ناظران سیاسی بر این باورند که بازخوانی روابط با کشورهای همسایه و همراهی این کشورها با سیاست‌های جمهوری اسلامی می‌تواند اتحادی مستحکم در برابر دسیسه‌های دشمنان و حامیان تروریسم ایجاد کند.
روابط با کشورهای همسایه جز اولویت‌های اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود روابطی که بر مبنای توسعه مناسبات با رویکرد احترام به استقلال و حاکمیت ارضی کشورها بنا شده است؛ رهبرمعظم انقلاب اسلامی نیزبارها بر توسعه مناسبات با کشورهای همسایه تاکید داشتند.
البته دراین میان برخی کشورها نیز با کارشکنی و رفتارهای ضد ایرانی آن هم به دلیل تاسی از آمریکا و اسرائیل خود مسبب کاهش روابط با جمهوری اسلامی شده‌اند
در حالی دشمن تلاش زیادی برای برهم زدن روابط کشورهای همسایه با ایران به کار بسته، توجه به توسعه مناسبات با این کشورها می‌تواند دسیسه‌های آنان را ناکام کند.
حتی اتحاد این کشورها با تهران می‌تواند ریشه تروریسم در منطقه را که توسط محور غربی- عربی هدایت می‌شود بطور کامل ریشه کن کند.
اما دراین میان توسعه مناسبات با کشورهایی نظیر پاکستان که سیاست‌هایی همسو با جمهوری اسلامی دارند، کمی مورد غفلت واقع شده است که بسیاری از ناظران سیاسی بر لزوم بازخوانی روابط با این کشورها تاکید دارند.
حتی برخی مقامات پاکستانی نیز بر روابط دوستانه و ناگسستنی با ایران تاکید کرده است،رچنانچه رهبر شورای اتحاد اهل سنت پاکستان بیان کرده اهل سنت پاکستان احترام زیادی برای جمهوری اسلامی ایران قائل هستند و اقدامات تروریستی علیه مرزبانان این کشور را محکوم می‌کنند. رهبر شورای اتحاد اهل سنت پاکستان تأکید کرد: برخی عناصر سعی دارند با شایعه پراکنی این موضوع را به اثبات برسانند که اهل سنت در ایران زندگی بسیار دشواری دارند و همواره تحت نظر هستند.
وی افزود: ایران هرگز نسبت به اهل سنت بلکه نسبت به تمام فرقه‌ها حتی مسیحیان متعصبانه برخورد نکرده و در این کشور همه می‌توانند در انتخاب کیش خود آزاد باشند.
صاحبزاده حامد رضا گفت: برخی لابی‌های طرفدار کشورهای عربی به ویژه عربستان به دنبال تیره کردن روابط پاکستان با ایران هستند.
وی افزود: هیچ خطری آینده روابط پاکستان و ایران را تهدید نمی‌کند زیرا دولت‌های هر دو کشور شرایط را درک می‌کنند و از دسیسه دشمنان آگاه هستند.
صاحبزاده حامد رضا گفت: پاکستان و ایران منافع مشترک زیادی دارند که از گذشته تا به امروز ادامه داشته است بنابراین روابط خوب دو کشور ادامه خواهدیافت.
رهبر شورای اهل سنت پاکستان اظهار داشت: ایران الگوی برابری و برادری همچنین وحدت بین مسلمانان است.
لزوم بازخوانی روابط ایران با ۱۵ کشور همسایه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی معتقد است، جمهوری اسلامی ایران کشوری با همسایگان متعدد است که در جهت تامین منافع ملی باید در نوع روابط با آن‌ها بازنگری شود.
هادی شوشتری در گفت‌وگو با خانه ملت، در خصوص لزوم تدوین "دکترین منطقه‌ای" سیاست خارجی ایران، اظهار داشت: با توجه به اینکه در آستانه تشکیل دولت دوازدهم هستیم، لازم است به یکی از موضوعات اساسی در حوزه سیاست خارجی بپردازیم که آن بررسی روابط ایران با همسایگان است.
