌ها و تکالیف پیش‌روی دانشجویان را تکیه بر داشته‌های خویش و داشتن روحیه خودباوری تشکیل می‌‌دهد. روحیه که نتیجه آن را در عرصه‌های مختلف علمی و معنوی می‌‌توان مشاهده کرد که از آن جمله دستاوردهای هسته‌ای و هوافضا است که چشم جهانیان را به ایران اسلامی معطوف ساخته است. در همین زمینه رهبر انقلاب میفرمایند: «عقب‌ماندگی‌های کشور، نتیجه بی‌اعتقاد کردن قشر تحصیل کرده به فرهنگ و دانش خودی است. امروز آن دورانی است که باید به ابزار دانش و معرفت و تلاش علمی، کاری کنیم که عقب‌افتادگی‌های تحمیلی دوران طولانی سلطه استبداد در این کشور، جبران شود؛ آن دورانی که نگذاشتند استعدادها شکوفا گردد؛ نگذاشتند هویت اصلی و حقیقی این ملت، خود را نشان دهد؛ به تبع ورود کالاهای صنعتی - که نتیجه پیشرفت علم و صنعت غرب بود - در همه چیز، آن را به غرب وابسته کردد؛ کالاهای فکری و فرهنگی را وارد این کشور کردند و به اولین کاری که دست زندند، بی‌اعتقاد کردن قشر تحصیلکرده این کشور به موجودی خودش بود؛ به فرهنگ خودی، به رسوم و آداب خودی، به دانش خودی، به استعداد شکوفا و درخشانی که در نسل‌ایرانی وجود داشت. این بی‌اعتقادی، در طول سال‌های متمادی، اثر خودش را بخشید.»
ایشان در باب خودباوری دانشجویی نیز میفرمایند: «از روزی که این فکر - فکر تحقیر ایرانی - وارد این کشور گردید و موجب شد که این احساس حقارت تا اعماق جان قشرهای برگزیده این کشور نفوذ کند، تا وقتی که غرب محصول این حالت را چید، البته سال‌های طول کشید؛ ولی بالاخره آنها موفق شدند و نتیجه آن، همین عقب‌افتادگی‌هایی است که شما در کشورمان مشاهده می‌‌کنید. با این همه منابع انسانی، با این همه منابع مادی، با این موقعیت جغرافیایی ممتازی که ما داریم، با آن سابقه درخشان علمی و فرهنگی و میراث عظیم گنجینه علمی که ما داریم، وضع ما امروز از آنچه که باید در میدان علم و صنعت و پیشرفت‌های گوناگون علمی باشد، بسی عقب‌تر است.»
آرمان‌گرایی و نگاه به آینده
از دیگر تکالیف دانشجو را حفظ و تقویت روحیه آرمان‌خواهی تشکیل می‌‌دهد. روحیه‌ای که در کنار خودباوری و توجه به ارزش‌های دینی و علمی می‌‌تواند تعالی دانشجو را به همراه داشته باشد. در همین زمینه مقام معظم رهبري فرموده‌اند: «آرمان‌گرایی در مقابل مصلحت‌گرایی است؛ عشق به آرمان‌ها و مجذوب آرمان‌ها شدن. انسان وقتی که در محیط تلاش و کار معمولی زندگی قرار می‌‌گیرد، گاهی موانع جلوی چشم او را می‌‌گیرد؛ آرمان‌ها را دور دست و غیرقابل دستیابی به انسان نشان می‌‌دهد؛ و این خطر بزرگی است. گاهی آرمان‌ها فراموش می‌‌شوند. در محیط جوان، آرمان‌ها محسوس، ملموس، زنده، قابل دسترسی و دستیابی است؛ لذا برای آنها تلاش می‌‌شود؛ خود این تلاش، تلاش مبارکی می‌‌شود.» به هر تقدیر هر جامعه‌ای با آرمان‌های انقلابی زنده است و جامعه نیز سرشار از آرمان‌های کوچک و بزرگ است که دانشجویان نقشی مهم در تحقق آنها دارند.
پرسش‌گری و مطالبه‌گری به جای سیاسی‌کاری
نکته مهم دیگر در تکالیف دانشجویی را پرسش‌گری و مطالبه‌گری از مسئولان به جای ورود به عرصه سیاسی‌کاری و گرفتار شدن در بازی جریان‌های سیاسی است. نکته مهم در رفتار دشمن آن است که همواره تلاش دارد تا دانشجو را از عرصه مطالبه‌گری و پرسش‌گری به حاشیه‌های سیاسی و اجتماعی سوق دهد تا در نهایت دانشگاهی تهی از بصیرت و آگاهی‌ایجاد و حتی از آن به عنوان مولفه بحران سازی در کشور بهره گیرد. حوادثی مانند کوی دانشگاه را می‌‌توان از آن جمله دانست.
در همین زمینه رهبر انقلاب میفرمایند: «یکی از آفات حرکت دانشجویی این است که عناصر و مجموعه‌های ناباب به آن طمع بورزند و بخواهند از آن سوء‌استفاده کنند... این‌ها وقتی ببینند که میدانی هست و بالاخره دانشجو و نسل جوان در کشور حرف می‌‌زند و تعیین‌کننده است، این‌ها هم بنا می‌‌کنند اول سینه‌خیز، بعد یواش یواش نیم‌خیز، بعد هم یواش یواش با گردن افراشته می‌‌آیند که بله، ما هم هستیم! اگر مجموعه‌های سیاسی قدرت‌طلب بدنیت بددل بدسابقه، طرف حرکت دانشجویی آمدند و خودشان را به آن چسباندند و بر آن دست گذاشتند، این می‌‌شود.» ایشان در زمینه بر عمیق بودن دانشجو و پرهیز از هرگونه سطحی‌نگری تاکید می‌‌کنند.
نکته مهم در عرصه حرکت صحیح در مسیر تعقل و مقابله با ورود به حاشیه‌ها را در عدم تمایلات سیاسی جناحی دانشجویان تشکیل می‌‌دهد. در باب این مهم رهبر معظم انقلاب بارها هشدار داده و میفرمایند: «یکی دیگر از آفات، به دام احزاب و گروه‌ها افتادن است. مواظب باشید؛ اختاپوس خطرناک احزاب وگروه‌های مختلف به سراغتان نیاید و شما را به دام نیندازد. از آن مجموعه آزاداندیش، اغلب خصوصیات مثبت را خواهند گرفت؛ که اگر‌این شد، آن وقت انسان در خدمت دشمنان انقلاب قرار می‌‌گیرد و چیز خطرناکی می‌‌شود و زندگی و سرمایه وآینده انسان حقیقتا به باد می‌‌رود و انسان دچار حسرت می‌‌شود»
البته باید به‌این امر توجه داشت که عدم ورود به عرصه سیاسی‌کاری به منزله سکون و بی‌تقاوتی نمی‌‌باشد بلکه دانشجو به جای گرفتار شدن در نقابل‌ها و مطالبات جریان‌های سیاسی باید بدون تعصب سیاسی خاص از تمام جریان‌های سیاسی و اجتماعی مطالبات مردمی را آن هم به صورت مسالمت‌آمیز و پرسش‌گری مطالبه کند تا ضمن حرکت جامعه در مسیر تعالی از سوء‌استفاده دشمن جلوگیری گردد.
سوشیانت آسمانی
