رییس دولت یازدهم در حالی بار دیگر سکان‌داری دولت دوازدهم را به عهده گرفت که عملکرد دیپلماسی دولت کنونی مورد نقد بسیاری از کارشناسان است و آنها معتقدند باید ضعف‌های دولت در عرصه سیاست خارجی آن هم با رویکرد دیپلماسی انقلابی در دولت آینده جبران شود.
آنطور که ناظران سیاسی می‌گویند اگر به کارنامه حوزه سیاست خارجی دولت یازدهم نگاهی بیندازیم در حوزه آسیا و آفریقا و آمریکای لاتین نتوانسته نمره قابل قبولی داشته باشد و دستگاه سیاست خارجی در طول مدیریت وزیرخارجه به میزان لازم فرایندهای تامین امنیت ملی جمهوری اسلامی را نتوانست به نقطه مطلوب برساند؛ چنانچه تحکیم روابط با کشورهای دوست منطقه نیز آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
البته دستگاه دیپلماسی در تعامل با کشورهای اروپایی نسبتا فعال عمل کرد که آن هم بیشتر تحت تاثیر پرونده هسته‌ای بود و تلاش‌های دستگاه وزارت خارجه برای جلب توجه این کشورها در مواردی موثر و در مواردی با دخالت آمریکایی‌ها غیرموثر بود.
به بیان دیگر در حوزه اروپا با توجه به توافق‌نامه برجام فضای تعامل مناسب‌تری بین ایران و برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا برقرار شده هرچند که این روابط و به وجود آمدن فضای تعامل دلپذیر نتوانست در شرایط اقتصادی ایران بهبودی ایجاد کند، البته کنش‌های تهاجمی کشورهای اروپایی علیه ایران کاهش یافته است.
اما آنچه مورد نقد کارشناسان دلسوز عرصه سیاست خارجی است؛ در حوزه منطقه‌ای و ارتباط با کشورهای آسیا، آفریقا و‌آمریکای لاتین است که متأسفانه دستگاه دیپلماسی نتوانسته از ظرفیت این کشورها برای توسعه مناسبات استفاده کند.
کارشناسان عرصه سیاست خارجی اکنون به دولت دوازدهم پیشنهاد می‌کنند تا توجه به کشورهای همسایه، آفریقا و حتی آمریکای لاتین را به دلیل برخی قرابت‌ها با جمهوری اسلامی ایران و نفوذ و الگوبرداری از انقلاب اسلامی در دولت آینده مورد توجه قراردهد تا جدا از فراهم شدن بازار بزرگ اقتصادی و تجاری؛ زمینه ائتلافی بزرگ علیه تروریسم و رژیم‌های استکباری ایجاد شود تا بار دیگر به دلیل غفلت مسئولان ما گستاخی رژیم‌هایی همچون سعودی را علیه ملت ایران شاهد نباشیم.
لزوم پیشبرد اهداف بلند سیاست خارجی در دولت دوازدهم
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با سیاست روز در خصوص موفق عمل کردن دولت دوازدهم در حوزه دیپلماسی پیشنهاد داد وگفت: با توجه به شرکت گسترده مردم در انتخابات اردیبهشت ۹۶به نظر می‌رسد دولت دوازدهم با دست بالاتر و قوی‌تری در سیاست خارجی به اهداف انقلاب اسلامی و پیش برد منافع ملی اقدام نماید.
وی افزود: بر این اساس پیشنهاد می‌شود دستگاه سیاست خارجی ایران در دولت دوازدهم تلاش نماید ضمن به نتیجه رساندن توافق‌نامه برجام که هدف اصلی آن در دولت یازدهم بود به مواردی همچون توجه ویژه به کشورهای همسایه و آسیایی و نیز مجموع کشورهای آفریقا بالاخص آفریقای جنوبی و به کشورهای مستقل‌تر از سیاست‌های آمریکا توجه ویژه نماید.
به اعتقاد صدرالحسینی البته نباید فراموش نمود که در توسعه روابط خارجی، دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی دانشگاهی، دیپلماسی علمی و هنری و همچنین دیپلماسی اقتصادی نیز بطور مجدانه پرداخته شود؛ این اقدامات باید در کنار کمک به دیپلماسی پارلمانی نیز تعریف شود.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: در حقیقت دستگاه سیاست خارجی کشور باید به دستگاه مقننه کمک کند که او هم بتواند در راستای تأمین منافع ملی گام‌های بلند‌تری بردارد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی خاطرنشان کرد: به دستگاه دیپلماسی کشور در دولت دوازدهم پیشنهاد می‌گردد در کنار قوه قضاییه برای توسعه دیپلماسی قضایی و قوه مقننه برای توسعه دیپلماسی پارلمانی و بطور مستقل برای تأمین منافع ملی کشور در ابعاد گوناگون نگاه متوازنی به همه کشورهای عضو سازمان ملل متحدد به جز رژیم غاصب صهیونیستی داشته باشد.
برخی ضعف‌های سیاست خارجی دولت یازدهم در دولت آینده جبران شود
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت و گو با سیاست روز در خصوص دیپلماسی دولت دوازدهم گفت: عملکرد دولت یازدهم را در حوزه سیاسست خارجی نباید با قضاوت‌های جناحی و بدون پشتوانه تحلیل علمی و منطقی زیر سوال ببریم.
وی افزود: برخی‌ها در موضوع عربستان به واکنش دستگاه سیاست خارجی کشورمان نقد دارند؛ در عین اینکه در قبال رژیم سعودی باید اقدام قاطعانه‌ای داشته باشیم اما اظهارات بی‌ربط نوعی تبلیغ است و این متفاوت از دیپلماسی انقلابی است.
بهشتی پور تصریح کرد: دیپلماسی جمهوری اسلامی یک دیپلماسی انقلابی و مبتنی بر شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است از این رو دیپلماسی فنی باید در راستای اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی حرکت کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی به انتقادات برخی ناظران به دولت یازدهم در عرصه سیاست خارجی اشاره و اظهارداشت: اینکه در بیان نقد بخواهیم جناحی به موضوع نگاه کنیم درست نیست، باید ببینیم اگر در برخی مواقع دولت یازدهم واکنش منفعلانه‌ای در برخورد با بعضی کشورها از خود نشان داده چه امکانات و مقدوراتی داشته است؛ همه اقدامات دولت کنونی نیز درعرصه دیپلماسی ضعیف نبوده است.
وی در عرصه سیاست خارجی به دولت دوازدهم پیشنهاد کرد و گفت: دستگاه سیاست خارجی دولت آینده از یک سو باید مانع از تضاد بیشتر میان تهران و ریاض شود و از سوی دیگر با دست برتر روابط با کشورهای اروپایی توسعه دهد. بهشتی پور خاطرنشان کرد: توجه به کشورهای همسایه، آمریکای لاتین و آفریقا نیز می‌تواند در موفقیت دیپلماسی دولت آینده اثر گذار باشد و به نوعی ضعف‌های قبلی جبران شود.
هدی دهقان بذرافشان
