سوریه به عنوان یکی از کانون‌های اصلی تحولات خارومیانه و عرصه جهانی شناخته می‌شود که مجموعه‌ای از بازیگران منطقه‌ای و جهانی در آن ایفای نقش می‌کنند. در ادامه همین تحولات وزیر خارجه فرانسه تحقق راه‌حل سیاسی در سوریه را یکی از پیش‌شرط‌های خروج نیروهای نظامی این کشور از سوریه عنوان کرد و روسیه را مسئول این راه‌حل سیاسی خواند. «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد که نیروهای نظامی این کشور به محض تحقق راه‌حل سیاسی در سوریه از این کشور غرب آسیا خارج خواهند شد. وزیر خارجه فرانسه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «سی.نیوز» گفت که فرانسه علاوه بر سوریه در عراق نیز حضور نظامی دارد.
حال این سوال مطرح می‌شود در شرایطی که حتی آمریکا اعلام کرده که به دنبال خروج از سوریه است و ائتلاف آمریکایی نیز این خروج را آغاز کرده، چرا فرانسه بر ادامه حضور در سوریه تاکید دارد و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
بخشی از اقدامات فرانسه برگرفته از سیاست‌های نظامی و اقتصادی است که فرانسه در حوزه مدیترانه دنبال می‌کند. فرانسه از دیرباز به دنبال ایجاد منطقه نفوذ در مدیترانه بوده چنانکه در دوران سارکوزی اتحادیه مدیترانه‌ای را طراحی نمود که شامل کشورهای شمال آفریقا و عرب‌های خاورمیانه بوده است. این طرح هر چند که با ناکامی همراه شد اما فرانسه تلاش کرد با ایجاد فضای نظامی این اهداف را پیگیری کند چنانکه فرانسه از طراحان گزینه نظامی ناتو علیه لیبی بود. با توجه به این شرایط می‌توان گفت که فرانسه با حضور نظامی در سوریه سعی دارد تا این طراحی را تکمیل نماید. در این میان این نکته را نیز باید در نظر داشت که همزمان با کاهش تحرکات نظامی آمریکا در خاورمیانه تحرکات سایر کشورهای غربی برای توسعه نفوذ در منطقه شدت گرفته که از آن جمله تحرکات انگلیس و فرانسه است. اکنون رقابتی شدید میان انگلیس و فرانسه برای رسیدن به منافع بیشتر در منطقه صورت گرفته که انگلیس در حوزه خلیج فارس و فرانسه در قالب مدیترانه است.
از سوی دیگر یک اصل مهم مطرح است و آن اینکه همزمان با کاهش تحرکات نظامی آمریکا، فرانسه تلاش دارد تا خود را حامی کشورهای عربی معرفی نماید. این امر برای فرانسه‌ای که به دنبال فروش تسلیحات به کشورهای عربی و نیز برخورداری از منابع نفت آنها است دارای اهمیت است. در کنار این مباحث یک نکته را نیز باید در نظر داشت و آن سیاست تکراری فرانسه مبنی بر پلیس بد است. سوابق نشان می‌دهد هر زمان که معادلات جنبه جهانی پیدا می‌کند فرانسه سعی کرده تا نقش منفی را اجرا سازد تا در لوای آن امتیازاتی را از دیگران دریافت کند که نمود عینی آن را در برجام می‌توان مشاهده کرد. اکنون نیز که جامعه جهانی به دنبال حل سیاسی بحران سوریه است این امر مطرح است که فرانسه با ایفای نقش منفی امتیازاتی را در منطقه از جامعه جهانی دریافت کند. سیاستی که نتیجه آن ادامه حضور نیروهای فرانسه در سوریه است که به تشدید بحران در این کشور دامن می‌زند.
نویسنده: علی تتماج
