عراق به عنوان یکی از اصلیترین کانون های تحولات غرب آسیا طی هفته های اخیر با مجموعه گستردهای از تحرکات نظامی آمریکا همراه شده است. بر اساس گزارشهای منتشره آمریکا بر اساس مصوبه پارلمان عراق باید این کشور را ترک نماید و بر همین اساس نیز از زمینه سازی برای مذاکرات استراتژیک با محوریت اجرای این طرح خبر داده است. این مذاکرات در حالی قرار است که به زودی آغاز شود که نوع رفتار آمریکاییها در عراق نکات قابل توجهی را نشان میدهد. در حوزه امنیتی آمریکایی از یک سو تحرکات نظامی گستردهای را اجرا میسازند که جابه جایی نیروها و ایجاد پایگاههای نظامی بخشی از آن است. نکته قابل توجه در حوزه امنیت عراق تشدید تحرکات گروههای تروریستی و البته حملات آمریکا به نیروهای مقاومت مردمی عراق است. در حوزه اقتصادی نیز آمریکا در کنار برخی محدودیتهای اقتصادی، در تمدید معافیتهای تحریمی عراق در قبال ایران نیز تغییراتی داده و مدت زمان این تمدید را کوتاه تر کرده است در حالی که در حوزه رسانهای بارها عراق را به تحریم تهدید کرده است. در حوزه اجتماعی نیز طی روزهای اخیر بار دیگر زمزمه تظاهرات و تجمعات مردمی مطرح شده است که بر شدت چالشهای اقتصادی و امنیتی عراق افزوده است. در حوزه سیاسی نیز دو رویکرد در قبال عراق مشاهده میشود. از یک سو آمریکا در روند تشکیل دولت جدید عراق کارشکنی می کند که نتیجه آن را در عدم تشکیل دولت میتوان مشاهده کرد چنانکه همچنان عراق در وضعیت بحران سیاسی به سر میبرد. نکته قابل توجه در حوزه سیاسی برخی تحرکات صورت گرفته از سوی جریانهای کردی است چنانمه آنها خواستار برخی خودمختاریها در کرکوک و سلیمانیه شده و حتی برخی اقدامات نظامی علیه دولت مرکزی داشتهاند. هر چند که در ظاهر این تحولات نوعی چالشهای داخلی برای عراق عئوان میشود اما تقارن این وضعیت با دور جدید مذاکرات میان عراق و آمریکا میتوان گفت که این چالشها میتواند مولفهای باشد برای باج خواهی آمریکا در روند مذاکرات احتمالی چنانکه نمود این رفتار را در سال ۲۰۱۱ در زمان مذاکرات استراتژیک بغداد- واشنگتن برای خروج نیروهای آمریکایی می توان مشاهده کرد که هدف آن برتری آمریکا در روند مذاکرات بوده است.
با توجه با این شرایط می توان گفت آنچه امروز می توان زمینه ساز حل بحرانهای عراق گردد انسجام و وحدت ملی عراقیها در تشکل دولت جدید و مبارزه با تروریسم و نابسامانیهای اقتصادی است در غیر این صورت عراق همچنان گرفتار بحرانهایی خواهد بود که نتیجه نهایی تجدید دوباره حضور آمریکاییها در این کشور میشود که خود بحرانهای جدیدی را برای عراق رقم خواهد زد.
نویسنده: علی تتماج