مهلت ۱۲۰روزه رئیس‌جمهور آمریکا به کنگره در قبال برجام ۲۲ماه می /۱۲اردیبهشت تمام می‌شود و از نگاه برخی ناظران سیاسی بیشتر از آنکه خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اهمیت داشته باشد سناریوهای ایران در مواجهه با اقدامات آتی آمریکا و اروپا در حوزه برجام اهمیت دارد و باید با درایت بیشتر در دستور کار دستگاه دیپلماسی و دیگر حوزه‌های تصمیم‌گیر قرار گیرد.
روز دوازدهم ژانویه ترامپ، نمایندگان کنگره و دولت‌های اروپایی را ملزم کرد تا توافق هسته‌ای را مطابق میل او اصلاح کنند. وی گفت اگر ایرادهای فاجعه‌بار موجود در توافق هسته‌ای غرب با ایران ظرف ۱۲۰ روز اصلاح نشوند، آمریکا از آن خارج خواهد شد. بازرسی از تمامی سایت‌ها، دائمی کردن محدودیت‌های ایران در برجام و ممنوعیت آزمایش‌های موشکی مواردی هستند که ترامپ خواستار اصلاح آنها شده است.
البته در این مدت دیپلمات‌های اروپایی برای راضی کردن ترامپ بیکار نشستند و در برخی موارد دقیقا مطاابق سیاست‌های آمریکا علیه تهران اظهار نظر می‌کردند.
پیرامون رفتار احتمالی ترامپ در قبال برجام زیاد گزارش نوشتیم؛ در شرایط کنونی ماندن یا نماندن آمریکا در برجام اهمیت ندارد چرا که از زمان توافق هسته‌ای، آنها به هیچ کدام از تعهداتشان پایبند نبودند و بلکه شاهد اعمال تحریم‌های غیرمنطقی و خلاف معاهده بین‌المللی بودیم اما آنچه اهمیت دارد اینکه تصمیم‌گیران کشورمان بتوانند سیاست‌هایی را اتخاذ کنند تا تمامی اقدامات غرب بعد از ضرب‌الاجل ترامپ به کنگره در قبال برجام را خنثی و بی‌اثر کند.
آمریکا و اروپا به خوبی می‌دانند خروج یکطرفه از برجام جز خسران و ناتوان شدن برای امتیازگیری بیشتر از تهران سودی را عایدشان نمی‌کند از این رو در این تقلا هستند با حفظ این توافق ضمن فشار بیشتر برملت ایران، همه هزینه‌های برجام را بر جمهوری اسلامی تحمیل و از دیگر سو درخصوص توان دفاعی-نظامی و حقوق بشر و نیز موضوعات منطقه ایران را به اجبار پای میز مذاکره بکشانند.
به تازگی نیز نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در اظهاراتی در دانشگاه «دیوک» بار دیگر ادعاهای همیشگی علیه ایران و توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) را تکرار کرد. نیکی هیلی گفت: رئیس‌جمهور، ضرب‌الاجل میانه ماه می را برای تعیین تداوم مشارکت ما در این توافق تعیین کرده است؛ چه در این توافق بمانیم و چه در آن نمانیم، اینکه مواضعمان برای پاسخگو نگاه داشتن ایران به خاطر اقداماتش را تقویت کنیم پیامی قدرتمند به ایران ارسال می‌کند.
وی گفت: کسانی که استدلال می‌کنند که خروج از توافق با ایران یا اصلاح آن پیامی درباره غیرقابل‌اعتماد بودن ما به کره‌شمالی می‌فرستد، کاملاً اشتباه می‌کنند. اصرار بر بازرسی‌های بیشتر، نبود بندهای زوال‌پذیر [در برجام] و پایان دادن به برنامه موشک‌های بالستیک ایران به رژیم کره‌شمالی می‌گوید که منظور ما [از مذاکره]، بده و بستان است و ما پذیرای توافقی بد نخواهیم بود تا فقط بتوانیم رسیدن به یک پیروزی نمایشی را بدون تقویت امنیتمان اعلام کنیم.
او اضافه کرد: کاری که با ما حکومت ایران انجام می‌دهیم بر گفت‌وگوهایی که ما با کره‌شمالی داریم تأثیر خواهد داشت. رهبری مقتدرانه ما در تقابل با ایران به نتایج بهتر با پیونگ‌یانگ ختم خواهد شد.
پیش‌بینی ایران برای مواجه با هر سناریوی غرب
سیدحسین نقوی حسینی در گفت‌وگو با خانه‌ملت، با اشاره به ادعاهای اخیر نیکی هیلی مبنی بر عدم خروج ایران از برجام درصورت خروج آمریکا از این توافقنامه گفت: جمهوری اسلامی چند حالت را برای آینده برجام در نظر گرفته و پیش‌بینی کرده است.
نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس یادآور شد: حالت اول این است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هر دو همچنان در برجام باقی می‌مانند اما، مثل گذشته جمهوری اسلامی ایران را میان هوا و زمین نگه می‌دارند چنانچه به تعهدات خود عمل نکرده و نقض برجام می‌کنند از این رو هم برجام حفظ می‌شود و هم ملت ایران انتفاعی از این توافق نبرده است.
وی افزود: حالت دوم این است که آمریکایی‌ها از برجام خارج شده و اروپایی‌ها در آن می‌مانند و تلاش می‌کنند برجام حفظ شود البته این بعد قضیه قابل توجه است به این جهت که اروپایی‌ها حیثیت خود را مطرح می‌بینند.
نقوی حسینی ادامه داد: انگلیس، فرانسه و آلمان پای توافقنامه را امضا کرده و این موضوع را حیثیتی می‌دانند لذا اگر مقابل آمریکا بایستند، از یک توافق بین المللی دفاع و حیثیت خود را حفظ کرده‌اند. این نماینده مردم در مجلس همچنین اظهار داشت: حالت سوم این است که هم آمریکایی‌ها و هم اروپایی‌ها با هم از برجام خارج شوند یعنی مادامی که آمریکا از این توافق خارج شد اروپایی‌ها نیز در همان جبهه قرار گیرند و بگویند ایران باید به مطالبات آمریکا تن دهد در غیر این صورت از برجام خارج می‌شوند.
وی یادآور شد: جمهوری اسلامی برای هر سه حالت پیش‌بینی شده، برنامه دقیق مدون کرده و آمادگی دارد در هر کدام از این شرایط منافع، عزت و افتخار ایران را دنبال کند و سناریوی تعریف شده را به کار گیرد. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: تردیدی نداریم که اروپایی‌ها تلاش دارند آمریکا را در برجام نگاه دارند چون بحث حیثیت و اعتبار برای آنها حائز اهمیت است و اگر توافق از بین رود اعتبار آنها زیر سوال می‌رود.
آمریکا تا به اهداف خود نرسد از برجام خارج نمی‌شود
عضو هیات رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، گفت: استراتژی آمریکا افزایش فشار به ایران است تا مذاکره مجدد محقق شود و در صورت امتناع ایران از برجام خارج می‌شود.
جلیل رحیمی جهان‌آبادی درخصوص خروج احتمالی آمریکا از برجام، گفت: بازی آمریکا در قِبال برجام بازی دو سر باخت است، آمریکا در شرایطی که اجماع عمومی علیه ایران را از دست داده و تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران هم از دست رفته، چه در برجام بماند یا خارج شود با اجماعی علیه خود مواجه است. وی افزود: جمهوری اسلامی تاکنون قائل به اقدام منطقی، دقیق، کارشناسی شده و منطبق بر اصول و منافع منطقه و سطح بین‌المللی بوده است.