نماینده مردم قوچان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به جهت نوع استقرار جغرافیایی خود، در رده‌های بالای جدول جهانی کشورهای پُرهمسایه است، بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران با ۱۵ کشور مختلف همسایه است که البته برخی جغرافیدانان سیاسی تئوری ۱+۱۵ را مطرح می‌کنند، زیرا آمریکا نیز در منطقه دخالت دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: علاوه بر این ۱۵ کشور که به صورت فیزیکی و طبیعی با ایران همسایه هستند، یک میهمان ناخوانده نیز در حضور دارد. شوشتری متذکر شد: با این شرایط در تقسیم‌بندی منطقه‌ای وزارت خارجه همسایگان ایران باید در ۲ حوزه عربی_آفریقایی و آسیایی_اقیانوسیه مورد توجه قرار داده شود و لازم است که نوع روابط ایران با این ۱۵ کشور بازخوانی شود تا سیاست‌های ایران در جهت تامین منافع ملی تنظیم شود.
وی با بیان اینکه روابط ایران با کشورهای همسایه در حال حاضر رضایت بخش نیست، زیرا این روابط منافع حداکثری جمهوری اسلامی ایران را تامین نمی‌کند، افزود: ضرورت دارد که جمهوری اسلامی ایران روابط خود با سایر کشورها را در جهت تامین منافع ملی مورد بازخوانی قرار گیرد. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: وضعیت موجود در ساختار وزارت امور خارجه با وجود دو معاونت آسیایی اقیانوسیه و عربی- آفریقایی مدل بهینه‌ای است، و در معاونت عربی- آفریقایی اداره کل اختصاصی به نام خلیج فارس وجود دارد که در بر گیرنده همسایه‌های حوزه خلیج فارس می‌باشد و به لحاظ ساختاری، وضعیت فعلی گزینه بهینه است ولی در سیاست خارجی باید به همسایگان اولویت داد.
لزوم تعیین نحوه تعامل ایران با کشورهای منطقه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی معتقد است عراق و پاکستان به عنوان دو همسایه شرایط متفاوتی دارند که لازم است برای تعامل با هر یک از آن‌ها اقدام متناسب را انجام داد که این موضوع نیازمند تعیین استراتژی مدون است.
سید قاسم جاسمی نیز، در خصوص لزوم تدوین "دکترین منطقه‌ای" سیاست خارجی ایران، اظهار داشت: سیاست نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر تفاهم، همدلی، عزت و مصلحت می‌باشد و لازم است در روابط ایران با سایر کشورها شرایط متوازن باشد.
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تضییع حقوق کشورهای منطقه نیستیم، بیان کرد: شاید بتوان گفت کشورهای همسایه ایران نیز به دنبال تضییع حقوق ایران نباشند، بلکه شیطنت‌هایی توسط آمریکا، رژیم صهیونیستی و به طور کلی بیگانگان حاضر در منطقه ایجاد می‌شود تا اتحاد بین کشورهای منطقه مخدوش شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر کشورهای مسلمان منطقه از فرمایشات حضرت امام تبعیت می‌کردند در حال حاضر حوزه کشورهای مسلمان به یک قطب قدرتمند در منطقه تبدیل شده بودند.
جاسمی با بیان اینکه برخی عوامل بیگانه در منطقه به دنبال ایجاد شیطنت در روابط ایران و همسایگان هستند، متذکر شد: از جمله اصول دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران این است که دست دوستی به سمت کشورهای منطقه ببرد و با هر کشوری که هدف دوستی داشته باشد به اتحاد می رسیم و توصیه جمهوری اسلامی به این کشورها این بوده که اجازه ندهیم بیگانگان درروابط کشورهای منطقه خدشه‌ای وارد کنند.
وی افزود: کمیسیون امنیت ملی در مجلس و دولت با وزارت خارجه همواره در ایجاد ارتباط با سایر کشورها پیش قدم بوده اند و هر چقدر دوستی و تعامل با این کشورها ایجاد شود، منافع بیشتری برای کشور ما و همسایگان به دنبال خواهد داشت، اما عدم تعیین استراتژی سیاست خارجی ایران می‌تواند نواقصی را به وجود آورد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه کشورعراق با وجود ناامنی‌هایی که دارد به خوبی توانسته در داخل خاک خود امنیت مرزهای مشترک با ایران را حفظ کند و این موضوع نشان می‌دهد دستگاه‌های مرتبط با سیاست خارجی باید نگاه مثبتی به همکاری با عراق داشته باشند، گفت: از سوی دیگر پاکستان با ارتش مدعی که در اختیار دارد، مرزهای مشترک با ایران را رها کرده و مشکلاتی را بعضا برای کشور به وجود می‌آورد، با همه این شرایط لازم است تا استراتژی مشخصی به عنوان معیار تعامل با همسایگان ایجاد شود تا براساس آن عملکرد وزارت خارجه مورد ارزیابی داده شود.
